Γιάννης Μπουτάρης

Ο αμπελοοινικός κλάδος της χώρας ξύπνησε τη Δευτέρα με ένα διπλό σοκ: αφενός το χαμό του Γιάννη Μπουτάρη και αφετέρου τη διαπίστωση πως τον «δικό μας» τον Κυρ-Γιάννη τον διεκδικούσε όλη η χώρα! Αναρίθμητες είναι, σε κάθε είδους μίντια, οι νεκρολογίες και οι αναφορές στο θάνατό του, εκατοντάδες οι αυθόρμητες αντιδράσεις για το πώς ο άνθρωπος αυτός κατόρθωσε να αγγίξει τον κάθε ένα ξεχωριστά, ως δήμαρχος, οινοποιός, ακτιβιστής ή πολύ απλά οραματιστής. Από την Πρόεδρο της Δημοκρατίας (με ένα πολύ ωραίο κείμενο στα Νέα), μέχρι αρθρογράφους του πολιτικού, του πολιτιστικού, του περιβαλλοντικού, του οινικού βέβαια ρεπορτάζ, ακόμα και του αθλητικού (εξαιρετικός  ο Αντώνης Καρπετόπουλος για τη σχέση του Μπουτάρη με την ομάδα μπάσκετ του Άρη!), ο καθένας έρχεται να προσθέσει μία ψηφίδα στο μωσαϊκό που λεγόταν Γιάννης Μπουτάρης.

Ποτέ άλλοτε Έλληνας οινοποιός δεν έχει τύχει τόσης δημοσιότητας, πριν ή μετά θάνατον. Για τους ανθρώπους του ελληνικού κρασιού, όμως, ο Γιάννης Μπουτάρης ήταν «δικός τους». Και όταν αποφάσισε να διεκδικήσει τη δημαρχία της Θεσσαλονίκης, το κρασί δεν τον έχασε· τον κέρδισε η υπόλοιπη κοινωνία. Ο ίδιος ποτέ δεν έπαψε να θεωρεί τον εαυτό του «κρασά» ούτε ξέχασε τον κλάδο, θεσμικά ή παραγωγικά, και το έργο που αφήνει πίσω του, ειδικά στο χώρο του κρασιού, είναι αξιόλογο και καθοριστικό.

Όπως λέει ο Σύνδεσμος Ελληνικού Οίνου σε ανακοίνωση του, «με οικογενειακές ρίζες στην συλλογική αντίληψη και δράση, ενέπνευσε την κλαδική μας συνείδηση και συνεισέφερε ακούραστα για πολλά χρόνια, με τολμηρές και πρωτοπόρες απόψεις, στην πρόοδο του αμπελοοινικού τομέα της χώρας μας. Διετέλεσε Πρόεδρος του ΣΕΟ αφήνοντας σφραγίδα στη λειτουργία της οργάνωσης και της κατεύθυνσής της, δημιούργησε την πρώτη Διεπαγγελματική Οργάνωση στην Ελλάδα, αυτή της ζώνης ΠΟΠ Νάουσα, καθώς και την Ένωση των Οινοποιών Βορείου Ελλάδος. Από τους βασικούς συντελεστές της δημιουργίας της Εθνικής Διεπαγγελματικής Οργάνωσης Αμπέλου και Οίνου, υπήρξε ο μακροβιότερος πρόεδρός της. Συνέβαλε στην ανάδειξη των ονομασιών προέλευσης και των γηγενών ποικιλιών αμπέλου, στην εκπαίδευση των αμπελουργών και τη συνεργασία με τους οινοποιούς, στήριξε νέους οινοποιούς και οινολόγους, ξεκίνησε τον οινοτουρισμό, τα προγράμματα προώθησης στις εξαγωγές, καθοδήγησε τον στρατηγικό σχεδιασμό μάρκετινγκ».

Όταν πριν από 15 χρόνια πέθανε ο θρυλικός στις ΗΠΑ παρουσιαστής δελτίων ειδήσεων Walter Cronkite, οι New York Times είχαν γράψει «Some deaths end only a life. Some end a generation». Το ίδιο ισχύει σήμερα με το θάνατο του Γιάννη Μπουτάρη. Σε συνδυασμό, μάλιστα, με την απώλεια πριν από λίγους μήνες του οινικού alter ego του, δηλαδή της Σταυρούλας Κουράκου, μπορούμε να πούμε χωρίς μεγάλη δόση υπερβολής πως κλείνει ένα σημαντικό κεφάλαιο για το ελληνικό κρασί, όπου πρωτοστάτησε ο Γιάννης Μπουτάρης, εκείνο της «αναγέννησής» του, της μετάβασής του από χύμα σε εμφιαλωμένο, από ανώνυμο σε επώνυμο, από αδιάφορο σε ενδιαφέρον… 

«Some deaths end only a life. Some end a generation»

Ο Γιάννης Μπουτάρης πίστευε στην ιδέα και στο μεγαλείο της προέλευσης του κρασιού και γι’ αυτό «έδεσε» τόσο καλά με τη Σταυρούλα Κουράκου, τη δημιουργό στη χώρα μας του συστήματος των ελεγχόμενων ονομασιών προέλευσης στο κρασί και, αργότερα, αιχμή του δόρατος της ομάδας «Οίνον Ιστορώ» η οποία κατέγραψε για λογαριασμό των Ελλήνων οινοπαραγωγών ένα μεγάλο μέρος της ιστορίας του ελληνικού κρασιού ―δυνητικά το σύγχρονο αφήγημά του στην παγκόσμια αγορά. (Εξάλλου, μετά τη συνταξιοδότηση της Σταυρούλας Κουράκου από το Ινστιτούτο Οίνου, ο Γιάννης Μπουτάρης της πρότεινε την προεδρία του Ιδρύματος Φανή Μπουτάρη).

Ο Μπουτάρης πίστευε, επίσης, στην ιδέα του αμπελουργού-οινοποιού και ποτέ του δεν είδε ως ανταγωνιστές τους νέους οινοπαραγωγούς, αντιθέτως ήταν πάντα υποστηρικτικός, αντιλαμβανόμενος πως οι πιο σπουδαίες οινοποιητικές περιοχές της Ελλάδας, όπως η Σαντορίνη και η Νάουσα (οι οποίες του οφείλουν πάρα πολλά), έχουν ανάγκη μιας «κρίσιμης μάζας» παραγωγών για να φανούν και να εδραιωθούν.

Και αποτελεί, δε, ειρωνεία ότι πολλοί από τους νέους Έλληνες οινοποιούς (και όχι μόνο), χωρίς αίσθηση της ιστορίας και των όσων έχουν προηγηθεί, τώρα που το ελληνικό κρασί αποκατέστησε τη φήμη του χάρη σε οινοπαραγωγούς όπως ο Γιάννης Μπουτάρης, εκτιμούν πως ο καλύτερος τρόπος για να αναδείξουν σήμερα τα προϊόντα τους είναι η κατεδάφιση εμβληματικών εμπορικών σημάτων και η αποθεμελίωση του οργάνων του κλάδου…

Το μόνο παρήγορο στην απώλεια αυτή είναι ότι ο Γιάννης Μπουτάρης αφήνει πίσω του μία εξαίρετη διάδοχη κατάσταση, με παιδιά και εγγόνια που εγγυάται όχι μόνο τη συνέχιση του έργου του στο Κτήμα Κυρ-Γιάννη αλλά και την περαιτέρω συνεισφορά της οικογένειας Μπουτάρη στα κοινά του οινικού κλάδου της χώρας.