Δοκιμάζοντας vitis lambrusca στις ΗΠΑ

17 Μαΐου 2013
Ντίνος Στεργίδης

Ο διεθνής διαγωνισμός Finger Lakes International Wine Competition είναι μία θαυμάσια ευκαιρία για τους ευρωπαίους κριτές να ανακαλύψουν ― αλλά όχι και να αγαπήσουν ― νέες γεύσεις.

Το 1979 οι γιατροί διέγνωσαν έναν κακοήθη όγκο στον εγκέφαλο της εννεάχρονης Τέντι Μέρβις από την πόλη Ρότσεστερ στην πολιτεία της Νέας Υόρκης. Ο πατέρας της, Γκάρι, αφού έψαξε απεγνωσμένα σε όλη την Αμερική για τη θεραπεία που δεν βρήκε, αποφάσισε πως ο καλύτερος τρόπος για να βοηθήσει την κόρη του ήταν να σπάσει τη μοναξιά του ασθενή. Έτσι, με δικά του χρήματα ίδρυσε μία κατασκήνωση για καρκινοπαθείς και τις οικογένειές τους, η οποία σήμερα, στη μνήμη της μικρής Τέντι, είναι από τις πιο γνωστές των ΗΠΑ. Η κατασκήνωση βρίσκεται στις όχθες της λίμνης Keuka της όμορφης περιοχής Finger Lakes και είναι λες βγαλμένη από ταινία (βλέπε «Δίδυμοι Μπελάδες» με τη μικρή, τότε, Λίντσει Λόαν ― παρεμπιπτόντως μία από τις καλύτερες οικογενειακές ταινίες όλων των εποχών). Πάνω από 40.000 παιδιά από την Αμερική και από 25 άλλες χώρες έχουν κατασκηνώσει στο «Camp Good Days and Special Times» τα χρόνια αυτά, χάρη τις υπεράνθρωπες προσπάθειες χιλιάδων εθελοντών οι οποίοι όχι μόνο βοηθούν στη λειτουργία της κατασκήνωσης, αλλά συνεχώς μαζεύουν χρήματα για να τη βελτιώσουν και, κυρίως, για να εξασφαλίσουν κάθε καλοκαίρι την εντελώς δωρεάν διαμονή όλων των παιδιών.

Ένας σημαντικός πόρος χρημάτων για την κατασκήνωση είναι τα έσοδα που προέρχονται από τον ετήσιο διαγωνισμό οίνων Finger Lakes International Wine Competition, που οργανώνεται τον Μάρτιο στο Ρότσεστερ, η πόλη της Eastman Kodak και της Bausch and Lomb. Ο διαγωνισμός αυτός είναι ο πιο γρήγορα ανερχόμενος διαγωνισμός των ΗΠΑ (3.500 δείγματα φέτος), ακριβώς επειδή οργανώνεται για φιλανθρωπικούς σκοπούς. Τα δείγματα που περισσεύουν βγαίνουν σε πλειστηριασμό και μαζί με τη συμμετοχή στο διαγωνισμό αποφέρουν περίπου 250.000 δολάρια στην κατασκήνωση. Όλοι όσοι ασχολούνται με την οργάνωση του διαγωνισμού είναι εθελοντές (200 τον αριθμό), από τον διευθυντή του, που είναι στέλεχος πωλήσεων σε μεγάλη εταιρεία άσχετη με το κρασί, μέχρι τις πολύ καθώς πρέπει κυρίες του Ρότσεστερ που πλένουν τα ποτήρια των κριτών με το χέρι.

Από τα μέσα της δεκαετίας του ’80 μέχρι σήμερα έχω συμμετάσχει σε δεκάδες διαγωνισμούς σε πάρα πολλές χώρες, αλλά πουθενά δεν έχω συναντήσει τόσο ζεστή φιλοξενία όσο αυτή που επεφύλαξαν στους κριτές του οι οργανωτές του Finger Lakes. Ίσως επειδή είναι εθελοντές; Δεν ξέρω, αλλά το έργο που επιτελούν είναι πραγματικά αξιοθαύμαστο. (Η φιλοξενία ήταν απλή και καθόλου πολυτελής, ωστόσο βαθιά ανθρώπινη).

Οι «ερασιτέχνες» του διαγωνισμού των Finger Lakes σε αρκετά σημεία καινοτομούν, ενώ, ενίοτε, ο φόβος του λάθους οδηγεί σε περιττή σχολαστικότητα· διασκεδαστική είναι μερικές φορές, για εμάς τους Ευρωπαίους, η φιλότιμη (earnest) προσπάθεια που καταβάλουν οι Αμερικάνοι να προσεγγίσουν το κρασί «σοβαρά». Μου έλεγε ένας σοβαρότατος και μεγάλης ηλικίας κύριος, που είναι μέλος σε κάποιο μικρό, επαρχιακό σύλλογο οινόφιλων καταναλωτών, πόσο υπερήφανος ήταν που τον είχαν αφήσει να έρθει να βοηθήσει (ποτήρια κουβαλούσε) και, ενδεχομένως, να δοκιμάσει μαζί με τους κριτές, δίχως να έχει το δικαίωμα να βαθμολογήσει.

Από την άλλη, σε όλους τους διαγωνισμούς οι κριτές συναντούν κρασιά με κλασικά οινολογικά ελαττώματα, ωστόσο είναι η πρώτη φορά που άκουσα οργανωτές να λένε πως οι φιάλες αυτές συλλέγονται με προσοχή και αποστέλλονται σε σχολές τουριστικών επαγγελμάτων ― μία καθόλα εξαιρετική πρωτοβουλία. Μία άλλη, περίεργη, αλλά μάλλον αποτελεσματική καινοτομία, είναι το ανακάτεμα μέσα στην ημέρα των λευκών και ερυθρών οίνων που δοκιμάζουν οι κριτές. Στους περισσότερους διαγωνισμούς οι κριτές δοκιμάζουν πρώτα τα λευκά κρασιά, νωρίς-νωρίς, και αργότερα μέσα στην ημέρα τα ερυθρά. Οι οργανωτές του διαγωνισμού των Finger Lakes υποστηρίζουν πως οι κριτές κουράζονται με τη συνεχή επανάληψη κρασιών του ιδίου τύπου και έτσι «επαναδραστηριοποιούν τους ουρανίσκους» (re-engage the palates) σερβίροντας λευκά κρασιά μετά από κόκκινα (όχι φυσικά μέσα στην ίδια τη σειρά), δημιουργώντας θα έλεγα πρόσθετο ενδιαφέρον (δεν θα ξεχάσω εύκολα τη φορά που δοκίμασα σε ένα διαγωνισμό 50 μαλμπέκ της Αργεντινής στη σειρά...).

Εκεί που μου τα χάλασαν οι οργανωτές είναι με τις ποικιλίες-υβρίδια που δοκίμασα κατά κόρον και που είναι ευρύτατα φυτεμένες στις πιο κρύες περιοχές των ΗΠΑ όπως Νέα Υόρκη, Μίσιγκαν, Νεμπράσκα, Μινεσότα και αλλού. Πρόκειται για διασταυρώσεις ποικιλιών vitis vinifera (που δεν αντέχουν το πολικό ψύχος των περιοχών αυτών) με άγριες αμερικανικές ποικιλίες, όπου το αποτέλεσμα είναι νέες ποικιλίες όπως η Bianca, η Brianna, η Vignoles, η Seyval και η Traminette, ενώ οι Αμερικάνοι ακόμα παράγουν κρασιά και από 100% άγριες ποικιλίες όπως η  Isabella, η Niagara και η Concord που προέρχονται από vitis lambrusca.

Όσοι έχουν μάθει να δοκιμάζουν κρασί στην Ευρώπη έμαθαν από πολύ νωρίς να αναγνωρίζουν το χαρακτηριστικό άρωμα της vitis lambrusca και να στέλνουν στο πυρ το εξώτερο οποιοδήποτε κρασί εμφανίζει έστω και νύξεις αυτής (εξάλλου απαγορεύεται και η καλλιέργειά της). Όμως, πρόεδρος της επιτροπής μου στο Finger Lakes ήταν ένας καθηγητής εντομολογίας του πανεπιστημίου Cornell και αναγνωρισμένος ειδικός των γηγενών ποικιλιών της Αμερικής, και έτσι στο πάνελ μας έρχονταν συστηματικά όλα τα «περίεργα» κρασιά των ΗΠΑ. Τα χρυσά και τα αργυρά μετάλλια για τις Μπιάνκες και τις Ισαβέλλες έπεφταν βροχή, αστέρες της περιοχής που βρισκόμασταν ούσες και γεύσεις οικίες των τοπικών κριτών όντας. Ακολούθησα, όσο μπορούσα και όσο μου επέτρεπε η vitis vinifera διαπαιδαγωγημένη συνείδησή μου, περιμένοντας την δίκαιη ανταπόδοση από τους άλλους κριτές, που ήρθε την τελευταία ημέρα: ένα ξινόμαυρο από τη Νάουσα! Επιτέλους, αναθάρρησα, η ευκαιρία και για την Ελλάδα να κερδίσει ένα μετάλλιο και μέσω αυτής να δικαιωθεί ολόκληρος ο αμπελώνας του Παλαιού Κόσμου! «Χρυσό, ρε παιδιά», είπα εκπλιπαρώντας, «δύο μέρες μ’ έχετε και δίνω μετάλλια σε λαμπρούσκες» (είπα μέσα μου), αλλά εκείνοι, αγέρωχοι, είπαν το μεγάλο Όχι και έμεινα με τη στυφή επίγευση των υβριδίων στο στόμα μου... (την οποία ξέπλυνα αργότερα με μεγάλες ποσότητες μπίρας στο εκπληκτικό Dinosaur Bar-B-Que Restaurant του Ρότσεστερ).

Σχόλια Χρηστών

Συνδεθείτε ή Εγγραφείτε για να συμμετάσχετε στη συζήτηση