Όταν ένας φίλος,
συλλέκτης πούρων, αποφάσισε να πουλήσει κάποια από τα πούρα του και επικοινώνησε
μαζί μου, δεν άφησα την ευκαιρία να πάει χαμένη. Και επειδή η μισή χαρά σε αυτές
τις εμπειρίες είναι να τις μοιράζεσαι με ανθρώπους που μοιράζονται το ίδιο πάθος
για τον γαλάζιο καπνό, οργάνωσα στα γρήγορα ένα μικρό, exclusive FNL event στο πλαίσιο των Limited Series.
Σημείο συνάντησης το ατμοσφαιρικό κελάρι, στο υπόγειο του Frati. Το σενάριο απλό, λιτό και ποιοτικό: Μια ποικιλία εκλεκτών τυριών και αλλαντικών μαζί με την υπέρκομψη και πολύπλοκη σαμπάνια Ruinart Blanc de Blancs -για να προετοιμαστούμε, να μην είμαστε εντελώς νηστικοί αλλά και να μη φορτώσουμε τον ουρανίσκο μας με έντονες γεύσεις που θα εμπόδιζαν να απολαύσουμε τις λεπταίσθητες αποχρώσεις του σπάνιου και μεγάλης παλαίωσης πούρου- και στην συνέχεια το πούρο μαζί με τον πιο παραδοσιακό ίσως σύντροφό του, ένα εξαιρετικό κονιάκ, το εμβληματικό Hennessy XO!
Μισή ώρα ήταν αρκετή για να περάσουμε στο κύριο θέμα της βραδιάς, βλέπετε όλοι αδημονούσαμε! Το κουτί με τα ψιλόλιγνα Montecristo Especiales (vitola Laguito No 1, 192mm X 38) είχε τραβήξει όλα τα βλέμματα και είχαμε όλοι εντυπωσιαστεί από την εκπληκτική συντήρηση των πούρων! Πιο κάτω παραθέτω ένα παλαιότερο άρθρο που είχα γράψει για την παλαίωση των πούρων για να πάρετε μια ιδέα και της ουσίας της διαδικασίας αλλά και του πόσο ιδιαίτερη περίπτωση αποδείχθηκαν τα συγκεκριμένα πούρα, βλέπετε μετά από 55 χρόνια είναι σαφές ότι υπάρχουν και ρίσκα …όσοι έχουν δοκιμάσει τέτοια ή έχουν εμπειρία από παλαιωμένα κρασιά ξέρουν ακριβώς τι εννοώ.
Όμως η δοκιμή αυτών
των Montecristo Especiales του 1968 περισσότερο και από την
εμπειρία της απόλαυσης ενός ιδανικά παλαιωμένου πούρου ήταν ένα ταξίδι στο
χρόνο! Ένα ταξίδι μισό αιώνα πίσω όταν τα Αβάνας είχαν διαφορετικά καπνά και
μια ποιότητα κατασκευής που σπάνια συναντάμε πλέον.
Ένα χαρακτηριστικό που όλοι επισημάναμε ήταν ότι σε αυτό το τόσο δύσκολο vitola, όλα τα πούρα που δοκιμάσαμε είχαν το τέλειο τράβηγμα και απίστευτα ομαλή καύση! Το δεύτερο και εξαιρετικά ουσιαστικό ήταν η απίστευτη φινέτσα τους και η εντυπωσιακή εναλλαγή αρωμάτων και γεύσεων από το πρώτο εκατοστό τους μέχρι και το τελευταίο …ναι, νομίζω ότι κανείς μας δεν άφησε από τα χέρια του το πούρο του πριν κάψει τα δάχτυλά του! Όμως πάνω από όλα αυτά ήταν η απίστευτη επίγευση και αρωματική διάρκεια που είχαν παρά την …λεπτεπίλεπτη και κομψότατη γεύση τους!
Από την πρώτη στιγμή, τα Montecristo Especiales του 1968, έδειξαν έναν μοναδικό χαρακτήρα. Ο καπνός τους μεταξένιος, απόλυτα αρμονικός με τα αρώματα να διαδέχονται το ένα το άλλο. Δεν είναι δόκιμο το ξέρω όμως το πρώτο πράγμα που εντυπωσίαζε ήταν μια «ολοστρόγγυλη» ξυλώδης αίσθηση κέδρου και αρωματικών ξύλων …που όμως δεν είχε ίχνος αιχμής, ίχνος «ρητινώδους» αίσθησης θύμιζε το άρωμα ενός πολύτιμου ξύλινου κουτιού. Αμέσως μετά το πούρο φανέρωσε την εκπληκτική αντοχή του στο χρόνο καθώς εμφανίστηκαν φίνα αρώματα λουλουδιών, τσαγιού, χαμομηλιού αφήνοντας το ξύλο σε έναν ρόλο καμβά. Καθώς εξελισσόταν το κάπνισμα εμφανίστηκαν και οι νότες σοκολάτας και γλυκών, εξωτικών μπαχαρικών.
Όπως καταλαβαίνετε ζήσαμε μια σπάνια εμπειρία …τόσο που εύχομαι να μην αποδειχθεί ανεπανάληπτη! Και όταν μιλάμε για τέτοια φινέτσα και πολυπλοκότητα, τότε ένα ποτό υπάρχει για να σιγοντάρει αυτή την ποιότητα: το κονιάκ, ο βασιλιάς των παλαιωμένων αποσταγμάτων! Το Hennessy XO είναι ένα από τα κορυφαία κονιάκ, με τη φίνα πολυπλοκότητά του και την απίθανη, μακριά επίγευσή του ήταν ο σωστός παρτενέρ για αυτή τη βραδιά.
Παλαιώνουν τα πούρα; Για πόσο διάστημα; Γιατί να τα παλαιώσω; Τι αλλάζει στη γεύση και το άρωμά τους;
Ναι, τα πούρα παλαιώνουν. Μην ξεχνάτε άλλωστε ότι η ωρίμανση και η παλαίωσή τους ξεκινά ήδη από το στάδιο της παραγωγής πριν καν φτάσουν στα χέρια μας. Τα φύλλα του καπνού υφίστανται ζύμωση (δύο ή τρεις) που διαμορφώνει τον χαρακτήρα τους και τα ιδιαίτερα αρώματά τους και στην συνέχεια τα φύλλα αποθηκεύονται για διάστημα που ποικίλει από μερικούς μήνες μέχρι μερικά χρόνια, ενώ τέλος παλαιώνουν για ένα διάστημα και τα ίδια τα πούρα μέχρι να βγουν στην αγορά (δείτε για παράδειγμα στο προηγούμενο άρθρο με τις διάφορες ειδικές σειρές των Αβάνας). Από την στιγμή λοιπόν που η ωρίμανση και η παλαίωση αποτελούν βασικά στοιχεία της ίδιας της παραγωγής, αντιλαμβάνεστε ότι έχει νόημα να συζητούμε για την παλαίωση και στην συνέχεια, αφού τα πούρα φτάσουν στα χέρια μας.
Δεν είναι όμως μόνο η λογική που υποστηρίζει τη δυνατότητα παλαίωσης των πούρων. Είναι κυρίως η γεύση και η όσφρηση. Όποιος έχει δοκιμάσει παλαιωμένα πούρα αντιλαμβάνεται τη διαφορά. Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή.
Θα ξεκινήσω λέγοντας ότι τα -πολλά- τελευταία χρόνια τα πούρα κυκλοφορούν στην αγορά φρεσκότερα σε σχέση με τα χρόνια πριν το 2000 (εξαίρεση αποτελούν βέβαια διάφορες ειδικές σειρές). Αυτό συμβαίνει λόγω αυξημένης ζήτησης, αλλά και εξέλιξης στα καπνά και στη διαδικασία παραγωγής. Σε κάθε περίπτωση όμως ένα πούρο χρειάζεται τουλάχιστον έναν χρόνο «ξεκούρασης» από την στιγμή που θα τυλιχθεί προκειμένου να χάσει τα τελευταία υπολείμματα αμμωνίας και την αιχμηρότητά του. Εξαίρεση αποτελούν τα φρεσκοτυλιγμένα πούρα ηλικίας μερικών ημερών ή εβδομάδων που προσφέρουν έναν διαφορετικό χαρακτήρα που προσωπικά (αλλά και πολλοί άλλοι) εκτιμώ πολύ.
Τι αλλάζει στα οργανοληπτικά χαρακτηριστικά ενός πούρου με τα χρόνια
Καθώς ο χρόνος περνά και το πούρο ωριμάζει, παρατηρούμε αλλαγές στα αρώματα και τη γεύση του. Το πούρο γίνεται σιγά-σιγά απαλότερο, χάνει την αιχμηρότητά του, γίνεται πιο «στρογγυλό». Τα αρώματά του ομογενοποιούνται και εξελίσσονται. Αρώματα που εκτείνονται από τα βοτανικά, τα χορτώδη μέχρι τα ανθώδη και τα φρουτώδη εξαφανίζονται και κυριαρχούν τα γήινα και ξυλώδη αρώματα καθώς και αυτά που θυμίζουν σοκολάτα, κακάο και διάφορα μπαχαρικά. Καθώς η παλαίωση προχωρά το πούρο γίνεται όλο και πιο πολύπλοκο και απαλό μέχρι να φτάσει στην κορυφή του. Προσοχή όμως, υπάρχει και ο κατήφορος! Καθώς τα χρόνια περνούν η πολυπλοκότητα υποχωρεί και τα πούρα γίνονται μονοδιάστατα, ξυλώδη, βαρετά.
Ποια πούρα παλαιώνουν και για πόσο;
Σαν έναν γενικό κανόνα να πούμε ότι όσο πιο βαρύ, όσο πιο μεγάλο, όσο πιο μεγάλη διάμετρο έχει ένα πούρο τόσο καλύτερα παλαιώνει. Τόσο περισσότερα έχει να κερδίσει από τα χρόνια της παραμονής του σε ένα καλό humidor με ιδανικές συνθήκες. Ένα καλό, πληθωρικό πούρο έχει σίγουρα να κερδίσει από τρία έως δέκα χρόνια παλαίωσης. Προσωπικά, έχω απολαύσει πολλά εξαιρετικά πούρα εικοσαετίας. Κάποια από αυτά μάλιστα στο πλαίσιο ορισμένων FNL events όπου είχαμε την ευκαιρία να δοκιμάσουμε αρκετές φορές διάφορα Double Coronas από τη δεκαετία του ’90. Σε σπανιότερες περιπτώσεις έχω διαπιστώσει την μαγεία πούρων τριάντα και σαράντα ετών, αλλά σε αυτές τις ηλικίες είναι πολλές και οι αστοχίες.
Θα σας έλεγα
ότι η παλαίωση των πούρων είναι μια προσωπική υπόθεση και θα πρέπει ο καθένας
να αποφασίσει και για τον εαυτό του τι προτιμά, τι του αρέσει περισσότερο. Όπως
και σε πολλά πράγματα, βασιλιάς είναι το προσωπικό γούστο. Προσπάθησα πιο πάνω
να σας περιγράψω και την αντικειμενική αλήθεια, όμως οι δοκιμές και οι
πειραματισμοί θα απαντήσουν για τον καθένα σας προσωπικά το ερώτημα «Πόσο χρόνο
αξίζει να παλαιώσω ένα πούρο;».
*Φωτογραφίες Panos Smirniotis
Συνδεθείτε ή Εγγραφείτε για να συμμετάσχετε στη συζήτηση