Γαστρονομία και TV

Λες και μετά την πτώση του τείχους του Βερολίνου μας ψέκαζαν με ηρεμιστικά και ασχολούμαστε σχεδόν αποκλειστικά με την κατανάλωση.  Πλάκα είχε βέβαια, για όλους εμάς που βρεθήκαμε στην αρχή της  επαγγελματικής μας ζωής σε αυτήν την παγκόσμια φάση. Στην Ελλάδα πολλά άλλαξαν. Στον χώρο της γαστρονομίας έγιναν κοσμοϊστορικά γεγονότα. Αλλάξαμε γεύσεις, αλλάξαμε συνήθειες, αλλάξαμε γούστα, αλλάξαμε διακοσμήσεις, αλλάξαμε προτεραιότητες, αλλάξαμε φιλοσοφία, αλλάξαμε γλώσσα. Νέες λέξεις και έννοιες άρχισαν να ξεπηδούν από το στόμα μας. Νέα φαγητά, νέα υλικά, νέες τεχνικές, νέα κρασιά, νέα ποτά, νέα επαγγέλματα. Η ζωή βέβαια και τα γούστα, κάνουν κύκλους. Από την σύνθεση, πήγαμε στην αποδόμηση, από την απλότητα, πήγαμε στην πολυπλοκότητα και μετά θέλαμε να ξαναπάμε στην απλότητα περνώντας μέσα από την σύνθεση της αποδομημένης και ξανασυγκολημένης παράδοσης, με κάποια στοιχεία πολυπολιτισμικότητας. Ψιλομπέρδεμα, αλλά έτσι τα κάναμε, και όταν λέω τα κάναμε, εννοώ όλους εμάς, (συμπεριλαμβανομένου και του εαυτού μου) που πήραμε μέρος στην ιστορία της γαστρονομίας τα τελευταία τριάντα χρόνια. Εστιάτορες, οινοπαραγωγούς, μάγειρες, οινοχόους, δημοσιογράφους, εκδότες,  κριτικούς κάθε είδους.

Μετά ήρθε η κρίση, και μετά, πάνω που πήγαμε να πούμε Δόξα τω Θεώ ήρθε η πανδημία και πλακωθήκαμε στα βόηθα Παναγιά μου. Είπαμε, κύκλους κάνει η ζωή. Σε αυτόν τον κύκλο λοιπόν ένα από τα πράγματα που κάναμε πάρα πολύ όλοι, παντού, ήταν ότι λιώσαμε να βλέπουμε τηλεόραση. Πολύ τηλεόραση. Ταινίες κάθε είδους και σειρές. Να μία ακόμη νέα λέξη, τουλάχιστον με την μοντέρνα εκδοχή τους. Τηλεοπτικές σειρές από διάφορες χώρες, με διάφορες γλώσσες, με άγνωστους ηθοποιούς. Τα αποτελέσματα του κύκλου αυτού της ζωής πολλά. Για κάποιους έφερε αλλαγές επαγγελματικές, όπως εγώ, που μετά από 25 χρόνια πήρα οριστικό διαζύγιο με την εστίαση και έτσι είδα ακόμη περισσότερη τηλεόραση. Καταλήγω λοιπόν στον κύριο λόγο του κειμένου αυτού. Βλέποντας σειρές και ταινίες όχι πια μόνο από τις ΗΠΑ ή την Αγγλία αλλά και από την Γαλλία, την Ιταλία, την Ισπανία την Δανία,  την Νορβηγία και αλλού, ζήλεψα, ως πρώην πια ταβερνιάρης, κάτι πάρα πολύ. Η παράδοση της γαστρονομίας και της ευζωίας είναι βασικό στοιχείο σχεδόν σε κάθε παραγωγή, ειδικά από τις Μεσογειακές χώρες. Ακόμη και στο πιο κολλημένο Ισπανικό αστυνομικό, θα δεις στρωμένα τραπέζια, αστυνομικούς και κλέφτες να μαγειρεύουν. Θα δεις λαχανικά, τυριά, κρασιά, ωραία ποτήρια, ωραία στρωμένα τραπέζια. Θα δεις γενικά ότι το φαγητό και το κρασί είναι από τα βασικά συμπληρωματικά στοιχεία της όλης πλοκής. Γιατί; Μα ίσως γιατί οι άνθρωποι που κάνουν τηλεόραση σκέφτονται ότι είναι κομμάτι του πολιτισμού τους αλλά και του ΑΕΠ τους.

Πουλάνε τρόπο ζωής, πουλάνε προϊόντα, πουλάνε τουρισμό. Και ερχόμαστε στα δικά μας. Η πανδημία λέει, ξαναζωντάνεψε την μυθοπλασία στην ελληνική τηλεόραση. Οκ, το ακούω. Νέες παραγωγές, μεγάλες, φιλόδοξες. Γυρισμένες σε όλη την Ελλάδα. Χερσαία και Νησιωτική. Χτίζουν ολόκληρα χωριά για σκηνικό, στην μέση του πουθενά. Και ρωτάω εγώ, ο πρώην ταβερνιάρης. Έναν άνθρωπο να σας πει πέντε πράγματα για την γαστρονομία της κάθε περιοχής και της κάθε εποχής που εξελίσσεται η πλοκή, δεν μπορείτε να βρείτε βρε παιδιά; Δεν βαρεθήκατε να τους βάζετε όλους να τρώνε μακαρόνια ή παστίτσιο; Δεν ενοχλεί κανέναν σας αυτό το άθλιο κολονάτο φτηνοπότηρο που χρησιμοποιείτε παντού; Δεν σκέφτηκε κανείς σας ποτέ να βάλετε ένα κεφάλι τυρί κάπου; Ή να βάλετε ένα ταψί φαγητό να βγαίνει από έναν ξυλόφουρνο; Δηλαδή ότι σας έχει φέρει το catering για το συνεργείο εκείνη την ημέρα, το βγάζετε και στο γύρισμα; Πότε χαρήκαμε στις οθόνες μας, μικρές ή μεγάλες, ωραίες στιγμές της γαστρονομικής μας παράδοσης; Ελάχιστες θυμάμαι εγώ. Όπως τα σουτζουκάκια της Κυρίας Ελένης στον Στρίγκλο που έγινε αρνάκι, η βέβαια, την Πολίτικη Κουζίνα. 

Γιατί συμβαίνει αυτό; Γιατί, είναι τσιγκούνηδες οι παραγωγοί; Γιατί δεν το έχουν σκεφτεί; Και γιατί δεν το έχουν σκεφτεί; Μήπως γιατί δεν το θεωρούν πολιτισμό; Μήπως γιατί το θεωρούν άνευ σημασίας; Μήπως γιατί πιστεύουν ότι κανείς δεν θα το προσέξει; Μήπως τελικά, γιατί, όντως δεν το προσέχουμε; Μήπως τελικά δεν αλλάξαμε και τόσο πολύ τα τελευταία τριάντα χρόνια; Μήπως τελικά τα πράγματα είναι πολύ πιο επιφανειακά, από ότι κάποιοι θέλουν να πιστεύουν; Μήπως τώρα με τα Social Media έχουν γίνει ακόμη πιο επιφανειακά; Μήπως πρέπει να ξεκινήσουμε μια σοβαρή κουβέντα για ποιο θέλουμε να είναι το αποτύπωμα του γαστρονομικού μας πολιτισμού;  Καυχιόμαστε ότι Ελληνικές σειρές, προβάλλονται πια διεθνώς. Μήπως πρέπει να καταλάβουμε ότι πρέπει να αποτελούν διαφήμιση της Ελλάδας και για τον σύγχρονο πολιτισμό της και όχι μόνο για τις παραλίες και τα ηλιοβασιλέματα; Ρωτάω εγώ, ένας πρώην ταβερνιάρης.    

* Η φωτογραφία είναι της Kali Doxiadis απο το site Greece Is