Η αλήθεια για το Μποζολέ Νουβό

Γράφω αυτό το άρθρο με κίνδυνο να επαναλάβω πράγματα που έχω ξαναπεί, ωστόσο δεν αντέχω άλλο να διαβάζω πόσο αδιάφορο και κακό είναι το Μποζολέ Νουβό· πόσο κίβδηλο και οινικά δήθεν, μία εφεύρεση, ένα προϊόν του μάρκετινγκ, που κανείς δεν θα έπινε σώας τα φρένας υπό άλλες συνθήκες.

Οι άνθρωποι που τα γράφουν αυτά, κυρίως στο Διαδίκτυο, δεν αγαπούν και δεν καταλαβαίνουν το Kρασί, δεν γνωρίζουν την ιστορία του Μποζολέ και απλώς θέλουν με αφορμή το Μποζολέ Νουβό, να επιδείξουν μία δήθεν ανωτερότητα, ως απόρροια της ικανότητάς τους να αναγνωρίζουν και να πίνουν μόνο «ενδιαφέροντα» κρασιά.

Το Μποζολέ Νουβό είναι μία από τις πιο αυθεντικές εκφράσεις της οινικής κουλτούρας, ένας από τους τελευταίους εκπροσώπους της καθαρά διονυσιακής διάστασης του κρασιού και, στην αφετηρία του, ένα καθόλα λαϊκό ποτό που ευτυχώς υπάρχει ακόμα για να μας θυμίζει πως το κρασί παράγεται για να πιωθεί και όχι για να υποβληθεί σε ανάκριση.

Έγραφα το 2011: «Έχει γίνει κοινοτοπία το επιχείρημα πως η επιτυχία του Μποζολέ Νουβό οφείλεται στη μεγαλοφυΐα των ειδικών του μάρκετινγκ, άρα, κατ’ επέκταση, η επιτυχία αυτή είναι αντιγράψιμη. Αυτό είναι λάθος. Η επιτυχία του Μποζολέ χτίστηκε ιστορικά και σταδιακά, όταν τα ελαφριά κόκκινα κρασιά της περιοχής αυτής άρχισαν να διοχετεύονται με ποταμόπλοια προς τον διψασμένο για κρασί πληθυσμό τού Παρισιού, όπου οι καρβουνιάρηδες τα πουλούσαν στα κουτούκια τους. Μιλάμε, δηλαδή, για ένα φαινόμενο, που στην αφετηρία του τουλάχιστον, ήταν εξαιρετικά αυθεντικό και μη αντιγράψιμο. Σήμερα, η επιτυχία του Μποζολέ μπορεί μεν να συντηρείται χάρη στις τεχνικές της επιστήμης του μάρκετινγκ, αλλά βασίζεται σε αληθινές ισορροπίες μεταξύ προσφοράς και ζήτησης».

Να προσθέσουμε εδώ και τη ζήτηση από τα περίφημα μπιστρό της Λυών νοτίως του Μποζολέ, της αποκαλούμενης και «γαστρονομικής πρωτεύουσας» της Γαλλίας, η οποία όπως λένε οι χωρατατζήδες, δεν έχει δύο ποταμούς (το Ροδανό και το Σον) αλλά τρεις αν προσθέσεις και το κρασί Μποζολέ. Προτού τα παραδοσιακά μπιστρό γίνουν «wine bar», οι εργάτες ξεκινούσαν τη μέρα τους σε αυτά με ένα ποτήρι κόκκινο κρασί και εκεί τέλειωναν την ημέρα τους οι χαρτογιακάδες ―και αυτοί με μερικά «ballons» κόκκινου κρασιού στο χέρι (το παραδοσιακό ποτήρι μπιστρό, σε σχήμα μπάλας).

Η άφιξη του καινούριου κρασιού της χρονιάς ήταν αφορμή για γιορτή, δηλαδή, για να λέμε τα πράγματα με το όνομά τους, για ασύστολη οινοποσία. Το γεγονός ότι το ίδιο συμβαίνει σήμερα, από το Λονδίνο μέχρι το Τόκυο και από τη Νέα Υόρκη μέχρι το Ρίο, δεν βρίσκω να είναι επιλήψιμο επειδή συνοδεύεται από αφίσες και κάποια οργανωμένα καλέσματα. Έτυχε τις προάλλες, την Πέμπτη που κυκλοφόρησε το Μποζολέ Νουβό, να βρεθώ στο ντελικατέσεν Degustation επί της πλατείας Κολωνακίου, που φιλοξενούσε ένα συμπαθητικό Νουβό του οίκου Coquard· στα καλά καθούμενα, στήθηκε ένα αυθόρμητο γλέντι από καμιά δεκαριά Γάλλους, οι οποίοι με μια κιθάρα και τις παραφωνίες τους εξετέλεσαν επί του πεζοδρομίου Brassens, Aznavour και Piaf μπροστά στα σαστισμένα μάτια των περαστικών.

Στην ίδια τη Γαλλία, τις ημέρες αυτές τα μπιστρό όλης της χώρας σερβίρουν απίστευτες ποσότητες από αυτό το ευχάριστο και ευκολόπιοτο κρασί (gouleyant όπως λένε στα γαλλικά και μεταφράζουμε gullible στα αγγλικά), συνοδεία τυριών και αλλαντικών με τα οποία ως συνοδός διαπρέπει. Ακόμα και εμβληματικά bar a vins του Παρισιού, όπως το Le Verre Vole, το Les Enfants du Marche και το Coinstot Vino προτείνουν Beaujolais Nouveau από βιοδυναμιστές οινοποιούς, συνοδεία κλασικών σπεσιαλιτέ όπως χοιρινά μάγουλα, γκρατέν ντοφινουά και φουαγκρά.

Το Μποζολέ Νουβό είναι ένα είδος κρασιού που παράγεται στην περιοχή του Μποζολέ που από το 10^ο αιώνα, έλκει το όνομά της από την πόλη Beaujo. Ο αμπελώνας καλύπτει 70.000 στρέμματα και γεωγραφικά βρίσκεται ανάμεσα σε εκείνον της Βουργουνδίας και του Ροδανού. Οι Βουργουνδοί λένε ότι ανήκει στο Ροδανό και οι του Ροδανού στη Βουργουνδία, αλλά η αλήθεια είναι πως τόσο εδαφολογικά όσο και ιστορικά και με τη μονοκαλλιέργεια του gamey, το Μποζολέ μπορεί να διεκδικήσει στυλιστική και γευστική αυτονομία.

Όπως γνωρίζουν όλοι όσοι ασχολούνται με το κρασί, το βόρειο τμήμα της περιοχής με τα γρανιτικά εδάφη φιλοξενεί 10 ονομασίες προέλευσης «cru», με ποιητικά ονόματα (Brouilly, Chenas, Chiroubles, Côte-de-Brouilly, Fleurie, Julienas, Morgon, Moulin-à-Vent, Regnie και Saint-Amour) που παράγουν οίνους υψηλής ποιότητας με γήινη γεύση. Το νοτιότερο και πιο πεδινό τμήμα παράγει τις απλές ονομασίες προέλευσης Beaujolais και Beaujolais Villages, με κρασιά που είναι πιο απαλά και απλοϊκά.

Υπάρχει στη Γαλλία μία παράδοση τουλάχιστον δύο αιώνων, των «Vins Primeurs», που στα ελληνικά έχει αποδοθεί ως «οίνοι πρώιμης κατανάλωσης», που σήμερα αφορά 55 οίνους ονομασίας προέλευσης στους οποίους έχει δοθεί το δικαίωμα να κυκλοφορήσουν στην αγορά πριν από το τέλος του έτους παραγωγής τους. Ειδικά το Μποζολέ, όμως, πέτυχε από το 1951 να κυκλοφορεί ακόμα πιο νωρίς, αρχικά στις 15 Νοεμβρίου και από το 1985 την 3^η Πέμπτη του Νοέμβρη. Οι οινοποιοί του Μποζολέ άδραξαν τότε την ευκαιρία και άρχισαν να οργανώνουν σε τοπικό επίπεδο την ημέρα λανσαρίσματος του κρασιού, γιορτές Μποζολέ Νουβό οι οποίες γρήγορα έγιναν δημοφιλείς και άρχισαν να αναπαράγονται σε άλλες πόλεις της Γαλλίας και αλλού. Μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του ’70 το «Beaujolais Nouveau Day» είχε γίνει γνωστό σε Λονδίνο και Νέα Υόρκη, με τη μόδα του νουβό να φτάνει στο ζενίθ της τη δεκαετία του ’80.

Σήμερα, το μισό περίπου της παραγωγής του Μποζολέ Νουβό, που εκτιμάται συνολικά στις 25 εκατ. φιάλες, εξάγεται. Μόνο η Ιαπωνία, που έχει τρέλα με το κρασί αυτό, εισάγει 6 εκατ. φιάλες, δηλαδή το ήμισυ όλων των εξαγωγών, για τα BeaujoPa (Beaujolais Party) τους. Ακολουθούν ΗΠΑ, Καναδάς, Ηνωμένο Βασίλειο και Κίνα. Τα τελευταία 15 χρόνια οι πωλήσεις του Μποζολέ Νουβό ακολουθούν μία πτωτική πορεία, με τη συνολική παραγωγή της περιοχής Μποζολέ που οινοποιείται ως νουβό να έχει πέσει από το 50% στο 30%,αλλά η ποιότητα του νουβό κρασιού έχει βελτιωθεί και είναι πολύ καλύτερη από την εποχή της μεγάλης τρέλας, πριν από 30 χρόνια. Μάλιστα φέτος, λένε οι ειδήμονες, είναι η καλύτερη χρονιά Μποζολέ Νουβό από το... 1964. 

Να ένας λόγος παραπάνω να απολαύσετε το παρεξηγημένο αυτό κρασί στο σπίτι, στο wine bar, στο εστιατόριο ή, ακόμα, στο δείπνο-γιορτή «Fete du Beaujolais Nouveau», που οργανώνει η γαλλική παροικία των Αθηνών στην Ελληνογαλλική Σχολή της Αγίας Παρασκευής την Παρασκευή 23/11 (πληροφορίες: www.entraide.gr).