Μικρή ποσότητα στο ποτήρι: η μάστιγα της σύγχρονης γευσιγνωσίας!

Υπάρχουν πολλοί τρόποι να καταστρέψει κανείς ακόμα και την καλύτερη φιάλη. Σίγουρα όμως οι δύο πλέον “δημοφιλείς” είναι το σερβίρισμα των ερυθρών σε θερμοκρασίες άνω των 22°C και η μικρή ποσότητα στο ποτήρι.

Η διαφορά τους όμως είναι ότι ενώ στην πρώτη περίπτωση υπάρχει μια συχνή διαμαρτυρία από την πλευρά των σερβιριζόμενων και μια  σχεδόν καθολική αποδοχή του προβλήματος –με συνέπεια μια διάθεση απολογίας και διόρθωσης του προβλήματος- από την πλευρά των ανθρώπων που σερβίρουν (παραγωγοί, οινοχόοι, πωλητές, αντιπρόσωποι κλπ), στην δεύτερη περίπτωση  άναντες “ποιούν την νήσσαν” στο όνομα μιας καταναλωτικής ηθικής αλλά και μιας “αμφίδρομης ματαιοδοξίας” που μπορεί να γίνει ακόμα και αντικείμενο κοινωνιολογικής μελέτης.

Όσον αφορά στην πρώτη, το σερβίρισμα μιας ελάχιστης αναγκαίας  ποσότητας της τάξης των 75 ml θεωρείται σπατάλη, μιας και κανείς δεν πρόκειται να βάλει πάνω από 1- 2 γουλιές στο στόμα του. Άρα τα 15-20 ml είναι αρκετά, ενώ επιπλέον αυτή η ποσότητα θα επιτρέψει σε περισσότερους οινόφιλους να σερβιριστούν αφού η εν λόγω φιάλη θα “βγάλει’ πολύ περισσότερες …μερίδες.

Από την άλλη μεριά το σέρβις με το σταγονόμετρο δεν είναι μόνο μια οικονομία ή ένας τρόπος να διορθώσουν οι ίδιοι οι παρουσιαστές του κρασιού τις λανθασμένες εκτιμήσεις τους περί της αναγκαίας ποσότητας, που συνήθως οδηγούν σε εξαφάνιση των κρασιών πολύ πριν τελειώσει μια έκθεση. Το σημαντικότερο είναι ότι με αυτό τον τρόπο προσδίδεται μια υπεραξία στην κάθε ετικέτα. Το μεγάλο κρασί πρέπει να προσφέρεται με φειδώ –άλλωστε όπως λέει και ο λαός τα ακριβά αρώματα κλείνονται σε μικρά μπουκάλια-  και ο κάθε οινόφιλος να νιώθει τιμή που είναι ένας από τους τυχερούς που θα έχει λίγες σταγόνες στο ποτήρι του.

Αμφίδρομη βέβαια αυτή η τελευταία σχέση καθώς και ο αποδέκτης νοιώθει το ίδιο εκλεκτός αφού κατάφερε να “προλάβει” και να δοκιμάσει αυτό το νέκταρ που οι περισσότεροι δεν έφεραν ποτέ στην μύτη. Είναι η ματαιοδοξία του να ισχυριστεί κανείς ότι “ναι, το έχω δοκιμάσει (και αυτό)”, ασχέτως αν με 20 ml στο ποτήρι απλά δεν έχει πάρει καμία ιδέα περί του που παν τα τέσσερα!

Γιατί ακριβώς αυτό ισχύει όταν μια μικρή ποσότητα βρεθεί σε ένα ποτήρι, συνήθως λιγότερη από 25 ml και μερικές φορές ακόμα και από 15 ml!! Μα καλά, υπάρχει έστω και ένας λογικός άνθρωπος που να πιστεύει ότι με μισό δάκτυλο μπορεί να καταλάβει το παραμικρό περί της ποιότητας ενός κρασιού; Φαντάζομαι ότι εκεί έξω υπάρχουν αμέτρητες χρυσές μύτες και χρυσά στόματα, όμως τα γευσιγνωστικά χαρίσματα έχουν και τα όριά τους!

Και εξηγούμαι. Μια τόσο μικρή ποσότητα –και συνεπώς μια τεράστια αναλογία επιφάνειας οξείδωσης προς όγκο- θα οδηγήσει σε μια εξαφάνιση του φρούτου σε χρόνο dt, πολύ πριν καν  ο αποδέκτης προλάβει  να φέρει το ποτήρι στην μύτη! Επιπρόσθετα δεν υπάρχει καν η ελάχιστη απαραίτητη ποσότητα αρωματικών μορίων για να δημιουργηθεί “παιχνίδι”!  Έτσι το μόνο άρωμα που θα αντιληφθεί είναι το οινόπνευμα, ενώ βέβαια ούτε λόγος δεν θα μπορεί να γίνει περί της συμπύκνωσης το βασικότερο στοιχείο που διαφοροποιεί ποιοτικά τα κρασιά μεταξύ τους.

Όμως και στο στόμα τα πράγματα είναι εξίσου τραγικά αφού αυτή η έλλειψη του φρούτου –και η γλύκα που αυτή συνεπάγεται- αφήνει τα επιθετικά στοιχεία στην μοναξιά τους με αποτέλεσμα ένα ξινό και στυφό κρασί χωρίς κανένα flavor και γευστική διάρκεια.

Υπέροχο συνεπώς το να μπορείς να καυχηθείς ότι έχεις δοκιμάσει όλα τα διαμάντια του Alvaro Palacios, τι να το κάνεις όμως όταν σε δόσεις των 10 ml όλα τους μυρίζουν το ίδιο και είναι το ίδιο επιθετικά και άδεια;

Και αν έχετε τις αντιρρήσεις σας περί των παραπάνω θεωρώντας τα υπερβολικά και κακόπιστα, σαν προτρέπω να βάλετε σε δύο  ίδια ποτήρια 75 και 15 ml από το ίδιο κρασί, και να τα μυρίσετε και να τα δοκιμάσετε με την σειρά που αναφέρθηκαν. Ή εναλλακτικά να βάλετε 15 ml από τελείως διαφορετικά κρασιά (ποικιλιακά και ποιοτικά) σε όμοια ποτήρια έτσι ώστε να διαπιστώσετε πόσο ίδια είναι μεταξύ τους αφού έχουν καταστραφεί όλα τα ποιοτικά και ποσοτικά χαρακτηριστικά της διαφοροποίησής τους!

Ενδεικτικά δοκίμασα για τις ανάγκες αυτού του άρθρου 75 ml από ένα πυκνό στα αρώματα του ώριμου φρούτου και του δέρματος αλλά και γλυκόπιοτο πλην λίγο στυφό και σύντομο στο τελείωμα Cabernet Sauvignon του 2014 (7/10), το οποίο στο ίδιο ποτήρι με 30 ml μύριζε μόνο ξύλο και μπουγάδα ενώ ήταν τελείως άδειο, στυφό και αφόρητα πικρό (4/10)! Ακολούθησε ένα από τα κορυφαία Merlot της χώρας, πολυεπίπεδο στα αρώματα του μαύρου ώριμου φρούτου, του λικέρ μούρου, του γλυκού ευκαλύπτου και των αποξηραμένων βοτάνων αλλά και με το 15άρι αλκοόλ να ντύνει γλυκά τις καλοδουλεμένες τανίνες σε ένα σαρκώδες σύνολο (8,5/10). Μια σταλιά όμως στο ποτήρι και η συμπύκνωση χάθηκε, το φρούτο έγινε ξινό και μονοδιάστατο, η οξύτητα ενοχλητική και το τελείωμα πράσινο, σύντομο και πικρό (5,5-6/10).

Σεβασμός επομένως απέναντι σε ένα κρασί δεν είναι να προσπαθείς να βγάλεις περισσότερα ποτήρια από αυτό. Είναι (μεταξύ άλλων) να το σερβίρεις στην σωστή θερμοκρασία, στο σωστό ποτήρι και σε μια επαρκή ποσότητα προκειμένου να αναδειχθούν όλες οι θυσίες και οι προσπάθειες του δημιουργού του αλλά και η μοναδικότητα του τόπου που το γέννησε.

Ας σερβίρουμε συνεπώς σε λιγότερους ανθρώπους –αφού κατανοώ και τις πρακτικές και τις οικονομικές διαστάσεις του ανοίγματος – μια φιάλη κρασιού, αλλά ας της φερθούμε με το σεβασμό που της αξίζει, ανεξαρτήτως αν αυτή κοστίζει 5 ή 500€! Άλλωστε η ματαιοδοξία και ο σνομπισμός έχει πολλάκις αποδειχθεί ότι μόνο κακό κάνουν στον χώρο του κρασιού.