Το ψωμί δεν μας φταίει σε τίποτα

25 Μαρτίου 2014
Έλενα Παραβάντη
Πρόσφατα έκανα μια παρουσίαση για την θέση του ψωμιού στη Μεσογειακή διατροφή. Και συνειδητοποίησα για άλλη μια φορά πόσο σημαντικό είναι, ειδικά για τον Έλληνα.


Όπου και να κάτσεις θα σου φέρουν μισή αλλά και μια ολόκληρη φραντζόλα ψωμί στο τραπέζι, ακόμα και αν είναι μόνο δυο άτομα. Δεν μπορεί να υπάρξει γεύμα χωρίς την παρουσία του ψωμιού. Σαφώς και άλλες κουζίνες απαιτούν το ψωμί τους, αλλά εκεί το ψωμί παίζει το ρόλο του συνοδευτικού ενώ για μας είναι μέρος τους γεύματος.

Σκεφτείτε ένα πιάτο φασολάκια λαδερά χωρίς ψωμί. Μπορείτε να το φανταστείτε; Η μία χωριάτικη χωρίς το ψωμί για να το βουτήξουμε στο λάδι και να μαζέψουμε τα απομεινάρια της φέτας; Δεν υπάρχει. Όλα αυτά τα πιάτα που αποτελούνται κυρίως από λαχανικά απαιτούσαν το ψωμί όχι μόνο για λόγους απόλαυσης, αλλά κυρίως για χόρταση. Έτσι μαζί με το τυρί το λάδι και το ψωμί ένα πιάτο λαχανικά γινόταν ένα πλήρες γεύμα.

Σήμερα βέβαια δεν ισχύει αυτό, το ψωμί είναι σημαντικό μέρος της διατροφής μας αλλά όχι για να χορτάσουμε πια, μιας και έχουμε περισσότερο φαγητό από αυτό που χρειαζόμαστε. Συνεχίζει να υπάρχει στο ελληνικό τραπέζι το οποίο όμως είναι φορτωμένο με πολλά άλλα επιπλέον τρόφιμα.

Έτσι το πρόβλημα που υπάρχει σήμερα είναι ότι πολλοί θεωρούν ότι το ψωμί φταίει που πάχυναν, που έχουν ανεβασμένο σάκχαρο, που έχουν κυτταρίτιδα και η λίστα πάει λέγοντας. Στη πραγματικότητα όμως έχουν επικεντρωθεί σε ένα συγκεκριμένο τρόφιμο αντί να κοιτάνε τη διατροφή τους συνολικά. Tο ψωμί δεν έχει πολλές θερμίδες και μήπως φταίει το ότι τρώμε λιγότερα φρούτα και λαχανικά, περισσότερα έτοιμα επεξεργασμένα τρόφιμα όπως μπάρες δημητριακών, κρακεράκια, αλλά και περισσότερο κρέας;

Το ψωμί στα πλαίσια μιας ισορροπημένη διατροφής δεν παχαίνει κανέναν. Βέβαια έχει σημασία και το είδος ψωμιού. Υπάρχουν αυτό που λέμε ανεπεξέργαστοι και επεξεργασμένοι υδατάνθρακες. Οι τελευταίοι γενικά επηρεάζουν αρνητικά την υγεία μας αλλά και τη ζυγαριά μας. Οι επεξεργασμένοι υδατάνθρακες είναι βασικά αυτοί που παράγονται από άσπρο αλεύρι, δεν αλέθεται δηλαδή ολόκληρος ο καρπός με αποτέλεσμα να έχει λίγες φυτικές ίνες αλλά και βιταμίνες, μέταλλα και αντιοξειδωτικές ουσίες.

Οι επεξεργασμένοι υδατάνθρακες όπως το άσπρο ψωμί μπορεί να προκαλέσει αυξημένα επίπεδα σακχάρου (γλυκόζη) στο αίμα, και την έκκριση ινσουλίνης. Υψηλά επίπεδα ινσουλίνης δίνουν σήμα στο οργανισμό να μετατρέψει τη γλυκόζη σε λίπος, με αποτέλεσμα να παίρνει κανείς κιλά πιο εύκολα. Επιπλέον συσχετίζεται με μεγαλύτερη συσσώρευση λίπους στο στομάχι και αυξημένες πιθανότητες εμφάνισης διαβήτη και καρδιαγγειακών παθήσεων. Έρευνες δείχνουν ότι άτομα που καταναλώνουν ολικής αλέσεως τροφές χάνουν πιο γρήγορα βάρος και συντηρούν την απώλεια βάρους για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα.

Το ολικής αλέσεως ψωμί λοιπόν λόγω των φυτικών ινών χορταίνει περισσότερο αλλά προσφέρει και όλες τις θρεπτικές ουσίες που δεν έχει το ψωμί που παράγεται με άσπρο επεξεργασμένο αλεύρι.

Πως να βρεις πραγματικό ολικής αλέσεως ψωμί

Από τα έτοιμα ψωμιά σχεδόν όλες οι μεγάλες εταιρίες ψωμιού έχουν διάφορα ολικής αλέσεως ψωμιά. Έχοντας εξετάσει όλες τις επιλογές δεν έχω βρει καμία εταιρεία που να προσφέρει ένα πραγματικό ψωμί ολικής αλέσεως. Μπορεί η ετικέτα να αναγράφει ολικής αλέσεως, αλλά στην ουσία είναι η μείγμα ολικής και επεξεργασμένου (άσπρου) αλευριού, αλλά ακόμα και αν περιέχει μόνο ολικής αλεύρι υπάρχουν τόσα άλλα συστατικά που αναρωτιέσαι αν αυτό μπορεί να θεωρηθεί ψωμί. Ενώ σχεδόν πάντα περιέχουν γλυκόζη, φυτικά λίπη, βελτιωτικά και συντηρητικά. Πολλές εταιρείες προσθέτουν τεχνητές μορφές φυτικών ινών για να ανεβάσουν την ποσότητα φυτικών ινών στη διατροφική αξία. Με λίγα λόγια οι ίνες αυτές δεν προέρχονται από το ίδιο το αλεύρι, αλλά από κάπου αλλού. Έρευνες έχουν δείξει ότι αυτές οι τεχνητές φυτικές ίνες δεν έχουν τις ίδιες ιδιότητες με τις φυσικές φυτικές ίνες, οπότε στην ουσία είναι άχρηστες. Επίσης μπορεί να μπουν και χρωστικές ώστε το ψωμί να φαίνεται πιο σκούρο δίνοντας την εντύπωση ότι είναι του ολικής αλέσεως.

Μία άλλη ένδειξη ότι το  υποτιθέμενο ψωμί ολικής αλέσεως μεγάλων εταιριών δεν είναι πραγματικά ολικής, είναι ότι η υφή του είναι πολύ μαλακή, πολύ αφράτη. Όταν το καταναλώνουμε δεν αισθανόμαστε να έχουμε χορτάσει. Το πραγματικό ολικής αλέσεως ψωμί είναι βαρύ και πυκνό (μην το συγχέουμε με το γερμανικού τύπου, αυτό είναι άλλο), μία μόνο φέτα αρκεί για να χορτάσει κανείς.

Το πραγματικό 100% ολικής αλέσεως ψωμί λοιπόν περιέχει μόνο αλεύρι ολικής αλέσεως, αλάτι, μαγιά και νερό. Τα τελευταία χρόνια υπάρχουν κάποιοι φούρνοι που παράγουν ολικής αλέσεως ψωμί και το συσκευάσουν αναγράφοντας τα υλικά στην ετικέτα και που πωλούνται στα μεγάλα σούπερ μάρκετ. Θα δείτε λοιπόν ότι στην ετικέτα έχει μόνο τα τρία αυτά συστατικά. Είναι μία καλή επιλογή.

Όσο για τα ψωμιά στους φούρνους που πωλούνται χύμα, δεν μπορούμε να γνωρίζουμε με σιγουριά αν είναι πραγματικά ολικής αλέσεως γιατί οι φουρνάρηδες δεν είναι υποχρεωμένοι να αναφέρουν πουθενά τα συστατικά.

Η σωστή επιλογή ψωμιού λοιπόν, όχι μόνο δεν βλάπτει αλλά μπορεί και να προστατέψει.

* Η φωτογραφία είναι του Hazel Paterson

Σχόλια Χρηστών

Συνδεθείτε ή Εγγραφείτε για να συμμετάσχετε στη συζήτηση