Το παράδειγμα της Κοπεγχάγης

Δε μπορώ να ξέρω ποια ήταν η σχέση των Δανών με τη γαστρονομία πριν από είκοσι χρόνια. Πολλοί ισχυρίζονται πάντως πως όταν ξεκινούσε ο Rene Retzepi τη μαγειρική του πορεία, η οποία θα οδηγούσε το 2010 στην αναγέννηση της σκανδιναβικής κουζίνας, με τέτοιο τρόπο ούτως ώστε να επηρεάζει μέχρι και σήμερα καταλυτικά τη παγκόσμια σκηνή, η Κοπεγχάγη δεν φιλοδοξούσε επουδενί να γίνει μια μέρα η fine dining Μέκκα του Βορρά.

Και, ναι, μπορεί ο δημιουργός του τριάστερου πλέον Noma και σύμφωνα με τα World’s 50 Best καλύτερου εστιατορίου στον κόσμο για το 2021, να ξεκίνησε μια άνευ προηγούμενου φυσιολατρική επανάσταση στη γεύση, στρέφοντας το ενδιαφέρον δεκάδων χιλιάδων σεφ και foodies απ’ όλη την υφήλιο προς τα εκεί, όμως σε αυτή την αλυσιδωτή αντίδραση δεν ήταν μόνος. Δεν αναφέρομαι μόνο στους δεκάδες μάγειρες που βγήκαν από τα σπάργανα του Noma ή θήτευσαν στη κουζίνα του ή απλώς επηρεάστηκαν από αυτή την έκρηξη, για να ανοίξουν στη συνέχεια τα δικά τους εστιατόρια, δίνοντας νέα ερεθίσματα σε αυτό το ουμανιστικό περιβάλλον και προβάλλοντας με απόλυτο αίσθημα ευθύνης τα υλικά του τόπου τους. Το κράτος επίσης έχει αναλάβει πάμπολλες πρωτοβουλίες γύρω από τη προώθηση της εθνικής τους γαστρονομίας με μεθοδικότητα και .

Επιτρέψτε μου όμως να σταθώ κυρίως στη συσπείρωση των απλών ανθρώπων με αυτό το όραμα και στην εκλεκτική συγγένεια που δημιουργήθηκε μεταξύ τους. Κι αυτό το διαπιστώνεις στη Κοπεγχάγη σχεδόν παντού. Συνομιλώντας με έναν άνθρωπο μέσα στο ταξί, στο δρόμο, σε ένα πάρκο, σε ένα φούρνο, σε ένα μπαρ, σε ένα μουσείο. Ακόμη και στο αεροδρόμιο όπου φροντίζουν επιμελώς ένα από τα πρώτα μαγαζιά που θα αντικρίσεις να σερβίρει το περίφημο δανέζικο hot dog τους. Το βλέπεις γραμμένο με αρτίστικα γκράφιτι στους τοίχους, το βλέπεις και στα μάτια ενός μικρού παιδιού, όπου κάθεται ήσυχο σαν Παναγία δίπλα σου και γεύεται μια εμπειρία, στην οποία χωρίς να το γνωρίζει είναι πολύ πιθανό ο μάγειρας να υφαίνει μια μελλοντική του μνήμη, μαθαίνοντας του ταυτόχρονα να σέβεται τις εποχές, να αποκτά οικολογική συνείδηση, να εκτιμά την αξία ενός πιάτου που θα του λέει αλήθειες. Ακόμη και πολλοί από εκείνους που δεν μπορούν να προσεγγίσουν εύκολα αυτά τα μεγάλα γαστρονομικά «σπίτια» στη Κοπεγχάγη, τα αντιμετωπίζουν με σεβασμό, με δέος, σχεδόν σαν ναούς.

Να πω ότι δεν το ζήλεψα αυτό; Θα ήταν ψέματα. Να πω ότι δεν έκλεισα τα μάτια και δεν ευχήθηκα να συμβεί σύντομα και στην Ελλάδα; Πάλι ψέματα θα ήταν. Να πω ότι και η ελληνική κουζίνα δεν έχει τη δυναμική, τη κληρονομιά, τη στόφα, τις πρώτες ύλες, τους ταλαντούχους μάγειρες και τους τολμηρούς επιχειρηματίες που θα πείσουν το κοινό ότι η γεύση πρέπει να γίνει κομμάτι της κουλτούρας τους; Σαφώς και ναι. Άλλωστε έχουμε ήδη μπει σε ένα εξαιρετικά ενδιαφέρον μονοπάτι, όποτε ας μην αφήσουμε κι άλλο τον χρόνο να περνάει και εμείς να καθόμαστε με σταυρωμένα χέρια.