Είναι επικίνδυνο το κόκκινο κρέας;

Το επεξεργασμένο κρέας πιθανόν να αυξάνει τα ποσοστά εμφάνισης καρκίνου ενώ η κατανάλωση κόκκινου κρέατος πιθανόν να ευθύνεται σε μικρότερο βαθμό. Αυτή ήταν σε γενικές γραμμές η ανακοίνωση της ομάδας έρευνας του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας που εκδόθηκε τη Δευτέρα 26 Οκτωβρίου.

Οι τίτλοι των πρωτοσέλιδων ανέγραψαν [αντέγραψαν] τα νέα. «Επικίνδυνο το κόκκινο κρέας», «Το κόκκινο κρέας προκαλεί καρκίνο» και αμέσως οι σειρήνες ήχησαν στα αυτιά των απανταχού κρεατόφιλων.

Ας δούμε όμως τα δεδομένα με ψυχραιμία όπως κάνουμε πάντα μέσα από αυτή εδώ τη στήλη που απευθύνεται με απλό τρόπο σε σκεπτόμενους αναγνώστες. Ο Π.Ο.Υ. δεν μας είπε κάτι καινούργιο, μας είπε επίσημα αυτό που δεν θέλουμε να καταλάβουμε εδώ και χρόνια, πως δηλαδή το επεξεργασμένο κρέας σχετίζεται, σε κάποιο βαθμό, με προβλήματα στην υγεία μας. Και όταν λέμε επεξεργασμένο δεν εννοούμε το κόκκινο μόνο αλλά όλα τα κρέατα: γαλοπούλα, κοτόπουλο, μοσχάρι, χοιρινό, αρνί κ.ο.κ. Επεξεργασμένο κρέας είναι αυτό που έχει υποστεί μετατροπή της αρχικής του μορφής μέσω διαδικασιών όπως είναι το κάπνισμα, το καρύκευμα ή η αλιπάστωση που γίνεται συνήθως στα αλλαντικά. Μιλάμε δηλαδή για τρόφιμα όπως είναι το bacon, τα λουκάνικά το ζαμπόν, οι κοτομπουκιές, η γαλοπούλα, τα κρέατα σε κονσέρβα, τα hotdogs και πολλά άλλα επεξεργασμένα αλλαντικά. Είναι κοινό μυστικό εδώ και χρόνια πως η κατανάλωση τέτοιων τροφών θα πρέπει να γίνεται κατ’ ελάχιστο και με προσοχή, ενώ απαγορεύεται η κατανάλωση τους από παιδιά ηλικίας μικρότερης των 6 ετών (ρωτήστε τον παιδίατρο σας). Σύμφωνα με τον Οργανισμό υπάρχουν ισχυρές ενδείξεις πως η κατανάλωση επεξεργασμένου κρέατος συνδέεται σε μικρά ποσοστά με την εμφάνιση καρκίνου του παχέος εντέρου. Για τον λόγο αυτό την κατατάσσει στην κατηγορία 1. Ας ξανασκεφτούμε λοιπόν διπλά την επόμενη φορά που θα βρεθούμε μπροστά σε μια μερίδα ελκυστικού bacon και πολύ περισσότερο να δώσουμε ένα τοστ με ζαμπόν και τυρί στο παιδί μας.   

Για το κόκκινο κρέας από την άλλη, σύμφωνα με την έρευνα, δεν υπάρχουν αρκετές ενδείξεις αλλά υποθέσεις,  πως η κατανάλωση ευθύνεται για την αύξηση των πιθανοτήτων στην εμφάνιση ορισμένων μορφών καρκίνου όπως είναι στο πάγκρεας και στον προστάτη και γι΄αυτό την κατατάσσει στην κατηγορία 2α. Η έρευνα επικεντρώνεται στο ψήσιμο του κρέατος σε συνδυασμό με την προσθήκη συντηρητικών που πιθανόν να δημιουργεί καρκινογόνες χημικές ενώσεις. Εν μέρει, άσχημα νέα λοιπόν για όσους απολαμβάνουν με κάθε ευκαιρία μια ξεροψημένη μπριζόλα, ένα σουβλάκι με καλοψημένο χοιρινό, μοσχάρι, κεμπάμ ή γύρο.

Τι κάνουμε λοιπόν; Οι μαγικές λέξεις είναι λογική και ισορροπία. Δεν σταματάμε να καταναλώνουμε κόκκινο κρέας καθώς πρόκειται για μια εξαιρετική πηγή πρωτεϊνών, αλλά: είμαστε ιδιαίτερα φειδωλοί με τα επεξεργασμένα κρέατα, δεν καταναλώνουμε υπερβολικές ποσότητες κόκκινου κρέατος, αποφεύγουμε τα ξεροψημένα κρέατα, προσπαθούμε να ελέγχουμε την προέλευση του κρέατος και ρωτάμε για τον τρόπο μαγειρέματος και επεξεργασίας. Τα στοιχεία δείχνουν πως ο κίνδυνος καρκίνου από το επεξεργασμένο κρέας είναι σημαντικά μικρότερος σε σχέση με το κάπνισμα ή την κατανάλωση αλκοόλ αν και ανήκουν στην ίδια κατηγορία ως προς τις ενδείξεις. Μια ισορροπημένη διατροφή με κρέας καλής ποιότητας και σωστού ψησίματος είναι προτιμότερη από την κατανάλωση έτοιμων γευμάτων ή σκευασμάτων επεξεργασμένου κρέατος.

Η συνειδητοποιημένη κατανάλωση είναι το καλύτερο όπλο απέναντι στον φόβο, γι’ αυτό ας αναρωτηθούμε μαζί για τα εξής: είναι φυσική η μορφή της γαλοπούλας ή του χοιρινού σε τετράγωνο μπαστούνι όπως αυτά που υπάρχουν στους πάγκους των supermarkets; Τα επεξεργασμένα λουκάνικα σε κονσέρβα γιατί διατηρούνται τόσο πολύ; Τι κρέας χρησιμοποιείται σε σουβλάκια του ενός ευρώ ή σε burgers των 2,80 και είναι τόσο φθηνά;

Χάρης Τζαννής, Fnl-guide.com