-Γιατί κάνατε εν μέσω κρίσης το δεύτερο κατάστημα στο Μαρούσι (σημ. στο εμπορικό κέντρο Golden Hall), ειδικά όταν ασχολείστε με ένα είδος που φαίνεται να δοκιμάζεται;
Λιάνα Πατρώνη: Ακριβώς λόγω της κρίσης έπρεπε να κάνουμε κάτι και να μη μείνουμε με δεμένα τα χέρια, γιατί αυτή ήταν η αίσθηση που είχαμε, τουλάχιστον πέρυσι τέτοια εποχή. Επίσης, ήταν μια κίνηση που την τολμήσαμε, γιατί συμπληρώνει το κομμάτι που μας λείπει, του περαστικού κόσμου, που σε βλέπει και μπαίνει χωρίς να το σκεφτεί πολύ ιδιαίτερα.
Ασφαλώς έχουν συρρικνωθεί τα επαγγελματικά δώρα, αλλά σε προσωπικό επίπεδο το να χαρίσει κάποιος στον εαυτό του ή σε άλλους ένα καλό κρασί ή μια ωραία μαρμελάδα είναι κάτι που μπορεί να το κάνει. Υπάρχει κόσμος που έχει ένα εισόδημα που του επιτρέπει να κινηθεί έτσι, χωρίς να ξοδέψει πολλά. Εδώ, στο Κολωνάκι, κάτι τέτοιο ήταν δύσκολο σε αντίθεση με το άλλο κατάστημα στο Μαρούσι. Η Χάρητος άλλωστε δεν είναι ένας κεντρικός δρόμος…
-Μια στιγμή, θέλετε να πείτε ότι μπορεί να κάνει κάποιος οικονομικές αγορές από εσάς;
Λ. Π.. Μια πολυτέλεια για τον εαυτό του είναι! Δεν θα πάρει από εμάς κάτι για να κάνει οικονομία. Μπορεί όμως να ξοδέψει για κάτι πολυτελές, για κάτι «περιττό», ας το πούμε έτσι, σε λογικό επίπεδο, ενώ έχει και τη δυνατότητα να κάνει ένα δώρο, ανεξαρτήτως τιμής, πολύ ιδιαίτερο.
-Ας ζωγραφίσουμε λίγο την εικόνα. Πώς ήταν οι απαρχές της πορείας και πώς είναι τώρα;
Κάλια Πατρώνη: Ως κάτι καινούριο, τότε είχε διαρκή ανοδική πορεία. Η ιδέα του να μπορεί να κάνει κάποιος ένα δώρο, γιατί έτσι ξεκίνησε η επιχείρηση, με επιλεγμένα προϊόντα από μικρούς παραγωγούς, που δεν μπορείς να τα βρεις αλλού, όριζε και τη διαφορά. Δεν ήταν δηλαδή προϊόντα από μεγάλους οίκους αλλά από μικρούς παραγωγούς άριστης ποιότητας, κάτι που ήταν ιδιαίτερα διαδεδομένο στη Γαλλία.
Το κοινό στην Ελλάδα δεν ήταν εκπαιδευμένο αλλά υπήρχε πλέον η ανάγκη εκείνη την εποχή. Άλλωστε δεν υπήρχε η άνθιση των ελληνικών προϊόντων και της γαστρονομίας, όπως σήμερα. Αυτό έχει πράγματι αλλάξει και τα υλικά αξιοποιούνται διαφορετικά σε σχέση με τότε.
-Τι σας έμαθε το ταξίδι σας στον κόσμο της πολυτέλειας;
Λ.Π. Πρώτον, ότι η ποιότητα έχει πολύ μεγάλη σημασία. Δεύτερον, ό,τι πληρώνεις αυτό θα πάρεις πίσω. Το αν είναι κάτι ακριβό ή φθηνό δεν έχει να κάνει μόνο με την τιμή του, αλλά και με το πόσο αξίζουν τα χρήματα που θα δώσεις για να το πάρεις. Κι αυτό είναι κάτι που σε εμάς εξαρχής έπαιξε μεγάλο ρόλο, το παραμικρό έχει τη μεγαλύτερη δυνατή φροντίδα και σε σχέση με την ποιότητα και την με αισθητική του, είτε κάνει 7 ευρώ είτε 307.
Κ.Π. Είναι μια δουλειά στην οποία ό,τι γινόταν στόχευε στο να συνθέσεις ένα δώρο, η επιλογή κατέληγε σε αυτό, στο ότι παίρνω μια παραγγελία και την εκτελώ. Είναι δηλαδή η παροχή της υπηρεσίας. Επομένως δεν είναι απλώς ένα μαγαζί με ωραία και προσεγμένα πράγματα.
Λ.Π. Αυτό είχε και έχει πολύ δουλειά με τελειομανία, γι’ αυτό και έχουμε ένα καλό όνομα, αν είναι κάτι που κερδίσαμε όλα αυτά τα χρόνια, είναι ακριβώς αυτό, μέσα από μια δουλειά που θεωρούμε ότι αξίζει τον κόπο να τη συνεχίσουμε.
-Πώς ήταν τα πράγματα στην εποχή του «ξεσαλώματος», στην προ κρίσης Ελλάδα;
Κ.Π. Όταν το ανοίξαμε το 1989 δεν ήταν έτσι τα πράγματα. Ο κόσμος που ήρθε στα εγκαίνια τότε και αποτελούσε την πελατεία του μαγαζιού ήταν διαφορετικός. Άλλωστε αυτό το «ξεσάλωμα» εκδηλώθηκε στο ρούχο, στο αυτοκίνητο. Εμείς εξάλλου δεν είχαμε άμεση επαφή με τον κόσμο. Όλη η δουλειά γινόταν με τις εταιρείες και το «ξεσάλωμα» είχε να κάνει με το πόσα δώρα παράγγελναν αυτές.
Η ιδέα άλλωστε του Les Connaiseurs, έτσι όπως την ξεκίνησε η μητέρα μας και ο σύντροφός της, ο Μενέλαος Παπαϊωάννου, ήταν να βρούμε όλα αυτά τα προϊόντα προκειμένου κάποιος, αντί να πάει σε ένα σπίτι και να πάρει μια τούρτα ή μια ανθοδέσμη, να δωρίσει κάτι από αυτά. Και να είναι κάτι πρωτότυπο, όχι ένα καλάθι με μια ζελατίνα. Εδώ έγινε μια μεγάλη ανατροπή, από το πώς ήταν όταν ξεκινήσαμε. Το αμπαλάζ ήταν σημείο κλειδί, ειδικά τότε που τα υλικά συσκευασίας ήταν περιορισμένα και σε αυτό, στο θέμα της παρουσίασης, ήμασταν πρωτοπόροι.
-Πώς αισθάνεστε τώρα που βλέπετε να έχει ανοίξει η αγορά;
Λ.Π. Πάντα υπήρχαν ανταγωνιστές αλλά αυτό που κάνουμε εμείς δεν το κάνει κανένας άλλος.
Κ.Π Βεβαίως στο έντυπο που βγάζαμε για τα επαγγελματικά δώρα, και σε αυτό φαινόταν η αισθητική μας, πρέπει να πούμε ότι πολλοί μας αντέγραφαν. Ωστόσο αυτό μας ωθούσε να βρούμε κι άλλες ιδέες.
Λ.Π. Σαφώς υπάρχουν καλές κάβες, μικρότερες ή μεγαλύτερες, που βελτίωσαν και άλλαξαν προς αυτή την κατεύθυνση και θα θεωρούνταν κατά κάποιον τρόπο ανταγωνιστές. Όμως στο σύνολό του αυτό που κάνουμε, με το συνδυασμό των αντικειμένων και των τροφίμων, είναι μοναδικό.
-Θα σκεφτόσασταν να προσθέσετε ελληνικά προϊόντα στο δυναμικό σας;
Κ.Π. Όχι, γιατί υπάρχουν άλλοι που το κάνουν πολύ καλά.
Για να γίνει κάτι τέτοιο σωστά, πρέπει να προηγηθεί έρευνα, άλλωστε δεν έχει λόγο να έρθει κάποιος σε εμάς να πάρει ελληνικά προϊόντα, δεν μπορείς άλλωστε να τα κάνεις όλα.
-Την ιδέα να επεκταθείτε σε τουριστικά νησιά, όπως η Μύκονος, πώς τη βλέπετε;
Λ.Π. Δεν θέλουμε να επεκταθούμε, γιατί είναι τόσο προσωπική η δουλειά μας που ήδη την έχουμε ανοίξει όσο πρέπει. Τόσα χρόνια μας λένε γιατί δεν πάτε στην Κηφισιά ή τη Γλυφάδα και απαντάμε: είναι τόσο δύσκολο να γίνει έτσι όπως γίνεται αυτό που κάνουμε, ώστε θα ήταν κάτι άλλο. Τώρα, που έχει περιοριστεί το αντικείμενο των δώρων, είμαστε σε θέση να μανατζάρουμε δύο μαγαζιά.
-Αν ξεκινούσατε από την αρχή, πάλι το ίδιο θα κάνατε;
Λ.Π. Ίσως με έναν πιο εμπορικό τρόπο, γιατί τόσα χρόνια ένας επιχειρηματίας που θα σκεφτόταν το κέρδος δεν θα έκανε έτσι τη δουλειά μας.
-Ίσως όμως αυτό να είναι και το μυστικό της επιτυχίας σας… Επομένως δεν θεωρείτε τους εαυτούς σας επιχειρηματίες;
Κ.Π. Επιχειρηματικά έχουμε κάνει λάθη, θα μπορούσαμε να έχουμε την ίδια ποιότητα και να έχουμε μεγαλύτερη κερδοφορία, ας πούμε. Αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει έμπορος άλλωστε που να κερδίζει.
Λ.Π. Από την άλλη αν δεν το κάναμε έτσι, δεν θα είχαμε φτάσει εδώ. Είδαμε ότι είχαμε ανταπόκριση και είπαμε συνεχίζουμε έτσι, επίσης δεν είχαμε δυνατότητα και χρόνο για να δούμε άλλους δρόμους.
-Πώς βλέπετε, ως άνθρωποι που ασχολείστε με τη γεύση, την άνθιση της νέας ελληνικής κουζίνας;
Κ.Π Μου αρέσει που στρεφόμαστε ξανά στα εποχικά προϊόντα και που όλο αυτό έχει οδηγήσει στο να υπάρχει μικρή και ποιοτική παραγωγή κρασιών και τροφίμων που το πάνε λίγο παρακάτω. Πέρα από την εκζήτηση των συνδυασμών, μπορείς να βρεις πλέον πολύ καλές ποιότητες.
-Τι σημαίνει για εσάς επιτυχημένος άνθρωπος;
Κ.Π. Ο ισορροπημένος και ο ευχαριστημένος με αυτό που κάνει, αυτός που τον ικανοποιεί η δουλειά του και τον κρατά δημιουργικό. Η προσωπική επιτυχία πάλι είναι ένα σύνθετο πράγμα και αφορά τις σχέσεις, κι εδώ επιτυχημένος είναι εκείνος που μπορεί να δημιουργεί και να διατηρεί ισορροπημένες σχέσεις με τους γύρω του.
Λ.Π. Για μένα είναι το ζήτημα της ικανοποίησης αλλά και το να μπορεί να κρατά ισορροπία στη ζωή του, ζώντας καλά μέσα από τη δουλειά του.
-Πώς πετυχαίνουμε τους στόχους μας;
Λ.Π. Λίγο-λίγο, με υπομονή και χρόνο, ανάλογα με την ιδιοσυγκρασία του καθενός τα βήματα είναι διαφορετικά άλλωστε.
Κ.Π. Και με σεβασμό στον εαυτό του!
-Ποια είναι η καλύτερη συμβουλή που σας έχουν δώσει;
Κ.Π. Να μη μάχεσαι τα πράγματα και να τα αφήνεις να συμβαίνουν.
-Θα βγούμε από την κρίση τελικά;
Λ.Π. Ακόμα κι αν βγούμε ως οικονομία από την κρίση και ανοίξει η αγορά, αυτό δεν σημαίνει ότι θα φτάσει στους ανθρώπους. Υπάρχουν πολλοί που έχουν χάσει πολλά και θα είναι δύσκολο να τα φτιάξουν ξανά. Για μένα αν υπάρχει έστω κι ένας άνθρωπος που πεινάει, είναι κρίση! Κι αυτό δεν θα τελειώσει δυστυχώς…
Κ.Π. Πιστεύω προσωπικά ότι αυτό δεν μπορεί να γίνει μεμονωμένα, υπάρχει ένα γενικότερο πλαίσιο στην Ευρώπη. Νομοτελειακά μπορούμε να πούμε ότι κάτι θα γίνει αλλά θέλει συνειδητότητα για να αλλάξουν τα πράγματα.
Συνδεθείτε ή Εγγραφείτε για να συμμετάσχετε στη συζήτηση