Άρτεμις Καρνέζη, Ευσταθής ισορροπία

Με αφορμή αυτό μιλήσαμε για τη χαμένη ισορροπία των καιρών, για την κρίση αλλά και για την ελληνική κουζίνα, χωρίς συντηρητικά εννοείται.   

-Είχες μουσικές σπουδές με προοπτικές και μάλιστα στο Ωδείο Αθηνών. Πώς αποφάσισες να στραφείς στις εναλλακτικές θεραπείες;

Οι σπουδές μου στη μουσική ξεκίνησαν από μικρή ηλικία ως φυσική συνέπεια, αφού προέρχομαι από μουσική οικογένεια (σημείωση της γράφουσας: ο πατέρας της Αρτέμιδος είναι ο γνωστός μουσικός Λάκης Καρνέζης). Για μένα δεν υπήρχε άλλη επιλογή από το να ασχοληθώ με τη μουσική. Πηγαίνοντας στο εξωτερικό και συγκεκριμένα στη Νορβηγία, για να συνεχίσω τις σπουδές μου, ανακάλυψα ότι στις Σκανδιναβικές χώρες ήδη από τότε, από το 1988, οι εναλλακτικές θεραπείες ήταν πολύ διαδεδομένες. Παράλληλα με τη μουσική είχα ένα αυθόρμητο ενδιαφέρον για το ανθρώπινο σώμα και τις λειτουργίες του. Εκεί, στη Νορβηγία, αποφάσισα ότι θα μπορούσα να ακολουθήσω συγχρόνως με τη μουσική και σπουδές στις εναλλακτικές θεραπείες, συγκεκριμένα στο βελονισμό και την Κινέζικη ιατρική. Το νέο αντικείμενο με προσήλκυε όλο και περισσότερο και πριν τελειώσω τις σπουδές μου, ήδη έκανα θεραπευτικές συνεδρίες. Όταν γύρισα στην Ελλάδα το 1993, ξεκίνησα αμέσως να εργάζομαι στο Κέντρο Αισθητικής και Δερματολογίας της Τόνιας Ζαγαρίτη στο Κολωνάκι. Έκτοτε η επαγγελματική μου πορεία ήταν σταθερή, κάνοντας αρκετά χρόνια επισκέψεις κατ’ οίκον, ώσπου έφτιαξα ένα δικό μου χώρο στο Χαλάνδρι. Και με το χρόνο ανακάλυψα πόσο στενά συνδεόταν η μουσική με τη θεραπεία…

-Ποιος είναι ο συνδετικός κρίκος μεταξύ τους;

Η μουσική από μόνη της λειτουργεί θεραπευτικά, όπως και όλες οι τέχνες, είτε αν είσαι ακροατής, είτε, ακόμα περισσότερο, αν είσαι μουσικός. Και η θεραπεία είναι μια μορφή τέχνης, εφόσον ασκείται με αγνή πρόθεση, δηλαδή αγάπη προς το συνάνθρωπο και αυτόν που υποφέρει. Ασφαλώς χρειάζεται και ένστικτο για να αποφασίσει ο θεραπευτής το είδος της θεραπείας.

-Τι λείπει στην Ελλάδα ως προς τον τομέα των εναλλακτικών θεραπειών;

Υπάρχει μεγάλη διαφορά τα τελευταία 20 χρόνια. Όταν επέστρεψα, οι έννοιες ρεφλεξολογία ή βελονισμός ήταν άγνωστες στο ευρύ κοινό, γιατί δεν υπήρχε πληροφόρηση. Σήμερα όμως και τα ΜΜΕ αναφέρονται στο θέμα, υπάρχουν αξιοπρεπείς σχολές και πολύς κόσμος που ασχολείται. Υπάρχουν θεραπευτές που έχουν έρθει από το εξωτερικό, άλλοι που έφυγαν και επέστρεψαν και αρκετοί δάσκαλοι. Η άνθιση αυτή σημειώνεται στην Ελλάδα τώρα, αντίθετα στην Αμερική και στην Ευρώπη προϋπήρχε με πανεπιστήμια που διδάσκουν το αντικείμενο, ενώ σε εμάς υπάρχουν ιδιωτικές σχολές.

Δεν θεωρώ λοιπόν ότι λείπει κάτι, βρισκόμαστε σε μια εξελικτική πορεία. Προφανώς απουσιάζει το νομικό πλαίσιο που θα οδηγούσε και στην ίδρυση πανεπιστημίου. Όσο υπάρχει όμως κόσμος που ασχολείται και σπουδάζει το αντικείμενο, πιστεύω ότι τελικά θα δημιουργηθεί το νομικό πλαίσιο. Στον κλάδο της ρεφλεξολογίας έχουμε το Σύλλογο Ελληνικής Ρεφλεξολογίας, ενεργό και δυναμικό, ο οποίος παλεύει για τη διάδοσή της και σε νομικό πλαίσιο, ώστε να προστατεύεται η ίδια η επιστήμη, το επάγγελμα και όσοι το ασκούν αλλά και για να υπάρχει και υψηλό επίπεδο.

-Όλα αυτά τα χρόνια τι έμαθες θεραπεύοντας;

Όσο πιο κοντά έρχεται ο άνθρωπος στη φύση και συντονίζεται με τους φυσικούς νόμους, τόσο πιο υγιής είναι. Όσο απομακρύνεται, τόσο πιο πολύ νοσεί και στα τρία επίπεδα, στο σώμα, το πνεύμα και την ψυχή. Δεν είναι τυχαίο ότι η διάδοση των εναλλακτικών θεραπειών συνδέεται με την ανάγκη του ανθρώπου να βρει λύσεις και να επαναφέρει τη χαμένη του ισορροπία, αφού έχει βάλει τον εαυτό του σε ένα επίπεδο εγρήγορσης, προκειμένου να αποκτήσει περισσότερα υλικά αγαθά και να ανταπεξέλθει στον εξοντωτικό ρυθμό της πόλης και του δυτικού τρόπου ζωής. Για μένα άλλωστε μία από τις ρίζες της παρούσας κρίσης είναι και αυτό.

-Υπό το φως της εναλλακτικής προσέγγισης, πόσο χρειαζόμαστε τα φάρμακα;

Σίγουρα τα φάρμακα είναι αναγκαία σε συγκεκριμένες περιπτώσεις και σώζουν ζωές. Όμως το θέμα είναι πώς να μη φτάσεις στο σημείο να χρειαστείς φάρμακα, τουλάχιστον όχι με τη συνήθη συχνότητα. Υπάρχουν διάφοροι τρόποι να αντιμετωπίσουμε τις ασθένειες, τις ανισορροπίες του οργανισμού και τα συμπτώματα μέσω των εναλλακτικών θεραπειών.

-Τι είναι ένας οργανισμός σε ανισορροπία;

Είναι ένας νους σε σύγχυση, είναι μπλοκαρισμένα συναισθήματα και βέβαια ένα σώμα που υποφέρει. Τα συμπτώματα είναι τα ορατά αποτελέσματα της συνολικής ανισορροπίας.

-Στην Ελλάδα η δυτική ιατρική πώς αντιμετωπίζει τις εναλλακτικές θεραπείες;

Σε ιδιωτικό επίπεδο υπάρχουν πολλοί γιατροί του δυτικού συστήματος που χρησιμοποιούν τις εναλλακτικές μεθόδους (βελονισμός, ομοιοπαθητική) για τους ίδιους και για την οικογένειά τους. Σε πιο ευρύ φάσμα, ήδη κάποια νοσοκομεία έχουν συμπεριλάβει το βελονισμό και τη ρεφλεξολογία ως συμπληρωματικές μεθόδους για την ανακούφιση των ασθενών. Για παράδειγμα, τα ιατρεία πόνου ασκούν το βελονισμό, ενώ στο Ωνάσειο προσφέρεται η ρεφλεξολογία από εθελοντές ρεφλεξολόγους.

-Πώς αποφάσισες να γράψεις αυτό το βιβλίο;

Προέκυψε από τα μαθήματα που κάνω στην Ακαδημία Αρχαίας Ελληνικής και Παραδοσιακής Κινεζικής Ιατρικής (www.akadimia.gr) και συγκεκριμένα μέσα από την επιλογή του υλικού που συνέθετε τη διδακτέα ύλη για το μάθημά μου. Όσα χρόνια ασκώ τη θεραπεία αυτό γίνεται με βάση τη σύνθεση της συγκεκριμένης ύλης.

Να πω ότι το βιβλίο αυτό μπορεί να το μελετήσει κάποιος που απλώς θέλει να ενημερωθεί για το ζήτημα χωρίς να έχει ασχοληθεί με το θέμα προηγουμένως αλλά και ένας επαγγελματίας που θέλει να εμβαθύνει και να αποκομίσει νέες πληροφορίες.  Υπάρχει βέβαια και το προσωπικό στοιχείο, αυτό που θεωρώ εγώ πρωτοποριακό, δηλαδή ο συνδυασμός και η σύνδεση της ρεφλεξολογίας με τις αρχές της Κινέζικης ιατρικής και του βελονισμού. Επιπλέον το ότι κυκλοφορεί κλείνοντας 20 χρόνια ενασχόλησης με τη θεραπεία, ενέχει ένα συμβολισμό, συνδυάζοντας την κλινική πράξη και τη διδασκαλία. Να ξεκαθαρίσω ότι δεν θεωρώ τον εαυτό μου συγγραφέα, τουλάχιστον όχι ακόμα (γέλια)!

-Η διατροφή παίζει ιδιαίτερο ρόλο στην ολιστική προσέγγιση της υγείας. Πόσο συμβατή είναι η Ελληνική κουζίνα με αυτή;

Η Ελληνική γη εντάσσεται σε μια τέτοια προσέγγιση, γιατί μας δίνει όλο το φάσμα της τροφής, ώστε να θραφούμε και να παραμείνουμε υγιείς. Όσο πιο κοντά βρισκόμαστε στη φύση, τόσο πιο κοντά ερχόμαστε στην επιλογή της σωστής τροφής. Σε ένα πιο φυσικό περιβάλλον, ας πούμε, αναγνωρίζεις πότε πρέπει να φας κάτι ανάλογα με την εποχή του, για παράδειγμα, από εδώ και μπρος πρέπει να ξεχάσουμε τις ντομάτες. Άλλος βασικός κανόνας είναι να καταναλώνεις προϊόντα του τόπου σου. Η δύναμη της κάθε τροφής που περνά και στο δικό μας σώμα προκύπτει από τη συγκεκριμένη εποχή και τον τόπο που βγαίνει. Αυτή η τροφή επομένως δεν ταξιδεύει, γιατί παράγεται στον ίδιο τόπο που ζούμε, δεν συντηρείται μέρες στα ψυγεία.

-Αυτό εντούτοις αντιτάσσεται στο παγκοσμιοποιημένο οικονομικό σύστημα που στηρίζεται στην ελεύθερη αγορά και ροή των προϊόντων…

Αφού κι εγώ εντάσσομαι σε ένα τέτοιο σύστημα, δικαιούμαι να έχω μια ελεύθερη επιλογή. Επιπλέον τόσο οι Κινέζοι όσο και ο Ιπποκράτης μίλησαν εκτεταμένα για τη σχέση της τροφής με το ανθρώπινο σώμα. Συγκεκριμένα, θεωρούσαν ότι οι κλιματολογικές συνθήκες μεταφέρονται στις τροφές, εφόσον αυτές είναι εποχιακές. Συνέδεσαν το κλίμα με τις ενεργειακές ποιότητες της τροφής. Τα τέσσερα στοιχεία του Ιπποκράτη (ψυχρό, θερμό, υγρό, ξηρό) και τα πέντε στοιχεία των Κινέζων (ξύλο, μέταλλο, νερό, φωτιά, γη) εμπεριέχονται σε διάφορες αναλογίες στην κάθε τροφή. Το ίδιο συμβαίνει και στο ανθρώπινο σώμα: ανάλογα με την εσωτερική κλιματολογική συνθήκη που ισχύει εντός του (υγρή, ξηρή, θερμή κ.λπ.) προτείνονται και οι αντίστοιχες τροφές που εξισορροπούν τα στοιχεία, όσο γίνεται περισσότερο. Για παράδειγμα, σε έναν εμπύρετο προτείνονται τροφές και βότανα που έχουν ψυχρή ενεργειακή φύση.

-Με τη Μεσογειακή διατροφή υπάρχει σύνδεση;

Αν συντονίζεται με τους νόμους της φύσης, ναι, – η ίδια η φύση μάς δείχνει τι είναι καλό να τρώμε σε κάθε στιγμή. Επίσης, η Ελληνική γη από μόνη της μας προσφέρει πολλές επιλογές τροφών από όλα τα στοιχεία, εφόσον και το κλίμα μας είναι από τα πιο ισορροπημένα.

-Περίγραψέ μου τον ιδανικό θεραπευτή.

Εν δυνάμει είμαστε όλοι θεραπευτές. Αν σε κάποιον αναπτυχθεί και εκφραστεί ιδιαιτέρως, είναι αποτέλεσμα της ιδιοσυγκρασίας του, των συγκυριών στη ζωή του και της υψηλής ανάγκης του να βοηθήσει τον εαυτό του και τους γύρω του υποκινούμενος όχι από την αλαζονεία του εγώ για εξουσία ή εδραίωση, αλλά από την αγάπη για το συνάνθρωπό του και για τους ζώντες οργανισμούς. Κάποιοι μέσα σε όλο αυτό θα ξεχωρίσουν και λόγω ταλέντου.

-Πόσο έχει επηρεάσει η κρίση τον κλάδο σου;

Προσπαθούμε να μη θεωρούμαστε είδος πολυτελείας, όσο κι αν η κρίση μας επηρεάζει. Από την άλλη, ο κλάδος έχει ανοδική πορεία, ακριβώς λόγω της κρίσης, εφόσον μας οδηγεί σε έναν πιο απλό, φυσικό, ίσως και πιο αληθινό τρόπο ζωής που είναι και σχετικά ανέξοδος.

-Τι σημαίνει για εσένα κρίση;

Έχει να κάνει με τη συνειδητότητα. Έχω την αίσθηση ότι η πολιτικο-οικονομική κρίση είναι καθρέφτισμα της κρίσης στη συνειδητότητα του κόσμου. Μέχρι τώρα η κοινωνία μας αναπτύχθηκε στη βάση της ισχυροποίησης του εγώ που θέλει να έχει περισσότερο πλούτο, εξουσία, καθώς και στην ιδέα του ανταγωνισμού. Φαίνεται ότι αυτός ο τρόπος δεν πια λειτουργικός και ως προς το ευρύτερο κοινωνικό σύνολο αλλά και σε πιο προσωπικό επίπεδο. Κρίση περνούν και οι ανθρώπινες σχέσεις, όταν αναπτύσσονται στη βάση του ποιος θα έχει μεγαλύτερη εξουσία, είτε έμμεσα είτε άμεσα. Πιστεύω ότι έρχεται μια νέα εποχή στον τρόπο που αντιλαμβανόμαστε τα πράγματα και στον τρόπο που σχετιζόμαστε.

-Πώς το καταφέρνεις αυτό;

Ξεκινώ από το μικρό, στενό μου κοινωνικό περιβάλλον προσπαθώντας να μην έχω την ανάγκη να ισχυροποιήσω το εγώ μου και ελπίζοντας στην εξάπλωση αυτού του τρόπου, όπως μια πέτρα δημιουργεί επάλληλους κύκλους στο νερό. Αυτό δεν σημαίνει ότι τα καταφέρνω πάντα (γέλια).

-Επιτυχημένος άνθρωπος είναι…

Ο παραπάνω (γέλια)!

Το βιβλίο της Άρτεμις Καρνέζη «Η ρεφλεξολογία συναντά τα πέντε στοιχεία και τους μεσημβρινούς» κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ακαδημία.