Βασίλης Κουτσαβλής, Μια νέα ζωή για το Τατόι

-Γιατί Τατόι και όχι, ας πούμε, Κτήμα Συγγρού;

Η εσάνς του Τατοΐου σε σχέση με την ιστορία είναι μοναδική. Το Τατόι είναι 41 χιλιάδες στρέμματα, ενώ τα Ανάβρυτα είναι πολύ μικρότερα και έχουν και το Σύλλογο Φίλων Κτήματος Συγγρού. Αντίθετα, όταν ξεκινήσαμε εμείς ως Σύλλογος Φίλων του Τατοΐου, το Τατόι ήταν τελείως παραμελημένο και κανείς δεν το άγγιζε, ίσως γιατί δεν ήθελε να στοχοποιηθεί. Προσωπικά δεν με ενδιαφέρει αν κάποιος πει ότι ο Βασίλης Κουτσαβλής είναι φιλοβασιλικός, με έχουν ρωτήσει μάλιστα. Προφανώς γιατί στην Ελλάδα είναι ευρέως αποδεκτό ότι ένας νέος άνθρωπος που ασχολείται με το Τατόι θα πρέπει να έχει ερεθίσματα τέτοια που να τον χαρακτηρίζουν θιασώτη του θεσμού. Όμως εγώ γεννήθηκα το 1976 από γονείς που προέρχονται από αριστερά κόμματα και δεν προέρχομαι από την αστική τάξη, κάτι που θα μπορούσε να με συνδέσει με μια τέτοια ενασχόληση.

-Λένε ότι η πρώτη εντύπωση μετράει. Πώς ήταν λοιπόν η αρχική επαφή με το Τατόι;

Την πρώτη φορά που πήγα, το Φεβρουάριο του 2008, έβρεχε κι όταν βρέχει, το τοπίο είναι μαγικό, κάτι που με συνεπαίρνει ως λάτρη του ρομαντισμού και του ωραίου. Αν  περπατήσεις μόνος σου στο Τατόι, ανακαλύπτεις τον εαυτό σου, ξεχνάς τις αρνητικές σκέψεις, ταξιδεύεις με το νου και την ψυχή σου στην Ευρωπαϊκή ιστορία. Και κάπως έτσι εγώ, ένας άνθρωπος από τη Μυτιλήνη, άρχισα να μπαίνω σε ένα παραμυθένιο κόσμο. Πλέον αναγνωρίζω την τεράστια ιστορική και πολιτιστική του αξία και την παράδοση που συνδέεται μαζί του. Γιατί ο λαογραφικός μας πλούτος μπορεί να βρει εφαρμογή στο Τατόι και να δημιουργήσει ένα βιωματικό πεδίο για τη νέα γενιά, η οποία οφείλει να αποδεχθεί την ιστορία της. Παράλληλα δεν πρέπει να αγνοήσουμε και την εξέχουσα οικολογική σημασία που έχει το Τατόι για την περιοχή της πρωτεύουσας.

-Γιατί επιμένεις τόσο με το Τατόι; Τι βλέπεις πίσω από το τοπίο και τα ωραία κτίρια;

Το πρώην Βασιλικό Κτήμα Τατοΐου αποτελεί μοναδικό αρχιτεκτονικό σύνολο, με κτίρια που έχουν συμπληρώσει πάνω από ένα αιώνα ζωής και είναι γνωστών και καταξιωμένων αρχιτεκτόνων όπως οι Ερνέστος Τσίλερ, Σάββας Μπούκης, Αναστάσιος Μεταξάς, Μανόλης Λαζαρίδης, Περικλής Σακελλάριος, Αλέξανδρος Μπαλτατζής. Επιπλέον, στο Τατόι εκτυλίχθηκαν σημαντικά γεγονότα της νεότερης ιστορίας μας και από το 2003 είναι χαρακτηρισμένο ως Νεότερο Mνημείο. Ας αναρωτηθούμε: πού αλλού στην Ελλάδα σώζεται κτιριακό σύνολο με υποδομή δασικών οδών, αλεών, πέτρινων γεφυριών, τεχνητών λιμνών ενός κτήματος του 19ου αιώνα; Πού αλλού διέμεινε επί έναν αιώνα ο αρχηγός του κράτους, ώστε ο χώρος αυτός να συνδέεται τόσο στενά με την εθνική μας ιστορία; Πού αλλού υπάρχουν όλα αυτά, συν χιλιάδες στρέμματα δάσους και βουνού, μόλις δύο βήματα από την Αθήνα; Το Τατόι μπορεί, εφόσον αξιοποιηθεί σωστά και σύμφωνα με τα διεθνή πρότυπα, να αποτελέσει έναν τουριστικό προορισμό υψηλού επιπέδου. Μπορεί να προσελκύσει τουρισμό υψηλής εισοδηματικής τάξης. Αν φανταστεί κανείς ότι σύμφωνα με τα στοιχεία του Royal Residencies Association, περίπου 16.000.000 τουρίστες το χρόνο επισκέπτονται ανάκτορα και βασιλικά κτήματα ανά την Ευρώπη και Ρωσία, εύκολα συμπεραίνει ότι η σωστή αξιοποίηση του Τατοΐου μπορεί να αποφέρει σημαντικά έσοδα στη χώρα μας και να δώσει σημαντικές ευκαιρίες στους νέους ανθρώπους που αναζητούν επαγγελματική διέξοδο. Με την επαναλειτουργία του ιστορικού ξενοδοχείου «Τατόιον» και των κτιρίων της οικιστικής ζώνης το κτήμα μπορεί να αποκτήσει εξαιρετικές εγκαταστάσεις φιλοξενίας. Με το Μουσείο στο Κεντρικό Ανάκτορο και το εστιατόριο στο κτίριο των Στρατώνων αλλά και τον ιστό δράσεων που μπορεί το κτήμα να προσφέρει, μετατρέπεται σε ελκυστικό προορισμό πολύ κοντά στην Αθήνα. Φαντάσου ότι ο επισκέπτης, εκτός από ποδηλασία, ιππασία, τένις και άλλες αθλητικές δραστηριότητες, θα μπορεί να απολαύσει μοναδικές γεύσεις από τα βιολογικά προϊόντα του κτήματος τα οποία θα είναι εξαιρετικής ποιότητας. Ας μην ξεχνάμε ότι τα κρασιά του στο παρελθόν, όπως το Chateau Decelie, βραβεύονταν. Στο κτήμα παράγονταν και το «Εξαιρετικόν Βούτυρον Τατοΐου».

Στη χώρα μας λοιπόν οφείλουμε να επενδύσουμε στην προσέλκυση τουρισμού υψηλού επιπέδου και να δημιουργήσουμε πολυτελείς εστίες που θα μπορούσαν αυτό τον τουρισμό να τον φιλοξενήσουν και να του προσφέρουν αντίστοιχες υψηλού επιπέδου υπηρεσίες.

-Και πώς θα επιτευχθεί ένα τόσο μεγάλο σχέδιο σε μια χώρα και σε μια εποχή που αρκείται λόγω κρίσης με τα λίγα;

Στο Τατόι δεν ανακαλύπτουμε τον τροχό: σωστή αξιοποίηση του χώρου και ήπια αειφόρος ανάπτυξη είναι οι βάσεις. Λαμπρό παράδειγμα είναι το κτήμα Chatsworth στην Αγγλία, που το έχω μελετήσει και προτείνω μια αντίστοιχη αξιοποίηση για το Τατόι. Εδώ μπαίνει και η επαγγελματική μου ιδιότητα: έχω σπουδάσει μάρκετινγκ και διοίκηση επιχειρήσεων, οπότε αντιλαμβάνομαι την οικονομική και διαχειριστική διάσταση του θέματος. Δυστυχώς η Ελλάδα πάσχει στην προώθηση. Παράγουμε εξαιρετικά προϊόντα και δεν ξέρουμε πώς να τα προωθήσουμε.

-Τι θα κάνετε αν το Τατόι μπει στη λίστα της αξιοποίησης ή πώλησης του ΤΑΙΠΕΔ;

Να ξεκαθαρίσουμε ότι νομικά το Τατόι δεν μπορεί να πουληθεί ούτε από το ΤΑΙΠΕΔ. Εξετάζεται η περίπτωση να βρεθεί στρατηγικός επενδυτής με όρους μακροχρόνιας μίσθωσης. Αλλιώς ο Σύλλογος Φίλοι του Τατοΐου προτείνει τη σύσταση φορέα διαχείρισης ως Νομικό Πρόσωπο Ιδιωτικού Δικαίου με στελέχωση αξιοκρατική από ανθρώπους καταρτισμένους και έμπειρους στη διαχείριση αντίστοιχων κτημάτων, γιατί είναι ένα πολύπλοκο project που χρειάζεται σωστή  διοίκηση. Το Τατόι θα σωθεί και θα αποδώσει μόνο με ιδιωτικοοικονομικά κριτήρια.

-Κι αν κάποια στιγμή δεν υπάρξει Τατόι;

Τότε θα ήθελα να φύγω έξω, να γνωρίσω άλλα πράγματα και να αποκτήσω νέες εμπειρίες. Αλλά το Τατόι είναι μια εθνική προσπάθεια που με κρατάει εδώ, στην οποία έχω στρατευθεί και επιθυμώ την αίσια έκβασή της, παρά τα τεράστια εμπόδια που έχουμε συναντήσει στην πορεία μας.

-Λέγεται ότι, πέρα από την οικονομία, ο πολιτισμός θα συμβάλει στην ανάταση της χώρας. Το πιστεύεις αυτό και πώς θα βοηθούσες;

Η ελληνική οικονομία είναι σαφέστατα στενά συνδεδεμένη με τον πολιτισμό. Δυστυχώς, η ελληνική πολιτεία δεν θέλει και δεν μπορεί να αντιληφθεί ακόμα και σήμερα τη βασική αυτή διασύνδεση και το θετικό αντίκτυπο που θα είχε για την ευημερία του ελληνικού λαού η ανάδειξη του ελληνικού πολιτισμού μέσα από βιώσιμες και κερδοφόρες συνέργειες. Το 2003 και για ενάμιση χρόνο έγινα κοινωνός του οράματος του Δημήτρη Παπαϊωάννου για τις Τελετές Έναρξης και Λήξης των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004. Δουλέψαμε σκληρά με μια εξαιρετική ομάδα ταλαντούχων ανθρώπων και εθελοντών και αποδείξαμε το βράδυ της 13ης Αυγούστου 2004 σε όλο τον κόσμο ότι η χώρα μας διαθέτει αξιοπρέπεια, πολιτισμό, έξυπνους και εργατικούς ανθρώπους και μπορεί με όλο αυτό τον πλούτο να σταθεί στα πόδια της στο παγκόσμιο γίγνεσθαι. Οι Έλληνες ήταν έτοιμοι να κεφαλαιοποιήσουν την επιτυχία των Αγώνων, αλλά δεν τους δόθηκε κανένα απολύτως κίνητρο. Η χώρα μας βρέθηκε στα όρια της καταστροφής. Έτσι όταν ξεκινούσε η κατάρρευση, λίγοι φίλοι και εγώ μοιραστήκαμε ένα κοινό όνειρο και ιδρύσαμε το Σύλλογο Φίλων Κτήματος Τατοΐου. Στόχος μας είναι η αναβίωση του πρώην Βασιλικού Κτήματος Τατοΐου, ενός πολιτιστικού αγαθού υψίστης σημασίας, αλλά και ενός τόπου που, αν αξιοποιηθεί σωστά, μπορεί να αναδείξει αυτή ακριβώς την έννοια της συνεργασίας οικονομίας και πολιτισμού. Το Τατόι και η αποδοχή της υπόστασής του από την πολιτεία μπορεί να δημιουργήσει μεσομακροπρόθεσμα έναν παραγωγικό ιστό δυνάμεων, ως μικρογραφία της ευρύτερης εικόνας της ανάπτυξης στην χώρα μας. Με το δημόσιο λόγο μου προσπαθώ πάντα να αναδείξω την στενή σχέση που έχει ο πολιτισμός μας με την οικονομική ανάταση του τόπου και των Ελλήνων. Με τον ακτιβισμό και τη συμμετοχή στα κοινά, έμπρακτα μετατρέπω το λόγο σε δράση. Αρκεί λοιπόν να αποφασίσουμε μέσα μας, πολιτεία και κοινωνία μαζί, ότι οφείλουμε να συνεργαστούμε, να αφήσουμε πίσω νοοτροπίες και συμπεριφορές που αποτέλεσαν τόσα χρόνια τροχοπέδη στην ανάταση του τόπου και να οραματιστούμε το αύριο του ευλογημένου τόπου μας. Δράση και προσωπικός αγώνας, με λίγα λόγια. Είμαστε τα δέντρα και οφείλουμε να συνδιαμορφώσουμε το δάσος. Άλλη διέξοδος δεν είναι ορατή.

-Ποια είναι η πιο απλή πολυτέλεια που μπορούμε να χαρίσουμε στον εαυτό μας τούτες τις μέρες;

Η έννοια της πολυτέλειας σήμερα έχει αλλάξει δραματικά, μιας και έχουν αλλάξει και τα δεδομένα γύρω μας. Κάποια εποχή η πολυτέλεια είχε μια αποκλειστικά υλική διάσταση. Σήμερα θεωρώ μεγάλη πολυτέλεια τον ελεύθερο χρόνο και το πώς τον αξιοποιούμε εποικοδομητικά για την πνευματική -και όχι μόνο- εξέλιξή μας. Πολυτέλεια, για παράδειγμα, αποτελεί για μένα σήμερα ένα πικ νικ στο Τατόι με αγαπημένους φίλους ή να έχεις το χρόνο να κάνεις όλα αυτά που αγαπάς και σε εκφράζουν και δημιουργούν θετικό αντίκτυπο στο περιβάλλον σου.

-Υπάρχει κάτι που δεν συγχωρείς;

Δεν θα συγχωρούσα την αγνωμοσύνη και την προσβλητική συμπεριφορά. Παρ’ όλα αυτά, είμαι άνθρωπος που δεν κρατάω κακία και στο πέρασμα του χρόνου νιώθω την ανάγκη της συμφιλίωσης και της συγχώρησης.

-Ποιος είναι ο επιτυχημένος άνθρωπος;

Επιτυχημένο θεωρώ σήμερα τον άνθρωπο που διαθέτει εξαιρετική παιδεία και πνευματική καλλιέργεια, έχει μια δουλειά που τον εκφράζει και που του επιτρέπει να ζει αξιοπρεπώς, έχει καλούς φίλους και σίγουρα χρόνο για να χαίρεται τα όσα έχει καταφέρει.

-Με ποιες αξίες θα πορευθούμε στο σήμερα και το αύριο;

Αλληλεγγύη, ειλικρίνεια, εργατικότητα, καρτερικότητα, δικαιοσύνη, ομαδικότητα, αυτοσεβασμός, αισιοδοξία, ελπίδα, εμπιστοσύνη, δημιουργικότητα!

Δείτε περισσότερα στο www.tatoi.org