Ο Marcel Wanders απεχθάνεται τον μινιμαλισμό

11 Μαΐου 2023
Στέλιος Πενταρβάνης
Έτυχε να τον γνωρίσω για λίγο από κοντά πριν από αρκετά χρόνια, ως επίτιμο καλεσμένο για μια εκδήλωση των καταστημάτων Δελούδης. Χαμογελαστός και προσηνής, έμοιαζε να χαίρεται την προσπάθεια των δεκάδων εκπροσώπων από τα περιοδικά για μια σύντομη συζήτηση μαζί του
  • Ο MARCEL WANDERS ΑΠΕΧΘΑΝΕΤΑΙ ΤΟΝ ΜΙΝΙΜΑΛΙΣΜΟ | Objects of Desire

Απλός εμφανισιακά και χωρίς ίχνος επιτήδευσης, ενδεδυμένος με ένα μαύρο παντελόνι και ένα απλό λευκό πουκάμισο, ο Ολλανδός designer με την ψιλόλιγνη φιγούρα, εξακολουθεί (όπως ο ίδιος παλαιότερα έχει δηλώσει) να απορρίπτει τον μινιμαλισμό και να αγκαλιάζει, αισθητικά, το χάος. Με όποιο τρόπο το εννοεί φυσικά, μια και οι δημιουργίες του μόνο «χαοτικές» δεν θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν. Το στούντιο του Marcel Wanders εδρεύει στο Άμστερνταμ, ενώ ο ίδιος, ηγείται μιας διεπιστημονικής ομάδας 40 ατόμων. Γεννήθηκε και μεγάλωσε στο Boxtel της Ολλανδίας, αποφοίτησε με έπαινο από το School of the Arts Arnhem και ξεκίνησε την επαγγελματική του καριέρα το 1996 με μια μεγάλη επιτυχία. Η εμβληματική Knotted Chair, υπόδειγμα σχεδιασμού και τεχνικής, εξακολουθεί σχεδόν τριάντα χρόνια μετά, να παραμένει ένα από τα ενδιαφέροντα και ποθητά αντικείμενα design του 21ου αιώνα.

Πανταχού παρών αυτή τη στιγμή, σχεδιάζει για τους μεγαλύτερους κατασκευαστές της Ευρώπης, μεταξύ των οποίων: B&B Italia, Boffi, Bisazza, Cappellini, Moroso, Flos, Alessi, Baccarat, Louis Vuitton, Magis, Roche Bobois, Droog και φυσικά Moooi στην οποία είναι συνιδιοκτήτης και καλλιτεχνικός διευθυντής. Ξενοδοχεία, εστιατόρια και καταστήματα ανά την υφήλιο φέρουν την υπογραφή του, ενώ τα τελευταία χρόνια διδάσκει και ως επίσημος προσκεκλημένος σε σημαντικές ακαδημίες σχεδιασμού. Δημιουργίες του έχουν επιλεγεί για τις πιο σημαντικές συλλογές σύγχρονου design στον κόσμο. Από τα Μουσεία Μοντέρνας Τέχνης στη Νέα Υόρκη και στο Σαν Φρανσίσκο, V&A στο Λονδίνο, Stedelijk στο Άμστερνταμ,  Boijmans van Beuningen στο Ρότερνταμ, Central Museum στην Ουτρέχτη και το Μουσείο Διακοσμητικών Τεχνών της Κοπεγχάγης, τα έπιπλα και τα αντικείμενα του Marcel Wanders, συμπεριλαμβάνονται στα μόνιμα εκθέματα.


Σε μία συνέντευξη του είχε δηλώσει, «Ίσως θέλετε να φάτε cupcakes σε ένα παγοδρόμιο ή να βάλετε έναν κουρέα για παιδιά σε ένα φωτεινό ροζ δωμάτιο. Οι άνθρωποι θα πρέπει πάντα να τρώνε, να κουρεύονται και να πηγαίνουν για ψώνια. Μπορούν όμως να επιλέξουν αν θα κάνουν αυτά τα πράγματα σε ένα βαρετό ή σε ένα συναρπαστικό μέρος». Η άποψη του και η δεδηλωμένη του απέχθεια για τον μινιμαλισμό, αποτυπώνεται ξεκάθαρα στα παρακάτω λόγια: «Όταν σκέφτομαι πώς και γιατί θέλω να κάνω τη δουλειά μου, σκέφτομαι αυτή τη μεταφορά. Η κόρη μου είναι οκτώ χρονών και πρέπει να της κάνω δώρο γιατί την αγαπώ. Τι θα κάνω λοιπόν; Μπορώ να ακολουθήσω την ιδέα του μινιμαλισμού και να πάρω ένα μικρό κουτί που έχει χαρτί κρεπ και να της πω «Αγάπη μου, αυτό είναι για σένα, είναι πολύ ελαφρύ, εύκολο στην παραγωγή και χωρίς υπερβολικό επιπλέον κόστος. Είναι διαθέσιμο σε όλο τον κόσμο, γιαυτό το βρήκα εύκολα για σένα. Να είσαι χαρούμενη». «Αν έκανα αυτό, θα καθόταν στη γωνία του δωματίου να κλαίει, σίγουρη ότι δεν την αγαπώ πια. Αντίθετα, εγώ βρίσκω το πιο εκπληκτικό χαρτί περιτυλίγματος που μπορώ, ίσως να έχει και μερικά ανάγλυφα λαμπιόνια που αναβοσβήνουν ή μπορεί να έχει ζωγραφισμένη μια νεράιδα με πολυβόλο, μια και της αρέσει να είναι λίγο κακιά. Βάζω ένα φιόγκο και μερικά λουλούδια και σηκώνομαι να κάνω για χάρη της μια μικρή παράσταση. Της λέω ότι είναι το πιο εκπληκτικό δώρο και έκανα κάθε προσπάθεια για να της το βρω, γιατί την αγαπώ». Στα παραπάνω λόγια, συνοψίζεται και ο τρόπος που σχεδιάζει, μια και στο στούντιο του, κυριαρχεί ένα ρητό που λέει ότι: «Πάντα θέλουμε να δίνουμε περισσότερα από όσα περιμένουν οι άνθρωποι». Όσο και αν η έννοια του μινιμαλισμού μπορεί να αποδωθεί με το «περισσότερο» ή το «λιγότερο», η αφαίρεση σε σύγκριση με το πλεονάζον και οι αξίες που κάθε άνθρωπος, διαφορετικά αντιλαμβάνεται ανά περίπτωση, η άποψη του Ολλανδού δημιουργού, είναι σεβαστή και αποδεδειγμένα επιτυχημένη εμπορικά.


Θαυμαστής της παραμυθίας, θεωρεί παράλληλα ότι το «ψέμα» ανήκει στα πιο ενδιαφέροντα κλειδιά της εργαλειοθήκης του design. «Αν μπορούμε να μεταμφιέσουμε ένα φωτιστικό σε άλογο, γιατί να μην το κάνουμε»; Έχει αποδείξει εξάλλου συχνά τη θεωρία του στο παρελθόν με πράξεις. Ως καλλιτεχνικός διευθυντής και συνιδιοκτήτης της Moooi, παρουσίασε στο παρελθόν και σε συνεργασία με το Σουηδικό studio Front, ζωόμορφα φωτιστικά, όπως ένα άλογο και ένα κουνέλι και ενός βοηθητικού τραπεζιού με τη μορφή ενός αξιαγάπητου γουρουνιού. Ταξίδεψε πριν από δεκαπέντε χρόνια στη Μέση Ανατολη για επαγγελματικούς λόγους και ενθουσιάστηκε με ότι αντίκρυσε. Ίσως η αισθητική υπερβολή, η απύθμενη φιλοδοξία του χρήματος, ίσως και οι κρυμμένες, ενδεχομένως, αξίες που συνάντησε, επίδρασαν θετικά, τουλάχιστον στο εμπορικό σκέλος της επίσκεψης. Αποτέλεσμα, οι υψηλά αμοιβόμενες συνεργασίες για τη διακόσμηση πολυτελών ξενοδοχείων.

Όπως και ναχει, ο ψιλόλιγνος Ολλανδός που (ας μου επιτραπεί) παραδόξως θαυμάζει τη σιντοϊστική θρησκεία των Ιαπώνων, έχει στις μέρες μας κερδίσει τον τίτλο που για πολλά χρόνια κατείχε ο Philippe Starck, ως πιο παραγωγικός και εμπορικός σχεδιαστής της εποχής. Σίγουρα πάντως δεν μπορούμε να απορίψουμε τα σχεδιαστικά του κατορθώματα

Σχόλια Χρηστών

Συνδεθείτε ή Εγγραφείτε για να συμμετάσχετε στη συζήτηση