Η Σαντορίνη μπροστά!

Φέτος το εστιατόριο Σελήνη (Σαντορίνη) γιορτάζει τα 30 του χρόνια και με την ευκαιρία αυτή ο ιδιοκτήτης του Γιώργος Χατζηγιαννάκης οργάνωσε μία μικρή εκδήλωση με τους οινοποιούς του νησιού και μερικούς επαγγελματίες που έχουν ασχοληθεί στο παρελθόν με την επικοινωνία του σαντορινιού κρασιού.

Μερικά πράγματα είναι καλό να λέγονται για να μην ξεχνιούνται, όπως για παράδειγμα ότι ο Γιώργος και η γυναίκα του Έβελυν —που τόσο πρόωρα έφυγε από τη ζωή— ήταν πραγματικά πρωτοπόροι σε ό,τι αφορά την ανάδειξη των τοπικών προϊόντων της Σαντορίνης και των Κυκλάδων, προεξάρχοντος του κρασιού. Είτε στο εστιατόριό του, είτε αλλού (π.χ. στο Οινόραμα, στο θρυλικό bar-restaurant της Κηφισιάς Gare du Nord, στην Ιταλία σε εκδηλώσεις του Slow Food…), ο Γιώργος και η Έβελυν ήταν πάντοτε στην πρώτη γραμμή, όταν επρόκειτο για την προβολή του σαντορινιού κρασιού. Στο Οινόραμα του 1995, δηλαδή πριν από 20 χρόνια, διοργανώσαμε με τον Γιώργο Χατζηγιαννάκη την πρώτη στην ιστορία κάθετη γευσιγνωσία σαντορινιών οίνων, που είχε εντυπωσιάσει όλους όσοι συμμετείχαν.

Στην εκδήλωση στο εστιατόριο Σελήνη ακούστηκαν ενδιαφέρουσες απόψεις, πολλές από αυτές για τα προβλήματα του νησιού, αναπόφευκτα. Όμως στο άρθρο αυτό, θέλω να σταθώ στα πράγματα εκείνα που με εντυπωσίασαν θετικά φέτος στο «νησί», όπως αποκαλούν όλοι τη Σαντορίνη:

Η θετική ενέργεια της Σαντορίνης

Είναι αλήθεια πως στα Φηρά και στην Οία μπορεί να δημιουργείται κάποιες στιγμές κυκλοφοριακό μπάχαλο, αλλά η Σαντορίνη μοιάζει με ένα τεράστιο μελίσσι όπου οι μέλισσες (δηλαδή οι ντόπιοι και οι απασχολούμενοι στην τουριστική βιομηχανία) εργάζονται πυρετωδώς για να ταΐσουν και να ευχαριστήσουν τους κηφήνες, δηλαδή τους τουρίστες! Έχει μεγάλη πλάκα να βλέπεις τις πρωινές ώρες τις μέλισσες να τρέχουν με τις βέσπες τους δεξιά κι αριστερά σε όλο το νησί για να προφτάσουν να κάνουν τις δουλειές τους προτού ξυπνήσουν οι κηφήνες. Στη συνέχεια τους δρόμους κατακλύζουν οι τουρίστες καθ’ οδόν προς τα αξιοθέατα και το μεσημέρι, ανακωχή: οι τουρίστες στην παραλία, οι μέλισσες στην κυψέλη για ξεκούραση. Αργά το απόγευμα, νέα μποτιλιαρίσματα καθώς οι κηφήνες επιστρέφουν από την παραλία για να προλάβουν το ηλιοβασίλεμα, την ώρα που οι μέλισσες προετοιμάζονται να τους υποδεχθούν όταν νυχτώσει στα αμέτρητα μπαρ, εστιατόρια και φαγάδικα του νησιού. Και η ζωή συνεχίζεται...

Ο οινοτουρισμός, ζωντανά!

Μιλάμε συνέχεια για τον οινοτουρισμό, στη Σαντορίνη όμως τον είδα με τα μάτια μου, για πρώτη φορά στην Ελλάδα, τόσο ζωντανό και ακμαίο. Καταρχάς υπάρχουν τέσσερις (!) εταιρείες που ειδικεύονται στον οινοτουρισμό και που οργανώνουν καθημερινά επισκέψεις σε οινοποιεία και αμπελώνες. Επίσης, όλα σχεδόν τα οινοποιεία είναι οργανωμένα να υποδεχθούν κόσμο και το κάνουν καθημερινά. Μερικά, μάλιστα, ετοιμάζουν νέες εγκαταστάσεις (βλ. παρακάτω) που δίνουν μεγάλη έμφαση στο κομμάτι της επίσκεψης και θα συζητηθούν πολύ. Κορυφαίο, κατά την άποψή μου, αυτή τη στιγμή, σε επίπεδο υποδοχής και ως εμπειρία είναι το οινοποιείο του Πάρη Σιγάλα, όπου μέσα στο αμπέλι και κάτω από μία κληματαριά δοκιμάζεις “flights” κρασιών (σειρές επιλεγμένων οίνων) συνοδεία μερικών πολύ εύγευστων και εύστοχων πιάτων (φωτό). Η όλη εμπειρία είναι πολύ «high» και δεν θυμίζει καθόλου μαζικό τουρισμό. Απλά, ανθρώπινα και αυθεντικά· η επιτυχία του δεν είναι καθόλου τυχαία.

Ο από τα βάθη της θάλασσας Θαλασσίτης

Ένα κρασί που λέγεται «Θαλασσίτης» (καταπληκτικό όνομα, ειρήσθω εν παρόδω, δεδομένου ότι το οινοποιείο της Γαίας είναι πάνω στην ακρογιαλιά), δεν θα μπορούσε να μην παλαιώνει, εν μέρει, και μέσα στη… θάλασσα. Ο Γιάννης Παρασκευόπουλος, ακολουθώντας τα χνάρια του Guy Saget από το Λίγηρα, βύθισε πριν από πέντε χρόνια 260 φιάλες Σαντορίνη εσοδείας 2010 στα 25 μέτρα βάθος ανοιχτά του Καμαριού και τις «ξέχασε». Εκεί, παρέα με τα φύκια, τα ψάρια και τα οστρακοειδή, έμειναν ωριμάζοντας σε απόλυτη γαλήνη. Φέτος, συνοδευόμενος από συνεργείο του BBC, τις ανέσυρε αφήνοντας ωστόσο μερικές από αυτές για πέντε χρόνια ακόμα. Είχα την τύχη να δοκιμάσω μία από τις πρώτες φιάλες που βγήκαν από το βυθό και οφείλω να ομολογήσω πως πρόκειται για ιδιαίτερα επιτυχημένο εγχείρημα. Αν και δεν είχα φιάλη του 2010 συμβατικής παλαίωσης, για να τις συγκρίνω μεταξύ τους, η εντύπωση που μου δόθηκε ήταν πως πρόκειται για κρασί που εξελίχθηκε δίχως να οξειδωθεί ούτε στο ελάχιστο. Πυκνό και αέρινο, γεμάτο και ορυκτώδες, κομψό και βαρβάτο, είχε όλα αυτά τα προτερήματα (συν ένα καταπληκτικό χρώμα) και ήταν απόλυτα εξημερωμένο. Όπως λέει ο δημιουργός του, «μου θυμίζει γάτα που έχει βάλει τα νύχια της μέσα». Οι 260 φιάλες του …θαλάσσιου Θαλασσίτη θα γίνουν φυσικά ανάρπαστες, πόσο μάλλον που η τιμή του, απ’ ό,τι ακούω, θα είναι απόλυτα λογική, γύρω στα 60-70€.

Το νέο οινοποιείο του Αργυρού

Ο Ματθαίος Αργυρός, με την πολύτιμη βοήθεια του Στέφανου Γεώργα, ολοκληρώνει μία πραγματικά εντυπωσιακή επένδυση που θα καταστήσει το Κτήμα Αργυρού την πιο σημαντική αμπελοοινική εκμετάλλευση της Σαντορίνης. Με την ενοικίαση αμπελώνων από την Καθολική εκκλησία, με νέες φυτεύσεις και με την ανέγερση ενός νέου, επισκέψιμου οινοποιείου εξαιρετικής αρχιτεκτονικής, ο κ. Αργυρός έκανε μία κίνηση ρουά-ματ την οποία συζητά όλο το νησί. Βρήκα τα κρασιά του κτήματος πολύ βελτιωμένα, με ιδιαίτερη φινέτσα, και φαντάζομαι πως από του χρόνου θα είναι ακόμα καλύτερα αφού ήδη, φέτος, μπήκαν σε λειτουργία οι νέες οινοποιητικές εγκαταστάσεις. Όσο καλύτερες γίνονται οι Σαντορίνες, τόσο περισσότερο όλοι θα κερδίσουν.

Το νέο οινοποιείο του Βαλαμπούς

Ο Γιάννης Βαλαμπούς υλοποιεί στο Βουρβούλο όνειρο ζωής. Εγκατέλειψε το Λονδίνο για να εγκατασταθεί στη Σαντορίνη όπου πέρσι παρήγε δοκιμαστικά τις πρώτες ―πολύ αξιόλογες φιάλες― του «Βασάλτη». Φέτος το οινοποιείο του ήταν έτοιμο να υποδεχθεί τα πρώτα του σταφύλια, ενώ οι επισκέψιμοι χώροι θα έχουν ολοκληρωθεί μέχρι το επόμενο καλοκαίρι. Το κτίριο είναι σύγχρονης αντίληψης και αρχιτεκτονικής, «ευάερο και ευήλιο» που λένε, κάτασπρο και εντυπωσιακό. Όπως μου είπε ο κ. Βαλαμπούς, «δεν είμαι από οινοποιητική οικογένεια, δεν έχω παρελθόν στο χώρο, δεν θα παριστάνω κάτι που δεν είμαι». Touché.

Το νέο οινοποιείο του Χατζηδάκη

Με το νέο του οινοποιείο ο Χαρίδημος Χατζηδάκης έχει αναλάβει ένα σισύφιο έργο: τη δημιουργία μιας σπηλιάς μέσα στη γη, τόσο μεγάλης που μοιάζει με ορυχείο. Μου θύμισε τα μοναδικά κελάρια της Κοιλάδας του Λίγηρα που τελειωμό δεν έχουν. Ελπίζω το έργο να ολοκληρωθεί σύντομα γιατί θα είναι ένα από τα πιο εντυπωσιακά οινοποιεία της Σαντορίνης. Ήδη ο κ. Χατζηδάκης χρησιμοποιεί τους υπόγειους αυτούς χώρους για να αποθηκεύει τα κρασιά του σε ιδανικές συνθήκες και σιγά-σιγά θα μεταφέρει εκεί όλη την οινοποιητική του δραστηριότητα. Η πετρόκτιστη πρόσοψη του υπό κατασκευή οινοποποιείου (φωτογραφία) είναι ήδη εντυπωσιακή.

Ο νέος αμπελώνας του Τσέλεπου

Η κάθοδος στη Σαντορίνη ενός οινοποιού του βεληνεκούς του Γιάννη Τσέλεπου κάθε άλλο παρά απαρατήρητη έχει περάσει. Όμως ο κ. Τσέλεπος είναι γνωστός για το συστηματικό τρόπο που δουλεύει και αυτό φάνηκε αμέσως στη Σαντορίνη. Πρώτη του μέριμα ήταν να προχωρήσει στην αναμπέλωση του παραδοσιακού αμπελώνα της οικογένειας Χρυσού στο Εμπορείο αλλά και σε νέες φυτεύσεις πάνω από τον Πύργο. Τα αποτελέσματα είναι ήδη εμφανή από φέτος (φωτογραφία). Επόμενο βήμα η κατασκευή ενός οινοποιείου, πιθανόν αναπαλαιώνοντας την εγκατελειμμένη κάναβα Χρυσού στον Πύργο.

Το νέο wine bar του Μαρκοζάνη

Ποιος μπορεί να κρατήσει λογαριασμό των εστιατορίων και μπαρ που ανοίγουν στο νησί δεν ξέρω, αλλά αξιοσημείωτη είναι σίγουρα η άφιξη ενός νέου wine bar στην Οία, το «Oia Vine Art», που φέρει την υπογραφή του πολύπειρου Χρήστου Μαρκοζάνη (Σκάλα, Άλλη Σκάλα κ.ά.). Πρόκειται για μία πρωτότυπη ιδέα που συνδυάζει κρασί, γαστρονομία και τέχνη. Η κάβα/ντελικατέσεν προτείνει όλα τα κρασιά της Σαντορίνης και γαστρονομικές σπεσιαλιτέ απ’ όλη την Ελλάδα. Δύο άλλες αίθουσες φιλοξενούν έργα τέχνης και είδη δώρου. Τα τραπεζάκια του wine bar βρίσκονται στην εσωτερική αυλή και στην ταράτσα του μικρού αυτού συγκροτήματος και η κουζίνα προτείνει πιάτα παραδοσιακής ελληνικής κουζίνας.

Η αποκατάσταση του οινοποιείου Βενετσάνου

Η αποκατάσταση του οινοποιείου Βενετσάνου είναι κάτι που όλοι οι φίλοι του κρασιού περιμέναμε πολλά χρόνια και που είναι, επιτέλους, πραγματικότητα. Πρόκειται για ένα οινοποιείο που χτίστηκε το 1947 από τον Γιώργο Βενετσάνο και δικαίως θεωρείται αρχιτεκτονικό και τεχνολογικό επίτευγμα. Χτισμένο κάθετα μέσα στο βράχο, πάνω από το παλιό λιμάνι, χρησιμοποιούσε τη βαρύτητα από την υποδοχή των σταφυλιών μέχρι τη φόρτωση του κρασιού στα βαπόρια. Δεν θα πω τίποτε άλλο, η επίσκεψη είναι must (και φωτό στην αρχή του άρθρου). Το πιο θετικό της ιστορίας είναι ότι η θρυλική αυτή μάρκα ξαναζωντανεύει με ιδιόκτητους αμπελώνες και οινοποίηση σε παρακείμενους χώρους. Η οινολόγος Ιωάννα Βαμβακούρη ηγείται του εγχειρήματος που είναι μία πρωτοβουλία των απογόνων του Γιώργου Βενετσάνου.

Το εστιατόριο Σελήνη

Το φωτογραφικό αυτό ενσταντανέ θα ήταν μουντό αν δεν αναφερόμουν στην τεράστια προσπάθεια του Γιώργου Χατζηγιαννάκη στον Πύργο, όπου κατοικοεδρεύει η «νέα» Σελήνη (φωτό κάτω). Μου προξένησε ιδιαίτερη χαρά που και τα δύο εστιατόρια, η πιο απλή «ταβέρνα» και το πιο εξεζητημένο Σελήνη, ήταν γεμάτα κόσμο κάθε βράδι. Η Θάλεια Τσιχλάκη έχει δημοσιεύσει εδώ ένα πανέμορφο κείμενο για τη Σελήνη και τη δουλειά του Γιώργου Χατζηγιαννάκη, που προσυπογράφω. Με τη μετρ-οινοχόο Γεωργία Τσάρα στη σάλα και τον ταλαντούχο σεφ Θοδωρή Παπανικολάου στην κουζίνα, η Σελήνη είναι στα καλύτερά της και αποτελεί πλέον τον ορισμό του διαχρονικού.