Ελληνικότητα και Νέα Ελληνική Κουζίνα

Αγόρασα το βιβλίο με τον ευσεβή πόθο να ανακαλύψω τη ΝΕΚ [Νέα Ελληνική Κουζίνα] και τι καλύτερος τρόπος να το κάνω, διαβάζοντας τις σελίδες που γράφτηκαν από κάποιον που την παρακολουθεί, την γεύεται και την αξιολογεί τις τελευταίες δεκαετίες. Σίγουρος για τις απαντήσεις που κρυβόντουσαν ανάμεσα σε λέξεις με μυρωδιές, ονόματα καταξιωμένων σεφ και ιστορικές διαδρομές κυριολεκτικά ρούφηξα το βιβλίο σε 33 ώρες αναζητώντας την επιβεβαίωση, φτάνοντας έως και την τελευταία σελίδα.

Εκεί, στον κολοφώνα, το φύλλο γύρισε αναζητώντας ακόμη την απάντηση που δεν ήρθε ποτέ. Τη θέση της πήρε μια μεγάλη ερώτηση, δύσκολη και αιχμηρή, αυστηρή και επικίνδυνη, μια ερώτηση που αναζητά να αποδεσμευτεί από τα μουχλιασμένα δεσμά που την κρατούν εγκλωβισμένη στη σκιερή συνωμοσία μιας αποστειρωμένης ιστορικότητας. Τι σημαίνει ελληνικότητα; Τι είναι ελληνικό;

Ακόμη θυμάμαι την έκπληξη μου κλείνοντας το βιβλίο, όταν το βλέμμα χάθηκε στο απέναντι κενό του χρόνου και της μνήμης. Είναι δυνατόν ένα βιβλίο γαστρονομίας να ασχολείται με την ελληνικότητα; Πώς μπορεί κάποιος να θίγει ένα τέτοιο θέμα σήμερα, εν μέσω της κρίσης, όπου ο συντηρητισμός αποτελεί κυρίαρχη θέση της κοινωνίας και η πραγματικότητα αντιγράφει καθημερινά τη μυθοπλασία. Πώς μπορούμε στην Ελλάδα σήμερα να μιλάμε γι αυτά; Τι να σου πει και ο Επίκουρος με έναν μουσακά; Υπάρχουν σήμερα στη Βουλή αρκετοί "καλοκουρεμένοι" νέοι βουλευτές που γνωρίζουν καλά τι σημαίνει ελληνικότητα.

Αυτό ήταν, ο Επίκουρος είχε χτυπήσει φλέβα και προφανώς εννοώ τη δική μου φλέβα που πάλλοταν τόσο καιρό κοντεύοντας να σπάσει από την εύκολη ετικετοποίηση της ελληνικότητας των πάντων. Χρησιμοποίησε το φαγητό με τον καλύτερο τρόπο για να υποδείξει πως το μόνο σίγουρο είναι η σχετικότητα, του χρόνου, του τόπου, της κοινωνίας. Με έβαλε να κοιτάξω το πιάτο μου και να αναρωτηθώ εάν αυτό που τρώω είναι ελληνικό και εάν είναι, πόσο μοιάζει και πόσο διαφέρει από αυτό που τρώνε οι φίλοι μου στην Κρήτη ή την Καβάλα. Ποιός από εμάς είναι πιο Έλληνας; Μπορεί ένας ροφός γιουβέτσι να είναι ελληνικός; Πόσο Έλληνας είσαι όταν ρουφάς με ευχαρίστηση έναν μπουμπουριστό. Έτσι, αντί για απαντήσεις συνάντησα ερωτήσεις, τις ίδιες ακριβώς ερωτήσεις που βρήκα και στην τέχνη, στον αθλητισμό ή την πολιτική. Ποιά τέχνη είναι ελληνική; Τι χρώμα πρέπει να έχει ένας Έλληνας αθλητής; Πόσο πιο ελληνική είναι η δραχμή από το ευρώ; Ποιος υπερασπίζεται την ελληνικότητα και που, και πότε, και ποια ελληνικότητα. Μήπως είναι καιρός να ξεκινήσει μια σοβαρή συζήτηση για το τι είναι ελληνικό και πως αυτό ορίζεται;

Η Νέα Ελληνική Κουζίνα θα βρει σύντομα την ταυτότητά της γιατί υπάρχουν πολλοί ελπιδοφόροι και αξιόλογοι νέοι σεφ που έχουν καταλάβει πως την ελληνικότητα του ρυζόγαλου δεν την αναζητώ στην κανέλα του αλλά σε εκείνο το απόγευμα που η μητέρα μου μού χάρισε την εμπειρία μιας διαφορετικής κρέμας αφού είχα γίνει ήδη τριών χρονών. Και αν έφτασα τα σαράντα για να δοκιμάσω γεμιστά στη Σεούλ, όπως τα κάνουν περίτεχνα οι Κορεάτες, δεν θα τα συγκρίνω ποτέ με τη ζουμερή ντομάτα του καλοκαιριού, τη μυρωδιά του δυόσμου και το λαδάκι της που τρέχει προκλητικά στη μισοφαγωμένη φέτα στο πλάι. Γιατί το ελληνικό το ορίζει η μνήμη και η καρδιά μου, ο τόπος μου, η εποχή και οι άνθρωποι μου.

Το βιβλίο του Επίκουρου δεν με διαφώτισε και πολύ για τη ΝΕΚ, δεν ξέρω καν αν ήταν αυτός ο σκοπός του. Αυτό που έκανε σίγουρα και με επιτυχία ήταν να μου υπενθυμίσει ποιος είμαι και πως πρέπει να σκέφτομαι για να ορίσω την ελληνικότητα μου, αυτή που με κάνει να ξεχωρίζω από τον φίλο μου τον Κορεάτη και ας τρώμε καμιά φορά το ίδιο φαγητό.

* Η φωτογραφία παρουσίασης του άρθρου είναι από το Funky Gourmet