Οι Σειρήνες της Σαντορίνης & ο Γιάννης Τσέλεπος

Όπως έχω γράψει και παλαιότερα, η Σαντορίνη είναι η μοναδική ονομασία προέλευση της χώρας που έχει κατορθώσει να γίνει περιζήτητη χάρη στη ιδιαιτερότητα της. Με απλά λόγια, εάν θέλεις να πιεις σαντορινιό κρασί είσαι υποχρεωμένος να αγοράσεις ...σαντορινιό κρασί και όχι κάτι άλλο, παρεμφερές. Τα κρασιά του νησιού έχουν αρχίσει να αποκτούν διεθνή φήμη και, ανάμεσα σε όσους ξέρουν πέντε πράγματα για το κρασί, είναι ο κατεξοχήν οινικός πρεσβευτής της χώρας.

Η εξέλιξη αυτή ήταν αργή και κοπιώδης. Εάν υποθέσουμε πως αφετηρία της ήταν η κατασκευή του νέου οινοποιείου του συνεταιρισμού, το 1992, τότε πέρασαν πάνω από 20 χρόνια μέχρι το κρασί της Σαντορίνης να βγει από τη σχετική αφάνεια στην οποία βρισκόταν. Στο μεταξύ ακολούθησε η μεγάλη επένδυση της εταιρείας Μπουτάρη στο Μεγαλοχώρι και η εμφάνιση ταλαντούχων οινοποιών όπως ο Πάρις Σιγάλας και ο Χαρίδημος Χατζηδάκης ―για να αναφέρω μόνο αυτούς― που επίσης έδωσαν ώθηση στα κρασιά του νησιού.

Τώρα η Σαντορίνη περνά (ή πρέπει να περάσει) στο επόμενο στάδιο, που είναι η πραγμάτωση της υπεραξίας που έχει επιτευχθεί σε επικοινωνιακό, κυρίως, επίπεδο. Με άλλα λόγια: τα κρασιά της Σαντορίνης πρέπει να πωλούνται πιο ακριβά.

Η προοπτική αυτή, που ακολουθεί την ολοένα αυξανόμενη ζήτηση για τα κρασιά Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης «Σαντορίνη», κυρίως από την αχανή αγορά της Βόρειας Αμερικής, έχει προσελκύσει νέους επενδυτές στο κυκλαδίτικο νησί οι οποίοι προσδοκούν να μπουν και αυτοί στο παιχνίδι του κρασιού ή να εμπλουτίσουν την ήδη υπάρχουσα γκάμα τους. Τα τελευταία χρόνια έχουν αναπτυχθεί πολλών ειδών συνεργασίες: εξαγορές μετοχικού κεφαλαίου σε ήδη υπάρχοντα οινοποιεία, εμπορικές συμφωνίες για την αποκλειστική διάθεση των κρασιών της Σαντορίνης εντός και εκτός Ελλάδας, ενοικιάσεις χώρων οινοποίησης για την παραγωγή Σαντορίνης «φασόν», αλλά και άμεσες επενδύσεις σε νέες αμπελοοινικές εκμεταλλεύσεις.

Στην τελευταία αυτή κατηγορία ανήκουν τα δύο πιο πρόσφατα εγχειρήματα, που ήδη συζητιούνται πολύ στο νησί, ειδικά το ένα που αφορά έναν οινοποιό ο οποίος έχει καταξιωθεί σε άλλη περιοχή της χώρας, τον Γιάννη Τσέλεπο. Ο κ. Τσέλεπος έχει εισέλθει σε «joint venture» με την οικογένεια της Ειρήνης Χρυσού, ιδιοκτήτριας 100 στρεμμάτων αμπελώνα στην περιοχή του Πύργου, με σκοπό την από κοινού παραγωγή κρασιού στην κατηγορία των «super premium». Όπως λέει ο ίδιος, «στόχος μας είναι να κάνουμε μία επένδυση που θα πιάσει τόπο ―στην κυριολεξία― με την έννοια ότι θα αναβαθμίσουμε καταρχάς τον ιδιόκτητο αμπελώνα, ώστε στη συνέχεια να παράξουμε ένα κρασί υψηλής ποιότητας για το οποίο και θα διεκδικήσουμε τις αντίστοιχες τιμές. Εμείς πιστεύουμε πως η Σαντορίνη αποτελεί τερουάρ μοναδικό για τα παγκόσμια δεδομένα και πως όλη η παραγωγή της έχει τα εχέγγυα να ακριβοπουληθεί φτάνει να το πιστέψουν και οι ίδιοι οι οινοπαραγωγοί».

Ο κ. Τσέλεπος ήδη προχωρά στην αναδιάρθρωση του παραδοσιακού αμπελώνα της κας Χρυσού, ξεριζώνοντας νεκρές ρίζες και όλες τις ποικιλίες πλην του ασύρτικου. Στόχος του είναι να γίνουν νέες φυτείες, με τον παραδοσιακό πάντα τρόπο της κουλούρας, αλλά κατόπιν μελέτης. Σε δεύτερη φάση θα δημιουργηθεί το οινοποιείο, αφού ετοιμαστεί ο αμπελώνας.

Η δεύτερη επένδυση γίνεται από τον Γιάννη Βαλαμπούς ο οποίος επέστρεψε από το Λονδίνο με το όραμα να δημιουργήσει αμπελοοινική εκμετάλλευση στον Βουρβούλο, όπου κατέχει 33 στρέμματα ιδιόκτητου αμπελώνα. Ο κ. Βαλαμπούς σχεδιάζει οινοποιείο 1.000μ2 με δυνατότητα παραγωγής 120.000 φιαλών, τις οποίες σκοπεύει να φτάσει σε βάθος χρόνου. Όπως και ο κ. Τσέλεπος, στοχεύει στις πιο απαιτητικές αγορές του εξωτερικού όπου μπορεί να διεκδικήσει καλύτερη υπεραξία για τα κρασιά του.

Η άφιξη ξένων επενδυτών σε μία μικρή κοινωνία συχνά αντιμετωπίζεται με δυσπιστία. Το φαινόμενο δεν είναι μόνο ελληνικό. Είναι πασίγνωστη (στο χώρο του κρασιού!) η περίπτωση της εταιρείας Mondavi της Καλιφόρνιας που ήθελε να επενδύσει 8 εκατ. δολάρια για τη δημιουργία οινοποιείου στο χωριό Anianeτης Νοτίου Γαλλίας, επένδυση που δεν έγινε ποτέ γιατί ξεσηκώθηκαν οι κάτοικοι του χωριού. Μέχρι και βιβλίο έχει γραφτεί για την περίπτωση, το «La Guerre des Vins: L’ Affaire Mondavi, Mondialisation et Terroirs», από τον Olivier Torrès ―όπου αποδεικνύεται ότι οι πιο δραστήριοι και φανατικοί «αντι-Μονταβικοί» ήταν τελικά εκείνοι που δεν είχαν τίποτα να χάσουν, ένα συνονθύλευμα οικολόγων, κομμουνιστών, νεο-αγροτών και κυνηγών οι οποίοι πήραν στο λαιμό τους τους ντόπιους αμπελουργούς το εισόδημα των οποίων θα είχε πολλαπλασιαστεί εάν είχε γίνει η επένδυση. Ας ελπίζουμε πως δεν θα γίνουν τα ίδια λάθη και στη Σαντορίνη.