Κι όμως γίνεται «να τρως τάπα» και να την απολαμβάνεις…

04 Μαρτίου 2019
Θάλεια Τσιχλάκη
…γιατί οι Ισπανοί έχουν τον τρόπο να σερβίρουν «tapas», pinchos και pinchitos που είναι πολύ νόστιμα.
  • ΚΙ ΟΜΩΣ ΓΙΝΕΤΑΙ «ΝΑ ΤΡΩΣ ΤΑΠΑ» ΚΑΙ ΝΑ ΤΗΝ ΑΠΟΛΑΜΒΑΝΕΙΣ… | Tips & Tricks

Με την παγκοσμιοποίηση ήρθαμε σε επαφή με την γευστική κουλτούρα διαφόρων λαών, εντάξαμε στην καθημερινότητα μας λέξεις που περιγράφουν το φαγητό  τους και οικειοποιηθήκαμε τις διατροφικές τους συνήθειες. Μερικές φορές, όταν αναφερόμαστε στους μικρούς, γαργαλιστικά νόστιμους μεζέδες, χρησιμοποιούμε τους ισπανικούς όρους: tapas, pinchos (και pintxos). Δεν είναι πάντα βέβαιο, όμως, πως όλοι αντιλαμβανόμαστε με τον ίδιο τρόπο τι περιγράφουν οι όροι αυτοί.

Δεν θα κολλήσω στο αν πρέπει να λέμε «οι» ή «τα» τάπας, αυτό ας το αποφασίσει η διόρθωση. Προσωπικά, προτιμώ να διατηρώ στη μετάφραση το ίδιο γένος με τη γλώσσα προέλευσης της κάθε λέξης.

Όσο για τον ενικό τους – τάπα, που ήδη υφίσταται στα ελληνικά, με διαφορετική έννοια. Και δεν εννοώ τη μεταφορική που σημαίνει πως «μας την φέρανε» , αλλά την κυριολεξία που περιγράφει το καπάκι που καλύπτει, χαλαρά, όπως το μικρό πιατάκι του μεζέ ή η φέτα του ψωμιού, που χρησιμοποιούσαν, αρχικά, οι Ισπανοί για να σκεπάσουν το ποτήρι του κρασιού ή την (copita) κοπίτα του σέρι, για να τα προστατεύουν από τον αέρα που φυσάει γεμίζοντάς τα σκόνη ή από τις μύγες – που ως γνωστόν μαγνητίζονται από το μυρωδιά της μπίρας, του κρασιού και του μύκητα flor, εκείνου του λεπτού, «ανθισμένου» υμένα, που σχηματίζεται στην επιφάνεια του ορισμένων τύπων σέρι (Jerez), αφήνοντας το αρωματικό του αποτύπωμα στο κρασί.

Στην ιστορία των τάπας, εμπλέκεται και το όνομα του σοφού βασιλιά της Καστίλης, του Αλφόνσου του 10ου (Alfonso X, El Sabio), που κάποτε αρρώστησε και μη μπορώντας να φάει και να πιεί πολύ ζητούσε απλώς ένα ποτήρι κρασί και ελάχιστο φαγητό για να το συνοδεύσει, ώστε να μην πίνει ξεροσφύρι, με άδειο στομάχι. Ποιος μπορεί να πει ποια είναι η αλήθεια, όμως;

Τάπας, λοιπόν, θεωρείται οτιδήποτε σερβίρεται –άλλοτε δωρεάν κι άλλοτε με μια ελάχιστη επιβάρυνση επί της τιμής του ποτού, το οποίο συνοδεύει. Σήμερα πια πιο συχνά υπάρχει ένα κάποιο τίμημα, το οποίο ποικίλλει, ανάλογα με τον τύπο του μπαρ. Αυτό που παραμένει πάντα σταθερό είναι το μικρό μέγεθος της μερίδας, που είναι αντίστοιχη του δικού μας μεζέ και σερβίρεται, συνήθως μόλις τελειώσει η προηγούμενη. Αν δείτε πως το ποτήρι σας συνοδεύεται με μια τάπα την οποία δεν έχετε παραγγείλει, να είστε βέβαιοι πως κανείς δεν θα σας ζητήσει να πληρώσετε κάτι.

Έχετε όμως κατά νου πως οι τάπας δεν είναι ορεκτικά. Το μέγεθος τους παραμένει το ίδιο (στο ένα τέταρτο μιας κανονικής μερίδας), όσα ποτήρια κι αν παραγγείλουμε. Το τι θα ακολουθήσει μετά είναι στη διακριτική μας ευχέρεια. Εμείς επιλέγουμε αν θα συνεχίσουμε κάπου αλλού για φαγητό ή αν θα εξακολουθήσουμε να σιγο-τρώμε και να σιγο-πίνουμε, μέχρι που θα γυρίσουμε στο σπίτι μας.

Τάπας ή πίντσος;  Κερασμένα ή πληρωτέα;

Να μια ακόμα λέξη που μπαίνει στην εξίσωση. Τα pinchos ή pintxos – η μεταγραφή του ισπανικού όρου στα βασκικά – προέρχονται από το ρήμα «pinchar», που σημαίνει «διαπερνώ/τρυπάω». Αρχικά λέγοντας «pinchos» εννοούσαν τα κυβάκια ψωμιού και φαγητού, που σέρβιραν, περασμένα σε pinchitos (καλαμάκια , σουβλάκια) μαζί με το ποτό ή τα κοκτέιλ. Καθώς η κουζίνα της Χώρας των Βάσκων εξελίχθηκε ραγδαία, σήμερα, το ψωμί δεν θεωρείται βασικό στοιχείο των pintxos.  Σε κάποια μπαρ, οι Βάσκοι επιτρέπουν στον πελάτη τους, να σερβιριστεί μόνος του. Αν ακούσετε τους υπόλοιπους θαμώνες να ζητάνε ένα πιάτο  (Tienes un plato?) και να απλώνουν το χέρι τους για να σερβιριστούν, ακολουθήστε το παράδειγμα τους. Μην το κάνετε όμως πριν βεβαιωθείτε ποιο σύστημα εφαρμόζεται στο μπαρ όπου βρίσκεστε. Όσο για το λογαριασμό, μην ανησυχείτε. Στο τέλος, αρκεί να αναφέρετε στο ταμείο τον αριθμό των pintxos, που καταναλώσατε και θα εκπλαγείτε με το πόσο εύκολα θα σας κάνουν το λογαριασμό.

Κατά τη γνώμη μου, πιο συναρπαστικά, παραδοσιακά και μη pintxos, θα τα βρείτε στο παλιό μικρό λιμανάκι του Σαν Σεμπαστιάν (Donostia, στα βασκικά). Ίσως να δείτε στη βιτρίνα του μπαρ κάποιους ήδη έτοιμους μεζέδες, όμως τις περισσότερες φορές τα μαγαζιά διαθέτουν κατάλογο για να επιλέξετε τα πίντσος, που  καταφθάνουν, ολόφρεσκα, και προσγειώνονται μπροστά σας στο λεπτό.

Η διαφορά ενός πίντσο από μια τάπα εξαρτάται από τον τόπο όπου σερβίρεται το καθένα. Οι Βάσκοι αναφέρονται πάντα σε pintxos – δεν θα τα δείτε πουθενά γραμμένα ως pinchos, ούτε θα αναφερθεί κανείς σε αυτά, αποκαλώντας τα «tapas». Στους Βάσκους δεν έχει και καμιά σημασία αν ο μεζές θα είναι περασμένος (pinchado) από καλαμάκι ή όχι. Το μόνο που μετράει είναι πως συνοδεύει πάντα το ποτό, είναι μικρού μεγέθους και δεν είναι ποτέ κερασμένος.

Αντίθετα, στη Σαλαμάνκα, στη διάσημη για τα μπαράκια της Calle Van Dyck, ως pinchos σερβίρονται μεζέδες, καρφωμένοι πάνω σε μια φέτα ψωμί – και τις περισσότερες φορές είναι το κέρασμα για το ποτό.

Στα μπαρ της Καστίλης και Λεόν, της Μαδρίτης και της Γρανάδας το μικρό συνοδευτικό του ποτού – είτε σερβίρεται σε ψωμί είτε όχι – θεωρείται τάπα. Και δεν χρεώνεται. Θα πληρώσετε όμως αν παραγγείλετε μια πιο μεγάλη μερίδα τη λεγόμενη «racion» (ραθιόν) ή το μισό της (`media racion) ή ακόμα και το ένα τέταρτό της, μια τάπα. Στην περίπτωση που πραγματικά θέλετε μια μπουκιά από κάτι λέτε, για παράδειγμα: «un pincho de tortilla», εννοώντας μια μικρή πιρουνιά ομελέτας.

Στη Σεβίλλη και τις υπόλοιπες πόλεις της Ανδαλουσίας,  ακόμα και τα πιο μικρά συνοδευτικά, όπως οι τάπας έχουν το αντίτιμο τους.

Τι διαβάζουμε συνήθως στο μαυροπίνακα των tapas bars

 Aceitunas = ελιές

Αl ajillo = οτιδήποτε σερβίρεται με σκόρδο

Allioli =αγιολί, η σκορδάτη μαγιονέζα

Albondigas = κεφτεδάκια

Angulas = γόνος χελιού

Bacalao = παστός μπακαλιάρος

Boquerones = αντσούγιες / al escabeche (μαριναρισμένες με πιπεριές και αρωματικά) / en vinagre (μαριναρισμένες στο ξίδι)

  Berenjenas = μελιτζάνες

  Calamares = καλαμαράκια

  Caracoles = σαλιγκάρια

  Cazon = γαλέος

  Chorizo = χοιρινό λουκάνικο αέρος, αρωματισμένο με καπνιστή πάπρικα

  Gambas = γαρίδες

 Jamon Serrano = ζαμπόν ωρίμανσης (με την ένδειξη των βουνών), που παράγεται από λευκούς χοίρους. Συνήθως σερβίρεται με πεπόνι: Melon con jamon Serrano.

 Jamon Iberico = ζαμπόν ωρίμανσης (από αυτόχθονες ιβηρικούς χοίρους). Η διαφορά μεταξύ του Jamon Iberico de Bellota και του Jamon Ibericode cebo έγκειται στον τρόπο της διατροφής τους. Τα μεν πρώτα διατρέφονται ελεύθερα και με βελανίδια. Τα διάσημα Jamon Pata Negra προέρχονται από μαύρους χοίρους ελευθέρας βοσκής που διατρέφονται κυρίως με βελανίδια.

Lomo = αλλαντικό από το χοιρινό καρέ

Merluza = μπακαλιάρος (μερλούκιος)

 Migas = χοντρά ψίχουλα ξερού ψωμιού, περασμένα από το τηγάνι, μαζί με ελαιόλαδο, σκόρδο και πάπρικα. Τυπικό πιάτο της Εστρεμαδούρα. Στην Τερουέλ και στην Αραγωνία οι  migas περιλαμβάνουν και chorizo ή λαρδί και συχνά σερβίρονται με φρέσκα σταφύλια.  

Mejillones = μύδια

Morcilla = χοιρινό λουκάνικο με αίμα, όπως ο βυζαντινός αιματίας

Pan con tomate = ψωμί με ντομάτα, σκόρδο και λάδι, τυπικό συνοδευτικό των αλλαντικών και των τυριών στην Καταλονία.

Pisto = μαγειρευτά λαχανικά (ντομάτες, πιπεριές, μελιτζάνες και κολοκυθάκια)

Pulpo = χταπόδι

Salchichon = σαλάμι ή λουκάνικο

Tortilla = ισπανική ομελέτα με κρεμμύδια και πατάτες

Tripas ή callos de bacalao = τα εντόσθια του μπακαλιάρου (η γλώσσα, το συκώτι, τα μάγουλα και το προγούλι του - στα βασκικά kokotxas)
Σχόλια Χρηστών

Συνδεθείτε ή Εγγραφείτε για να συμμετάσχετε στη συζήτηση