Οι γοητευτικοί αμπελώνες του Château Minuty βρίσκονται στην καρδιά της Προβηγκίας, στην πανέμορφη χερσόνησο του Saint-Tropez - Ε, ναι! Το Σεν Τροπέ δεν είναι απλά το πιο κοσμικό τουριστικό θέρετρο της γαλλικής ριβιέρας και το πάλαι ποτέ αγαπημένο χωριό των ζωγράφων Matisse και Cézanne. Παράγει και κρασιά, και φημίζεται πια για τα εντυπωσιακά κομψά ροζέ του.
Οι αμπελώνες
αυτοί, λοιπόν, εκτείνονται στις πλαγιές του Gassin και του Ramatuelle από που «αγναντεύουν» τον κόλπο του Saint-Tropez και «απολαμβάνουν» το εύκρατο της Μεσογείου, που αναδεικνύει εξαιρετικά τις
ποικιλίες του νότου. Εκεί, σχεδόν έναν αιώνα τώρα (από το 1936), τέσσερις
γενιές της οικογένειας Matton-Farnet παράγουν κρασιά της Προβηγκίας καλλιεργώντας κάποιες διάσημες ποικιλίες
οιναμπέλου του γαλλικού Νότου, αλλά και κάποιες λιγότερο γνωστές, αναδεικνύοντάς
τες, χάρη στα ροζέ κρασιά τους, αλλά όχι μόνο. Σημειωτέον ότι τα κρασιά τους έχουν
αναγνωριστεί ως Crus Classés des Côtes de Provence από το 1955.
Το Château Minuty είναι, μάλιστα, μια από τις τελευταίες ιδιοκτησίες της ονομασίας Côtes de Provence όπου ο τρύγος γίνεται ακόμα χειρωνακτικά για να εξασφαλιστεί η άψογη ποιότητα των σταφυλιών. Και οι δημιουργοί του, οι αδελφοί Jean-Etienneet François Matton, αν και λάτρεις του εκσυγχρονισμού, παραμένουν απόλυτα συνδεδεμένοι με τη γη τους, φροντίζοντας όμως να συνδυάζουν την κληρονομιά της γνώσης των προγόνων τους με την εμπειρία τους και με την τεχνογνωσία του σήμερα.
Συνάντησα τον κ. François Matton στο Arion living room του ξενοδοχείου Four Seasons. Είχε έρθει στην Ελλάδα για μια γευσιγνωσία των κρασιών του, με αφορμή την ένταξη του οίκου Minuty στο portfolio της Amvyx Œnothèque. Ο κ. François Matton είναι συνιδρυτής του Château Minuty. Στη συνάντησή μας ήταν παρών και ο κ. Στάθης Σάλτας, ο επικεφαλής του τμήματος Œnothèque της Άμβυξ, από το 2022, ένας άνθρωπος με σημαντική εμπειρία στον κλάδο του οινεμπορίου, ο οποίος, απάντησε στις ερωτήσεις μου την διεύρυνση του ήδη αξιόλογου οινικού portfolio της εταιρίας.
Δεν είναι δυνατόν να συζητάς για κρασί, χωρίς να το δοκιμάσεις. Έτσι, πριν ακόμα αρχίσει η συζήτηση, ήρθε ένα ποτήρι M de Minuty, ένα Côtes de Provence ή, πιο συγκεκριμένα, ένα ροζέ κρασί από τη χερσόνησο του Saint Tropez. Το γοητευτικό ροζέ που έχω στο ποτήρι μου – αργότερα θα μάθαινα και την ποικιλιακή του σύνθεση (50% grenache, 15% tibouren, 35% cinsault) και τον αλκοολικό του τίτλο (12,5 % vol) – με εκπλήσσει, ευχάριστα. Αρχικά με το αχνό ροζ-σομόν χρώμα του και τη φρουτώδη «μύτη» που παραπέμπει σε «μαγειρεμένα» κόκκινα φρούτα (σε τάρτα ή σε σορμπέ), ενώ στο στόμα μια ελαφριά οξύτητα τού προσδίδει κομψότητα. Είναι φρέσκο, ελαφρύ και ισορροπημένο, με ανάλαφρη δομή, αλλά είναι ένα αληθινό κρασί, στρογγυλό κι ευχάριστο. Πρόκειται ένα κρασί που συγχρόνως μιλάει – σε όσους θελήσουν να το αφουγκραστούν – για τον κόπο του αμπελουργού, για τη δουλειά του οινοπαραγωγού.
Με το που το δοκίμασα ένιωσα πως αυτό το τόσο «καθαρό» και αχνό ροζέ κρασί δεν θυμίζει με τίποτα τα ροζέ του χθες. Όσοι αμφιβάλετε ακόμα για τη μαγεία των ροζέ της νέας εποχής θα πρέπει να ξεχάσετε όσα πιστεύατε κάποτε περί «εύκολων κρασιών».
Σε αυτόν τον κόσμο όπου όλα αλλάζουν με εκπληκτική ταχύτητα, έχει αλλάξει ακόμα και ο τρόπος που το καταναλωτικό κοινό αντιμετωπίζει τα ροζέ. Το παλιό κλισέ του κρασιού πασπαρτού – έκφραση που χρησιμοποιούσαν οι ίδιοι οι Γάλλοι, όταν δεν μπορούσαν να βρουν με τι κρασί να ταιριάξουν το φαγητό τους – έχει πια ξεχαστεί. Σήμερα το κοινό επιλέγει τα ροζέ για αυτό που είναι: φρουτώδη, ελαφριά, δροσερά και πάνω από όλα μαγικά για το καλοκαίρι. Εξάλλου αυτό αποδεικνύει, διεθνώς, η εντυπωσιακή άνοδος των πωλήσεων (κατά 500%) των ροζέ κρασιών, ιδίως της Προβηγκίας.
Τα rosés de Provence, δεν έγιναν απλά μόδα, ήρθαν για να μείνουν. Το Big Bang της Προβηγκίας.
Σε έναν κόσμο που αλλάζει συνεχώς, αλλάζουν και οι γεύσεις κατεύθυνση. Ποιο δρόμο ακολουθήσατε για να προσαρμόσετε το γευστικό προφίλ των κρασιών σας στη σημερινή γευστική πραγματικότητα; Αντικαταστήσατε κάποιες από τις παλιές ποικιλίες οιναμπέλου ή σύγχρονους εξοπλισμούς;
Η διαφορά μας με άλλους οίκους της περιοχής, όπως για παράδειγμα με τον οίκο d’ Esclans, που παράγει κρασιά με ταννική δομή, είναι ότι εμείς επιδιώκουμε να φτιάξουμε rosés με φρεσκάδα, που να πίνονται εύκολα. Και πράγματι, αυτή είναι η δύναμη των ροζέ νέας γενιάς στην Προβηγκία, είναι ευκολόπιοτα, και αυτό τα έκανε δημοφιλή. Με την κλιματική αλλαγή, με τις μεγάλες ζέστες αυτός ο φρέσκος χαρακτήρας είναι το όχημα που μας οδήγησε στην επιτυχία. Φυσικά ο εξοπλισμός του οινοποιείου παίζει σημαντικό ρόλο, αλλά μην ξεχνάτε ότι στο κρασί όλα ξεκινούν στον αμπελώνα.
Μπορείτε, παρακαλώ, να μου εξηγήσετε πως έγινε αυτή η ανατροπή της παλιάς εικόνας των ροζέ κρασιών. Τι έπεισε τους καταναλωτές να αγαπήσουν τα ροζέ κρασιά;
Η ανατροπή ήρθε εξ αιτίας της ποιοτικής αναβάθμισης των κρασιών μας, που συντονίστηκαν με τις επιθυμίες των σύγχρονων καταναλωτών, που απολαμβάνουν με διαφορετικό τρόπο. Με όλα αυτά τα open spaces, τις πλαζ και τις πισίνες, με όλα αυτά τα εστιατόρια που σερβίρουν έξω, χρειαζόταν να δημιουργήσουμε κρασιά που θα καταναλώνονται σε εξωτερικούς χώρους, σε διαφορετικές θερμοκρασίες, ροζέ κρασιά, με φρεσκάδα. Και φρεσκάδα σημαίνει οξύτητα. Οξύτητα, αλλά και πολυπλοκότητα.
Και αν η οξύτητα δίνει φρεσκάδα, η πολυπλοκότητα των κρασιών σας πού οφείλεται;
Στην επιλογή των ποικιλιών που καλλιεργούμε στο Minuty. Η κυριότερη πλέον ποικιλία μας είναι η grenache.
Που δεν υπήρχε στην Προβηγκία;
Ναι, υπήρχε αλλά δεν ήταν κυρίαρχη ποικιλία. Άλλοτε, όταν την χρησιμοποιούσαν έλεγαν πως δίνει «petits rosés» (σ.σ. τα οποία αποκαλούσαν, λίγο υποτιμητικά, μικρά ροζέ, δηλαδή όχι και τόσο σπουδαία). Εμείς επιδιώξαμε την ποιότητα. Στη δεκαετία του ’60 η ποικιλία που έδινε μεγάλες παραγωγές ήταν η carignan. Γνωστή από την κοιλάδα του Ροδανού, αλλά κυρίως από το Languedoc. Η ποικιλία αυτή, όμως, δεν δίνει κομψά κρασιά. Λόγω του χυμού της δίνει χρώμα και δομή. Αυτό όμως είναι κάτι που δεν είναι επιθυμητό για τα ροζέ. Ένας παραγωγός το αποζητά για τα κόκκινα, κυρίως του Ροδανού, αλλά όχι για τα ροζέ του. Μαζί με τον αδελφό μου, τον Jean-Etienne– δουλεύουμε μαζί με από το 1990 – αλλάξαμε την ποικιλιακή σύνθεση των κρασιών μας. Στο Minuty ήμασταν οι πρώτοι που βάλαμε grenache και μάλιστα σε τόσο μεγάλη ποσοστό. Δημιουργήσαμε κρασιά που το ποσοστό τους σε grenache έφτανε το 70- 80%. Δηλαδή κρασιά μ’ ένα εντελώς καινούργιο στιλ. Με τον χαρακτήρα του λευκόσαρκου ροδάκινου, πολύ φρουτώδη και θελκτικά.
Και το ίδιο επιδιώκετε και για τη μύτη και την όψη…
Και στην όψη, βεβαίως. Θέλουμε κρασιά που να είναι πολύ διαυγή, που να μην έχουν καμία εκχύλιση, που να είναι κομψά.
Το χρώμα των ροζέ, γενικότερα έχει αλλάξει. Σήμερα δύσκολα βρίσκουμε αποχρώσεις φλούδας κρεμμυδιού ή πορτοκαλιού, όπως παλιά…
Ναι, τα κρασιά μας κυμαίνονται στις αποχρώσεις του saumon, του ανοιχτού σομόν και αυτό το έχουμε επιτύχει με κλωνική επιλογή (σ. σ. αναφέρεται στην επιλογή φυτών με διαφορετικά φαινοτυπικά/ποιοτικά χαρακτηριστικά). Επιδιώκουμε να έχουν το αρχικό, το πρωταρχικό χρώμα του χυμού του σταφυλιού. Να σας δημιουργούν την αίσθηση ότι πιάσαμε το σταφύλι με τα χέρια και να το στύψαμε για να κρατήσουμε τον χυμό με το αρχικό του χρώμα, χωρίς άλλη παρεμβολή. Προσπαθούμε πολύ να μείνουμε εκεί. Την επιδιώκουμε αυτή την χρωματική «ελαφρότητα».
Αυτές όλες οι αλλαγές, τι τις πυροδότησε;
Ένα πιο σύγχρονο πνεύμα οινοποσίας, αν και επιμένουμε να παράγουμε κρασιά που εκφράζουν το terroir τους, δεν ξεχνάμε ότι η γη της Προβηγκίας βρέχεται από τη Μεσόγειο. Συνεπώς τα ροζέ μας πρέπει να εκφράζουν το μεσογειακό τους ταμπεραμέντο. Πράγμα που, πρακτικά, σημαίνει ότι στο σκεπτικό της δημιουργίας τους εμπεριέχονται έννοιες όπως η ελαφρότητα, η συντροφικότητα, η χαλαρή διάθεση, η χαρά της ζωής, που εκφράζει και τον τρόπο ζωής των ανθρώπων της Μεσογείου, αυτή τη συνεχή τους επιθυμία να γιορτάζουν, χωρίς αφορμή και με την παραμικρή ευκαιρία. Μια επιθυμία που προκαλεί και όσους επισκέπτονται τη Μεσόγειο να θέλουν να γιορτάσουν να βιώσουν τη μεσογειακή αλεγρία. Τα κρασιά μας δημιουργήθηκαν για να αρέσουν σε όλους. Είναι δροσερά, φρουτώδη και αρωματικά και.. easy going – αυτό για μας είναι πλεονέκτημα.
Και τώρα βοηθήστε με να μιλήσω με τα δικά σας λόγια για τα κρασιά σας; Πως τα προτείνετε; Ποια είναι για σας η ιδεώδης στιγμή για να απολαύσει κανείς ένα ροζέ;
Είναι δεδομένο, τα ροζέ μας είναι κρασιά για όλες τις ώρες, είναι κρασιά της παρέας, της συντροφικότητας, της οικογενειακής ή της φιλικής συγκέντρωσης. Είναι ευχάριστα, συνδέονται με τις διακοπές. Τι κάνετε στις διακοπές; Συναντάτε την οικογένεια ή τους φίλους σας και τι πίνετε; Ποια είναι τα κρασιά που προτιμάτε; Αυτά που ενισχύουν την καλή σας διάθεση και τη χαρά της ζωής.
Αυτό εξηγεί και τις αυξημένες πωλήσεις των magnum και των ακόμα μεγαλύτερων φιαλών (double magnum, jeroboam, mathusalem);
Ναι, ο κόσμος επιθυμεί ένα κρασί που θα το μοιραστεί με φίλους, με μια παρέα και οι φιάλες μεγάλου μεγέθους είναι ιδανικές για συντροφιές και μεγάλες παρέες.
Πως θα τα προτείνατε στους καταναλωτές; Με τι θα τα σερβίρατε;
Όλα τα κρασιά μας ταιριάζουν με τη μεσογειακή κουζίνα. Τον ίδιο τύπο φαγητού, που έχετε και στην Ελλάδα, νομίζω. Γιατί στη νότια Γαλλία έχουμε σχεδόν την ίδια κουζίνα, η κουζίνα μας είναι μεσογειακή. Μπορεί να μην έχουμε φέτα, αλλά έχουμε μοτσαρέλα. Οι κουζίνες μας λατρεύουν το σκόρδο και τα μυρωδικά. Τα λαχανικά, την κόκκινη ντομάτα, όλα αυτά μαγειρεύονται με βασιλικό και σε σας με δυόσμο ή με ρίγανη. Όλα αυτά τα υλικά κάνουν το φαγητό λίγο πιο έντονο και λίγο πικάντικο, φυσικά. Ζητούν δίπλα τους ένα ροζέ με οξύτητα και φρούτα.
Αλλά και όλα τα ωμά θαλασσινά, όλα τα ceviche, όλα τα tartare ψαριών και θαλασσινών με τις οξύτητες των εσπεριδοειδών ταιριάζουν με ένα ροζέ. Λειτουργεί πολύ καλά με τα ψάρια. Τα ροζέ μας ταιριάζουν όμως και με την πικάντικη κουζίνα των μπαχαρικών, δηλαδή με την ασιατική κουζίνα. Ινδική και απω-ανατολίτικη γενικότερα.
Επιδιώκετε να πάρετε το μερίδιο της αγοράς των Αλσατών;
Των Αλσατών; Δεν κινδυνεύουν από μας. Έχουν μείνει τόσο στατικοί που χάνουν μόνοι τους το μερίδιο της αγοράς που τους αντιστοιχούσε. Μέχρι σήμερα έχουν το ίδιο μπουκάλι, τις ίδιες παλιακές ετικέτες, εδώ και πενήντα χρόνια. Κανείς δεν πίνει πια όπως άλλοτε τα κρασιά της Αλσατίας, παρόλο που είναι εξαιρετικά. Και λυπάμαι που το λέω γιατί τα αγαπώ, τα έχω στο κελάρι μου και πηγαίνω συχνά στην Αλσατία. Όμως διαπιστώνω κανείς δεν τα προτείνει πια σήμερα, όπως παλιά. Και αυτό είναι λυπηρό, ενώ αυτά τα κρασιά είναι και γευστικά και εξαιρετικά καλοφτιαγμένα, ο κόσμος δεν τα προτιμά πια.
Πιστεύετε, όμως, ότι τα Riesling έχουν πολύ σημαντική θέση στη γαστρονομία, σήμερα;
Ναι, πολύ σημαντικό μέρος. Τα γερμανικά, τα αυστριακά και τα ιταλικά, όμως, που έχουν κάνει ποιοτικά άλματα. Υπάρχουν, ασφαλώς, και στη Γαλλία παραγωγοί που τα πηγαίνουν πολύ καλά, είναι όμως λίγοι. Είναι κρίμα γιατί η Αλσατία είναι μια ονομασία που θα έπρεπε να είναι στην κορυφή των επιλογών του κοινού. Προσωπικά την εκτιμώ πολύ. Όμως όλοι χρειάζεται να εκσυγχρονιστούν, να «πιάσουν» τι ζητάει το κοινό. Σήμερα τα ροζέ μας ταιριάζουν με την ασιατική κουζίνα, με οτιδήποτε πικάντικο, ινδικό ή ταϊλανδέζικο και έχουν κερδίσει μια θέση ακόμα και στα ασιατικά εστιατόρια.
Ας επιστρέψουμε στη μεσογειακή κουζίνα για λίγο. Προτείνετε κάποιο ροζέ με τα τηγανητά;
Ναι, αλλά περισσότερο με τις φριτούρες από μικρά ψαράκια ή καλαμάρια. Η διακριτική τους μεταλλικότητα τους επιτρέπει να σταθούν δίπλα σε πιάτα λαχανικών, σε ελαφριές σάλτσες με ντομάτα και όμορφα αρώματα μυριστικών, όπως ο βασιλικός. Ακόμα και σε μια πάστα ή μια πίτσα, στα χαρακτηριστικά φαγητά των λαών της Μεσογείου, που συνηθίζουν να βάζουν πιάτα με κοινό παρανομαστή την τομάτα, στη μέση.
Είναι η στιγμή που νιώθω πως πρέπει να «ανακρίνω» τον κ. Σάλτα για τα σχέδιά του που αφορούν το οινικό portfolio της Œnothèque.
Δεδομένου ότι ήδη η AΜΒΥΞ έχει στο ευρύτερο portofolio της δεκάδες σπουδαία brands οινοπνευματωδών ποτών και σαμπάνιας, ποιά πρόκειται να είναι τα επόμενα κρασιά που περιμένουμε να δούμε στην Ελλάδα;
Στο χώρο του κρασιού υπάρχει μεγάλο περιθώριο για επεκτάσεις. Μπορώ να σας πω ότι ο στόχος της Amvyx, η οποία είναι ήδη ένας leader στην αγορά με πολύ υψηλής ποιότητας μάρκες, είναι να αναδειχθεί στην κορυφαία εταιρεία εισαγωγής μέσα στα επόμενα 3-4 χρόνια. Αυτό σημαίνει ότι ένα από τα κριτήρια για το πως θα χτίσουμε το portfolio μας, είναι η επιλογή brands και οίκων διεθνούς κύρους και υψηλών ποιοτικών προδιαγραφών, αλλά και μεγάλης αξιοπιστίας λόγω μεγάλης διασποράς. Έτσι, εκτός από όσα κρασιά συμπεριλαμβάνονται στη γκάμα της εταιρίας LVMH – του διεθνούς κύρους Οίκου Οίνου & Οινοπνευματωδών ποτών, στον οποίο έχουν υπαχθεί διάφορα διάσημα οινοποιεία, κάτω από το εμπορικό σήμα «LVMH Vins d’ Exception», ενδέχεται να συνάψουμε και μεμονωμένες συμφωνίες και με άλλους παραγωγούς που πληρούν τα ίδια υψηλά κριτήρια.
*Σημείωση : Η έννοια της «convivialité»
Πάντα επικρατούσε η άποψη πως στα ελληνικά υπάρχουν πολυσήμαντες λέξεις που απαιτούν φράσεις ολόκληρες για να μεταφραστούν σε μια ξένη γλώσσα. Να, λοιπόν, που ο κ. François Matton, προσπαθώντας να παραθέσει τις παραμέτρους της επιτυχίας των ροζέ κρασιών της περιοχής του, αναφέρθηκε στη μαγική λέξη «convivialité», που περιγράφει στα γαλλικά τη φιλοξενία, τη θερμή υποδοχή, τη ζεστασιά, τη φιλία, τη συντροφικότητα, την αποδοχή των άλλων, την παρέα και την ευζωία.
Η convivialité είναι μια λέξη που χρησιμοποίησε και ο Brillat-Savarin, στη Φυσιολογία της γεύσης (Physiologie du goût), το 1825, αναφερόμενος στη gourmandise (με την έννοια της γευσιλαγνείας). Λέει ότι η convivialité αποτελεί τον υπέρτατο συνδετικό κρίκο της κοινωνίας: «Η αγάπη για τη γεύση είναι ένας από τους κυριότερους συνδετικούς κρίκους της κοινωνίας. Σταδιακά επεκτείνει αυτό το πνεύμα ευζωίας (convivialité), που ενώνει κάθε μέρα τις διάφορες τάξεις, τις «λιώνει» σ’ ένα ενιαίο σύνολο, ζωντανεύει τη συζήτηση και αμβλύνει τις γωνίες της συμβατικής ανισότητας».
Συνδεθείτε ή Εγγραφείτε για να συμμετάσχετε στη συζήτηση