Καρπούζια, οι πράσινοι γίγαντες μεγαλώνουν τη νύχτα

15 Ιουλίου 2019
Θάλεια Τσιχλάκη
Είναι τεράστιο, γραμμωτό, ωχροπράσινο, πράσινο έως σκουροπράσινο και στην όψη θυμίζει μπάλα του ποδοσφαίρου – και τα προμήκη του ράγκμπι. Όταν παγώνει η κατακόκκινη, γλυκιά και ζουμερή του σάρκα, που έχει τη μαγική δύναμη να σβήνει τη δίψα, το καθιστά το απόλυτο φρούτο του ελληνικού καλοκαιριού: Η αυτού μεγαλειότητα το καρπούζι είναι εδώ!
  • ΚΑΡΠΟΥΖΙΑ, ΟΙ ΠΡΑΣΙΝΟΙ ΓΙΓΑΝΤΕΣ ΜΕΓΑΛΩΝΟΥΝ ΤΗ ΝΥΧΤΑ | Θέματα
Εμείς μπορεί να το λέμε «καρπούζι», όμως το επίσημο όνομά του είναι Κιτρούλλος ο μαλλωτός ή εριώδης (Citrullus lanatus/Thunb/ Matsum και Nakai(Citrullus vulgaris). Κατά την αρχαιότητα το καρπούζι ήταν γνωστό με το όνομα «μηλοπέπων ή "Σίκυος ο ήμερος", έτσι αναφέρεται από τον Διοσκουρίδη κι από τον Γαληνό. Το υδροπέπων, που συνηθιζόταν ως πιολόγιο είναι μετάφραση του αγγλικού watermelon, που επιχειρεί να εξοστρακίσει το τουρκικό karpuz). Μέχρι τις αρχές του προηγούμενου αιώνα τα καρπούζια αναφέρονταν κι ως χειμωνικά. Το φρούτο αυτό, ανήκει στην πολυπληθή οικογένεια των Κολοκυνθοειδών όπως και οι κολοκύθες και τα διάφορα κολοκύθια, από τα οποία παίρνει το όνομα της όλη η οικογένεια που απαριθμεί 900 τόσα είδη, μεταξύ των οποίων συναντάμε και τα πεπόνια και τα αγγούρια. Τα καρπούζια κατάγονται από την Αφρική –από την Αίγυπτο, αλλά και τη Νότια Αφρική – και, όπως τα υπόλοιπα κολοκυνθοειδή των τροπικών και υποτροπικών περιοχών, δεν αντέχουν καθόλου την παγωνιά, αλλά αναπτύσσονται στη δροσιά της νύχτας.Τις καλοκαιρινές νύχτες που τρίζουν τα καρπούζια. Αν κάποτε έτυχε να περάσετε, νύχτα, από καρπουζοχώραφα θα παρατηρήσατε, ίσως, τον παράξενο τριγμό των καρπουζιών, που διαστέλλονται καθώς μεγαλώνουν, αργά και τεμπέλικα, ξαπλωμένα στο χωράφι. Αυτή την εικόνα σχηματοποιεί εξάλλου και η τουρκική παροιμιώδης φράση: «πεπόνια και καρπούζια ξάπλα μεγαλώνουν», η οποία χρησιμοποιείται ακόμα και στη γλώσσα μας για να περιγράψει τους τεμπέληδες.
Υπάρχουν καρπούζια και καρπούζια
Σήμερα καλλιεργούνται πάνω από τριακόσια είδη καρπουζιών, μόνο που τα περισσότερα είναι υβρίδια, προσαρμοσμένα στις απαιτήσεις του κοινού για καρπούς χωρίς κουκούτσια, για διαφορετικού χρώματος σάρκα κι άλλα τρελά.Κάποια από αυτά μπορεί να ξεπερνούν σε βάρος τα σαράντα κιλά, ενώ οι μινιατούρες τους δεν ξεπερνούν τα δέκα γραμμάρια.Μετά τα καρπούζια, που οι καλλιεργητές τους υποχρέωναν να αναπτύσσονται σε πλαστικές φόρμες για να παίρνουν κυβικό σχήμα και τους διαγωνισμούς μετα γιγάντια καρπούζια της Βόρειας Καρολίνας, στις ΗΠΑ, τώρα πια η τελευταία λέξη της μόδας τα καρπουζάκια-μινιατούρα ή cucamelon. Στην πραγματικότητα οι μελοθρίες, μακρινά ξαδελφάκια των καρπουζιών, είναι οι καρποί ενός αναρριχητικού κηπευτικού φυτού – από τα 85 διαφορετικά είδη που φύονται στο Μεξικό – το οποίο ονομάζεται «Melothria scabra». Δεν είναι υβρίδια, ανήκουν κι αυτά στην οικογένεια των κολοκυνθοειδών και οι Μεξικάνοι τα χρησιμοποιούσαν ανέκαθεν για να φτιάχνουν μαρμελάδες.«Ανακαλύφθηκαν» ξανά χάρη στη μανία του food foraging, που διακατέχει τους σεφ, διεθνώς. Σήμερα πια σπόροι του φυτού αυτού είναι διαθέσιμοι ακόμα και από το Amazon.com.
Καρπουζόνερο vs νερό της ινδικής καρύδας
Μια από τις τελευταίες ανακαλύψεις της βιομηχανίας των αναψυκτικών είναι ο ψυχρής πίεσης χυμός καρπουζιού, ο οποίος διαφημίζεται για την υψηλή περιεκτικότητα του σε ηλεκτρολύτες και τον συστήνουν ως εναλλακτική και λιγότερο γλυκιά λύση στη θέση του Gatorade και των λοιπών ξεδιψαστικών και τονωτικών ποτών. Φυσικά, η περιεκτικότητα σε νερό του φρούτου αυτού το καθιστά χρήσιμο στην υγεία μας ως διουρητικό. Είναι όμως κι αντιοξειδωτικό και πλούσιο σε βιταμίνη Α και C, κάλλιο και διάφορα άλλα ιχνοστοιχεία, όπως θα μπορούσε να πει αναλυτικότερα ένας διατροφολόγος.
Το καρπούζι σε κοκτέιλ κι όχι μόνο
Το πιο διάσημο κοκτέιλ με καρπούζι είναι το αμερικάνικο κοκτέιλ της 4ης Ιουλίου, το Independence Day Mojito, που συνδυάζει σμέουρα και λάιμ και ως βάση έχει το λευκό ρούμι. Αραιώνεται με club soda και γαρνίρεται μεφύλλα δυόσμου. Εξ ίσου δημοφιλή είναι φυσικά η Watermelon Margarita όμως είναι και το Watermelon Martini (αρκεί το καρπούζι να είναι γλυκό και η βάση του μια premium βότκα). H πιο εντυπωσιακή του εκδοχή, ιδανική για καλοκαιρινά πάρτι πάντως είναι το Drunken Watermelon Punch, που σερβίρεται μέσα από ένα ολόκληρο καρπούζι, το οποίο ανοίγεται στην κορφή και χρησιμοποιείται ως punch ball – τώρα αν η βότκα θα είναι premium ή όχι είναι καθαρά θέμα budget.
Το καρπούζι είναι όμως τέλειο, ακόμα κι όταν σερβίρεται σε smoothies ή σε γρανίτες. Για αυτό και τα τελευταία χρόνια το χρησιμοποιούν σε συνδυασμό με άλλα ποτά στη βιομηχανία. Ενδεικτικά αναφέρω τις μπίρες με καρπούζι Coney Island Watermelon Wheat και Terrapin Watermelon Gose, αλλά και τον μηλίτη με καρπούζι Watermelon - Somersby Cider.
Κι όμως, το καρπούζι μαγειρεύεται
Μήπως πιστεύετε ακόμα πως το καρπούζι τρώγεται μόνο ωμό; Στην Ελλάδα περιοριζόμαστε να το προσθέτουμε στις σαλάτες (γλυκιές κι αλμυρές ) και να το κάνουμε καρπουζόπιτα μηλέικη, με τη σάρκα του, ανακατεμένη με αλεύρι και ψημένη στο φούρνο ή διαγγουρένια, με το χυμό του καρπουζιού ή και να αξιοποιούμε τις φλούδες του σε γλυκό του κουταλιού καρπούζι, ένα γλυκό της φτώχιας, που επινόησαν κάποτε γιατί λυπόντουσαν να πετάνε τόσες καρπουζόφλουδες!
Μπορεί το μαγειρεμένο καρπούζι να χάνει ένα μέρος της γοητείας κι όλα τα αρώματα του όταν δεν είναι παγωμένο, αλλά με ένα ελαφρύ πέρασμα από τη σχάρα, το σώζετε αρωματικά, θα σας πουν οι Αμερικάνοι που πριν δυο-τρία χρόνια ανέδειξαν την πίτσα με βάση το καρπούζι σε instagramic φετίχ. Γευστικά το καρπούζι γίνεται ελαφρώς πιο γλυκό και καθώς τα σάκχαρά του καραμελώνουν συναρπάζει όσους έχουν το «γλυκό δοντάκι». Μετά την πίτσα,τα σουβλάκια, τόνου με καρπούζι και τα tacos με ψητό χοιρινό και καρπούζι,το πιο ακραίο, νομίζω, που είχα δει να ανεβαίνει στο Instagram ήταν αρνάκι πάνω σε καραμελωμένες, στρογγυλές φέτες καρπούζι με tapenade ελιάς και λεμόνι confit.
Μη βαράς, κύριος, το καρπούζι!
Για να διαλέξετε ένα καρπούζι δεν είναι ανάγκη να το χτυπάμε σα να είναι ταμπούρλο! Ο μόνος τρόπος για να διαπιστώσουμε αν είναι ώριμο είναι να χτυπήσουμε την επιφάνειά του με το δείκτη του χεριού μας. Θα κρίνουμε πως είναι ώριμο αν ο ήχος που παράγεται είναι βαρύς. Σε περίπτωση που ο ήχος μοιάζει κούφιος, το καρπούζι είναι υπερώριμο, ενώ όταν είναι μεταλλικός, το καρπούζι δεν ακόμα έχει ωριμάσει.
Know how
Απολαύστε το δροσερό, αλλά ποτέ κάτω από τους 10°C, είπαμε πως δεν αγαπάει την παγωνιά. Επίσης μην το διατηρείτε για πολύ καιρό κομμένο στο ψυγείο, καθώς στεγνώνει η σάρκα του γίνεται ινώδης και αμυλώδης και συνεπώς καταστρέφεται. Καλύτερα να σκεπάσετε το μισό καρπούζι, που δεν καταναλώσατε με πλαστική μεμβράνη, έτσι διατηρείται πιο φρέσκο.
Σχόλια Χρηστών

Συνδεθείτε ή Εγγραφείτε για να συμμετάσχετε στη συζήτηση