ZAHA HADID

06 Απριλίου 2016
Στέλιος Πενταρβάνης
Από την Βαγδάτη στην Αγγλία και την Ελβετία, με σπουδές στο Αμερικάνικο πανεπιστήμιο του Λιβάνου και το AA School στο Λονδίνο η ζωή της Χαντίντ θα μπορούσε να γίνει ένα συναρπαστικό μυθιστόρημα.


Γεννήθηκε στις 31 Οκτωβρίου του 1950 στη Βαγδάτη.

Ο πατέρας της Μοχάμεντ αλ-Χατζ Χουσείν Χαντίντ ένας πλούσιος βιομήχανος με έδρα την Μοσούλη ήταν γνωστός για τις Δημοκρατικές του απόψεις καθώς το 1930 ίδρυσε το Εθνικό Δημοκρατικό κίνημα με αφοσιωμένο συμπαραστάτη την καλλιτέχνη σύζυγό του Γουαζίχααλ Σαπουνζί. Τη δεκαετία του 1960 η μετέπειτα διάσημη αρχιτέκτονας πέρασε τα χρόνια της εφηβείας της εσώκλειστη σε οικοτροφεία της Αγγλίας και της Ελβετίας. Πριν μετακομίσει μόνιμα στο Λονδίνο για να σπουδάσει Αρχιτεκτονική είχε ήδη ολοκληρώσει τις σπουδές της στα μαθηματικά στο Αμερικάνικο Πανεπιστήμιο της Βηρυτού. Στο Λονδίνο, στο περίφημο ΑΑ School (Architectural Association School) είχε καθηγητές τους  Ρεμ Κούλχας, Ηλία Ζέγγελη και Μπερνάρντ Τσουμί.

Μετά τις σπουδές της εργάστηκε στο αρχιτεκτονικό γραφείο Metropolitan Architects στο Ρότερνταμ κάτω από τις οδηγίες των μέχρι πρότινος καθηγητών της Ρεμ Κούλχας και Ηλία Ζέγγελη. Εκεί γνώρισε και τον μηχανικό Πήτερ Ράις ο οποίος της έδωσε από νωρίς την υποστήριξη του και την ενθάρρυνε στο έργο της που έμοιαζε ιδιαίτερα δύσκολο να γίνει πράξη. Μετά από μερικά χρόνια και επιστρέφοντας στο Λονδίνο άνοιξε το 1980 το δικό της γραφείο «Zaha Hadid Architects». Τα πρώτα χρόνια της καριέρας της είναι γεμάτα θεωρητικάprojects που δυστυχώς έμεναν ανολοκλήρωτα στα προγράμματα του υπολογιστήμια και τα σχέδιά της θεωρούντο ιδιαίτερα τολμηρά και δύσκολα στην πραγματοποίησή τους. Πράγμα φυσικά που ίσχυε τότε αλλά και μετέπειτα για πολλές από τις προτάσεις της. Γυναίκα, Ιρακινή, ανατρεπτική, με aggressiveσυμπεριφορά και εκκεντρικό γούστο στο ντύσιμο. Η γκαρνταρόμπα της είχε κατά βάση φορέματα της σειράς pleats please του Ισέι Μιγιάκε και ρούχα τα οποία σχεδίαζε η ίδια. Σα να λέμε ο τέλειος συνδυασμός για να μη δει άσπρη μέρα σε ένα τόσο ανδροκρατούμενο χώρο όπως είναι η Αρχιτεκτονική.

Οι κανόνες όμως υπάρχουν για να καταρρίπτονται, ειδικά με τέτοιες προσωπικότητες που δεν μασάνε από τα κοινωνικά στερεότυπα μια και γνωρίζουν πως να εργαστούν πέρα, αλλά και πάνω σε αυτά, αλλάζοντάς τα. Το 1993 η Vitra επιλέγει την πρότασή της για το Vitra Fire Station στο Weil Am Rhein της Γερμανίας. Στην πραγματικότητα είναι το πρώτο μεγάλο project που αναλαμβάνει το γραφείο της και το οποίο όπως αποδείχτηκε στη συνέχεια θα την οδηγήσει σύντομα στη φήμη και την καθολική αναγνώριση. Το κτήριο της Vitra Fire Station κατασκευασμένο εξολοκλήρου από οπλισμένο σκυρόδεμα βασίζεται σε μια ιδιαίτερα λιτή και παράλληλα δυναμική αλλά εξαιρετικά αιχμηρή αρχιτεκτονική φόρμα χωρίς ίχνος καμπύλων γραμμών. Ένα στοιχείο που στο μέλλον θα χαρακτηρίσει τα κτήρια της και θα της χαρίσει τον τίτλο της Βασίλισσας της καμπύλης (Queen of the curve)


Το 2004 η Ζάχα Χαντίτ θα είναι η πρώτη γυναίκα που θα τιμηθεί με το βραβείο Pritzker την εποχή που στο Σινσινάτι του Οχάιο στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής ολοκληρωνόταν το «Τhe Richard and Lois Rosenthal Center for Contemporary Art».

Το 2016 το γραφείο της απαριθμεί ήδη 950 projects για τα οποία εργάζονται κάτω από την καθοδήγηση της 400 συνεργάτες. Δεκάδες κτήρια διασκορπισμένα σε 44 χώρες ανά τον κόσμο. Έπιπλα, κοσμήματα, παπούτσια και διακοσμητικά αντικείμενα φέρουν την υπογραφή της. Εντυπωσιακές συνεργασίες από τον Καρλ Λάγκερφελντ έως τον Φάρελ Γουίλιαμς και τον Γουίλ Αι Εμ, από τους Κινέζους που την έχουν λατρέψει και την Αραβική αγορά που επίσης άνοιξε τις αγκαλιές της αλλά παράλληλα και όλες σχεδόν οι μεγάλες εταιρείες επίπλων και αντικειμένων και οι μεγάλοι οίκοι μόδας θέλουν διακαώς να συνεργαστούν μαζί της.

Η Ζάχα Χαντίντ πέθανε ξαφνικά στις 31/03/16 από καρδιακή προσβολή ενώ νοσηλευόταν με βρογχίτιδα σε κλινική στο Μαΐάμι, σε εξέλιξη βρίσκονται πολλά projects τα οποία κατά πάσα πιθανότητα θα ολοκληρώσουν οι συνεργάτες της. Άφησε παρακαταθήκη κάποια από τα πιο εντυπωσιακά κτήρια που δημιουργήθηκαν τις τελευταίες δεκαετίες, επηρέασε τουλάχιστον μια γενιά αρχιτεκτόνων αλλά και χώρους όπως το design και τη μόδα. Υπήρξε ίσως πιο επιδραστική αρχιτέκτονας όλων των εποχών.

ΥΓ. Ακόμα και σήμερα το φύλο της (woman) μπαίνει μπροστά από την επαγγελματική της ταυτότητα στις περισσότερες αναφορές για τη δουλειά της. This a man`s world.

THE SLEUK RITH INSTITUTE


Σχόλια Χρηστών

Συνδεθείτε ή Εγγραφείτε για να συμμετάσχετε στη συζήτηση