Βαγγέλης Κυριακός, Παν μέτρον όμορφον

27 Φεβρουαρίου 2013
Ήρα Σινιγάλια

Τι έχει στο μυαλό του ένας σχεδιαστής κοσμημάτων; Πώς χωράει τις ιστορίες του σε τόσες δα επιφάνειες; Τι καπρίτσια συχνά πυκνά αντιμετωπίζει στον κόσμο της ματαιοδοξίας; Έχοντας συμμετάσχει σε διεθνείς εκθέσεις, ανάμεσά τους η Biennale της Σαντορίνης, ο Βαγγέλης Κυριακός αντιμετωπίζει τη δημιουργία σαν ένα δώρο της τύχης. Έτσι ορίζεται και το δικό του μέτρο που μερικές φορές μπορεί να είναι ο… ουρανός αλλά πάνω από όλα η ομορφιά. Τι κι αν είναι πλασμένη με απροσδόκητα υλικά και αρκετή ψυχραιμία; Αυτή φαίνεται να είναι το κυρίαρχο όπλο ενός καλλιτέχνη που εκφράζει με το δικό του τρόπο την περιπέτεια της μετάβασης (βλ. κρίση) που όλοι άλλωστε ζούμε.

-Πώς μπορεί ένα κόσμημα να αφηγηθεί μια ιστορία σε μια τόσο μικρή επιφάνεια;

Είτε σχεδιάζω μια συλλογή είτε ένα κομμάτι θέλω να υπάρχει πάντα ένα μήνυμα που να εμπεριέχεται σε αυτό. Η μικρή κλίμακα δεν είναι εμπόδιο στο να εκφραστούν μία ή πολλές ιδέες, αρκεί να είσαι συνεπής με τις προθέσεις σου. Εννοώ ότι οι φόρμες πρέπει να σχεδιάζονται έτσι ώστε να εξυπηρετούν το περιεχόμενο, δηλαδή την ιδέα. Ο κίνδυνος του υπέρμετρου ελλοχεύει και στο μακρόκοσμο και στο μικρόκοσμο, άρα η προσοχή στις αναλογίες είναι επιβεβλημένη. Εξάλλου η ίδια η ποίηση αποδεικνύει ότι μέσα σε ένα τετράστιχο μπορεί να συμπυκνωθεί τεράστιο ποσό «ενέργειας».

-Έχεις ενσωματώσει το κόσμημα σε έναν πίνακα. Τι θέλησες να πεις με αυτό το πάντρεμα;

Κατέβασα από το site  της NASA τη φωτογραφία του νυχτερινού ουρανού, την τύπωσα  σε υψηλή ανάλυση και επάνω της τοποθέτησα δύο καρφίτσες που αναπαριστούν τον αστερισμό του Ωρίωνα. Όλο αυτό κλείστηκε σε θήκη από πλέξιγκλας για να μπορεί να στέκεται και εκτέθηκε σαν ενιαίο έργο με τον τίτλο «Ο κυνηγός Ωρίωνας με το σκύλο του». Καταρχάς προσέχω πολύ τα υλικά με τα οποία θα δουλέψω κάθε φορά. Χρησιμοποίησα ασήμι, ζαφείρι, διαμάντια και ψηφιακή φωτογραφία από τηλεσκόπιο-δορυφόρο. Οι πολύτιμοι λίθοι, προερχόμενοι από τα σπλάχνα της γης, αντικατοπτρίζουν τη λάμψη των άστρων και των αιώνιων αστερισμών που αναπαριστούν διαρκώς την ιστορία των ανθρώπων και των θεών. Το επάνω αντανακλάται κάτω και αντίστροφα σε μια υπέροχη ισορροπία. Η πλέξιγκλας θήκη ανοίγει, μπορεί κάποιος να βγάλει τις καρφίτσες, να τις φορέσει και να τις επανατοποθετήσει στη θέση τους. Μπορεί δηλαδή κάποιος συμβολικά να ανέβει στον ουράνιο θόλο και να επιστρέψει.

 

-Πώς ξεκίνησες να σχεδιάζεις κοσμήματα, είναι κάτι που το είχες στο μυαλό σου πάντα ή οδηγήθηκες εκεί μέσα από κάποια σύμπτωση;

Πάντα μου άρεσαν τα σχέδια και οι κατασκευές, ειδικότερα οι τρισδιάστατες, είτε με ευτελή υλικά που δεν έχουν μόνιμο χαρακτήρα αλλά είναι περισσότερο προσχέδια  για κάτι άλλο, είτε με πιο ανθεκτικά υλικά. Το κόσμημα είναι ο συνδυασμός μερικών πραγμάτων που με ενδιαφέρουν πολύ. Όπως η ποικιλία  των υλικών, η ιστορία του που αυτομάτως το κάνει και ένα πεδίο πειραματισμών και φυσικά η φορητότητά του. Αυτό το τελευταίο ίσως είναι και το σημαντικότερο. Ελεύθερα σκεπτόμενος, θα μπορούσα να πω ότι είναι και ο πρόδρομος  των interactive έργων με δεδομένο ότι αλλάζουν αναλόγως τη χρήση τους. Δεν πρέπει να σκεφτόμαστε τα κοσμήματα σαν διακοσμητικά στοιχεία. Ποτέ δεν λειτούργησαν έτσι ή μόνον έτσι.

-Πέρα από σύμβολο πλούτου, τι άλλο λοιπόν είναι το κόσμημα;

Σύμβολο πλούτου μπορεί να γίνει για κάποιους οτιδήποτε έχει μια υλική αξία, αυτοκίνητο, σπίτι κ.λπ. Δεν σκέφτομαι το κόσμημα έτσι, ακόμα και όταν έχουν χρησιμοποιηθεί για την κατασκευή του πολύτιμα υλικά. Αυτά θα εξυπηρετούν έναν στόχο, όπως για παράδειγμα ο χρυσός, ο οποίος πέρα από τη χρηματιστηριακή του αξία, που ανεβοκατεβαίνει διαρκώς, έχει έναν σταθερό συμβολισμό μέσα στους αιώνες.

-Χρησιμοποιείς αντισυμβατικά υλικά, είναι κάποια που σου έχουν, ας πούμε, ξεφύγει;

Τις περισσότερες φορές ξεκινάω από μια αφηρημένη ιδέα και σχεδιάζοντας τη φόρμα αποφασίζω το υλικό με το οποίο θα υλοποιηθεί. Άλλες φορές πάλι το ίδιο το υλικό με οδηγεί. Για παράδειγμα μια ωραία πέτρα, ένα κοράλλι ή ακόμη και κομμάτια από κάτι άλλο που μπορούν να διατηρούν μια ενδιαφέρουσα πατίνα. Όσο προχωράει η τεχνολογία προκύπτουν νέα υλικά και ιδέες, που προκαλούν τη φαντασία. Στις αρχές του προηγούμενου αιώνα ο βακελίτης, μια πολύ καλής ποιότητας συνθετική ρητίνη, έδωσε καταπληκτικά κοσμήματα. Προσωπικά μιλώντας, οτιδήποτε είναι όμορφο με το δικό του τρόπο με προκαλεί να το χρησιμοποιήσω.

-Όταν σχεδιάζεις, έχεις στο μυαλό σου μια ιστορία που μπορεί να ξεκινάει από ένα μεμονωμένο κόσμημα για να φτάσει σε μια συλλογή τελικά;

Ναι, όπως ανέφερα και πριν, έχω πάντα στο μυαλό μου μια ιδέα, ένα θέμα που επεξεργάζομαι. Ακόμη και όταν πρόκειται για ένα μεμονωμένο κομμάτι που μου έχει δοθεί σαν παραγγελία, έχω συζητήσει και έχω ανταλλάξει ιδέες από κοινού με τον ενδιαφερόμενο για το τι πρέπει να γίνει τελικά. Μην ξεχνάς ότι το κόσμημα πολλές φορές είναι μια πολύ προσωπική υπόθεση. Στις συλλογές τώρα υπάρχει ένας κεντρικός άξονας γύρω από τον οποίο κινείται και αναπτύσσεται το θέμα. Θα σου φανεί οξύμωρο, αλλά αυτός ο άξονας μπορεί να είναι ακόμη και η τύχη!

-Τι σου εξάπτει τη φαντασία;

Κυριολεκτικά τα πάντα, οτιδήποτε μπορεί να γίνει αφορμή για να σκεφτώ κάτι έτσι ώστε αυτό να καταλήξει σε ένα αντικείμενο με υλική υπόσταση. Η ομορφιά  είναι το ζητούμενό μου.

-Στην οικογένειά σου είχατε κάποια καλλιτεχνική παράδοση;

Όχι καμία και στάθηκα τυχερός σε αυτό, γιατί έμεινα ανεπηρέαστος από οποιαδήποτε ακούσια ή εκούσια καλλιτεχνική επιβολή. Η  οικογένειά μου δεν λειτούργησε συντεχνιακά, θεωρώ ότι το σημαντικότερο που έκανε ήταν να υποστηρίξει την επιλογή μου. Η ενασχόλησή μου με την καλλιτεχνική παραγωγή ήταν απόφαση. Ίσως να φέρω μια ιδιότητα  που ασυνείδητα να με έσπρωξε προς την τέχνη των εικαστικών, από κάποιον μακρινό πρόγονο, αλλά δεν μπορώ να το ξέρω. Γεννιόμαστε με μια έφεση αλλά αν δεν καλλιεργηθεί, όχι με την ακαδημαϊκή έννοια φυσικά, δεν μπορεί να αποκτήσει δυναμική.

-Ποιος θα ήθελες να δεις να φορά τα κοσμήματά σου;

Οποιοσδήποτε εκτιμά τη δουλειά μου (γέλια).

-Πόσο ρόλο παίζουν οι δημόσιες σχέσεις για ένα σχεδιαστή κοσμημάτων;

Θα ήθελα η δουλειά μου στην τελική της μορφή να κοινοποιείται με τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Ζούμε σε μια εποχή που οι πληροφορίες ρέουν ασταμάτητα και η διαχείρισή τους είναι ένα περίπλοκο και λεπτό ζήτημα. Είναι η φύση του αντικειμένου μου τέτοια που πρέπει να φροντίζω έτσι ώστε να παίρνει τη θέση που πρέπει. Γενικά το κόσμημα για τους περισσότερους είναι μια πολύ καθορισμένη έννοια. Όταν όμως  ξεπερνιούνται οι σκόπελοι –αντρικό, γυναικείο, χειροποίητο, μαζική παραγωγή, ευκολοφόρετο, δυσκολοφόρετο- η ανταπόκριση είναι πάντα σχεδόν θετική.

-Ένα σχόλιο που πραγματικά σε άγγιξε για τη δουλειά σου;

Η σιωπηλή κατάφαση μιας κοπέλας μπροστά στον «Ωρίωνα», όταν  τη ρώτησα αν της αρέσει, ταίριαζε τόσο πολύ με το έργο, γιατί στο διάστημα δεν υπάρχουν ήχοι, μόνο εικόνες.

-Τι πιστεύεις για τις μέρες που ζούμε;

Λένε ότι ζούμε τη μετάβαση και είμαι από αυτούς που θέλουν να αλλάξουν τα πράγματα. Η Αθήνα-Αθηνά πρέπει να σηκώσει ελαφρά το χιτώνα της και να βηματίσει προς τη νέα εποχή συμπαρασύροντας όλη τη χώρα. Δεν γίνεται αλλιώς, πρέπει να συγχρονιστούμε με τους υπόλοιπους, η απομόνωση είναι η μεγαλύτερη κατάρα.

-Ένα βιβλίο που σε άγγιξε και μια ταινία που σε ταξίδεψε;

Τα ποιήματα σε χειρόγραφη μορφή που μου εμπιστεύτηκε ένας φίλος, τα οποία ακόμα δεν έχουν εκδοθεί! Ταινία; Το πειρατικό DVD από την όπερα Αkhnaten του Phillippe Glass που ανέβηκε στη Νέα Υόρκη και δυστυχώς δεν έχει κυκλοφορήσει επίσημα και είναι μια υπέροχη παραγωγή: σκηνικά ,κοστούμια, κοσμήματα και φυσικά μουσική!

-Τελικά το κόσμημα είναι παιδί της γλυπτικής;

Με δεδομένο ότι χρησιμοποιούνται ακριβώς οι ίδιες τεχνικές παραγωγής αλλά σε διαφορετική κλίμακα, ναι, είναι. Εξάλλου είναι πολλοί οι γλύπτες που έχουν σχεδιάσει κοσμήματα.

-Έχεις κάποιον δημιουργό κοσμημάτων που να τον θεωρείς σημείο αναφοράς;

Δεν θαυμάζω δημιουργούς αλλά έργα και τα περισσότερα που μου αρέσουν είναι φτιαγμένα από ανθρώπους που δεν γνωρίζω.

-Είσαι άνθρωπος χαμηλών τόνων. Αυτό είναι προτέρημα ή ελάττωμα;

Το βασικότερο χαρακτηριστικό μου νομίζω ότι είναι η ψυχραιμία, η οποία έχει αποδειχτεί ωφέλιμη (γέλια).

Σχόλια Χρηστών

Συνδεθείτε ή Εγγραφείτε για να συμμετάσχετε στη συζήτηση