Τι είναι τελικά αυτό το terroir;

20 Απριλίου 2018
Σίμος Γεωργόπουλος
Έχει περάσει σχεδόν μια χιλιετία από τότε που οι Βενεδικτίνοι και οι Κιστερκιανοί μοναχοί καλλιέργησαν και μελέτησαν εξονυχιστικά τα εδάφη της Βουργουνδίας και της Γερμανίας και καθόρισαν την έννοια του terroir.

Μια λέξη που δεν έχει μετάφραση σε καμία άλλη γλώσσα  και υποδηλώνει το σύνολο των υπέργειων και υπόγειων χαρακτηριστικών που καθιστούν έναν αμπελώνα  μοναδικό. Το έδαφος, το υπέδαφος, η κλίση, ο προσανατολισμός, το κλίμα, το μικροκλίμα και βέβαια οι συγκεκριμένες ποικιλίες που είναι φυτεμένες εκεί είναι κάποιοι μόνο από τους παράγοντες που συνθέτουν το terroir, εφόσον βέβαια οδηγούν και σε κρασιά που διαθέτουν τόσο υψηλή ποιότητα όσο και αναγνωρίσιμο χαρακτήρα.

Αυτά τα τελευταία πρέπει να συμβαίνουν ταυτόχρονα, μια προϋπόθεση απαραίτητη που πολλές φορές παραβλέπεται από όσους με ευκολία σφετερίζονται το κύρος του όρου. Και αυτό γιατί δεν αρκεί να παράγεις ένα καλό κρασί αλλά θα πρέπει και άλλοι παραγωγοί γύρω σου να παράγουν καλά κρασιά και όλα τους να διαθέτουν κοινά και αναγνωρίσιμα χαρακτηριστικά.

Η Σαντορίνη είναι ένας από τα ελάχιστους τόπους στην Ελλάδα που δίνουν και υψηλή ποιότητα και χαρακτηριστική γεύση -το gout de terroir όπως ονομάζεται- ανεξάρτητα από το όνομα του παραγωγού. Φυσικά ο παράγοντας άνθρωπος είναι σημαντικό μέρος της εξίσωσης αφού μπορεί να αναδείξω ή να καταστρέψει με τις ενέργειές του το terroir και για αυτό το λόγω οι ΠΟΠ (που στην ουσία επιχειρούν να επιβραβεύσουν αλλά και να προστατέψουν τα terroirs) θέτουν περιορισμούς σε πολλά κομμάτια της καλλιέργειας και της οινοποίησης.

Και αν τα παραπάνω δεν έγιναν κατανοητά, θα δανειστώ την φράση από το μαγικό βιβλίο The Art and Science of Wineτων Halliday και Johnson που καθιστά την περιγραφή μου για το terroir ως “μονοπώλιο γεύσης” πιο κατανοητή: μπορείς να παράξεις σπουδαία Cabernet Sauvignon σχεδόν οπουδήποτε στον οινικό κόσμο, όπως μπορείς να παράξεις Latour μόνο στο Latour!