Γιατί τσουγκρίζουμε τα ποτήρια μας

18 Ιανουαρίου 2016
Χάρης Τζαννής
Πρόκειται για μια αγαπημένη συνήθεια κυρίως στον Δυτικό Κόσμο και πολύ περισσότερο στην Ελλάδα. Από πού όμως μας έρχεται αυτή η συνήθεια;


Το τσούγκρισμα των ποτηριών είναι μια προσφιλής στους σύγχρονους Έλληνες συνήθεια, με καταγωγή από το εξωτερικό, ιστορία αιώνων αλλά και αριστοκρατική «παραπλάνηση».

Η επικρατούσα εξήγηση τοποθετεί τις ρίζες αυτής της συνήθειας στην προσπάθεια των ευγενών να αποφύγουν την δηλητηρίαση τους από το κρασί, μια πρακτική που συνηθιζόταν αρκετά κατά των Μεσαίωνα. Η μυθοπλασία αναφέρει πως με το τσούγκρισμα των ποτηριών το υγρό αναμειγνυόταν και έτσι όλοι έπιναν από το ίδιο κρασί και ένιωθαν ασφαλείς. Για τους λάτρεις αυτής της ερμηνείας προτείνω να προσπαθήσουν μέσω του τσουγκρίσματος να ανταλλάξουν το κρασί τους μεταξύ δύο ποτηριών, χωρίς φυσικά να ευθύνομαι για τα σπασμένα ποτήρια ή το χαλί που θα πετάξουν!

Το τσούγκρισμα των ποτηριών είναι μια πρόσφατη προσθήκη στην πανάρχαια συνήθεια της πρόποσης που συμβόλιζε την ψυχική ένωση των συνδαιτυμόνων που μοιράζονταν το κρασί. Η πρόποση συμπεριελάμβανε το μοίρασμα του κρασιού από μια κοινή κούπα με τη συνοδεία ξηρού άρτου με μπαχαρικά.

Αργότερα, όταν πλέον το κρασί καταναλωνόταν από ατομικές κούπες, η επαφή των ποτηριών συμβόλιζε το μοίρασμα και την ψυχική ένωση με μια ευχή για πρόποση. Ο ήχος ήρθε ως η φυσική εξέλιξη των υλικών για να προσδώσει πλέον στην απόλαυση του οίνου και την πέμπτη αίσθηση που μέχρι τότε απουσίαζε από τη διαδικασία. Έτσι, ένας διαυγής ήχος από κρυστάλλινα ποτήρια ήρθε να μεγιστοποιήσει την εμπειρία, τόσο απλά. Τchin tchin που λεν και οι φίλοι μας οι Γάλλοι! 

Χάρης Τζαννής, Fnl-guide.com

Brewster, Katherine. "A Toast to Toasts!" [Cleveland] Plain Dealer. 29 December 1993   (Food; p. E1).

Visser, Margaret. The Rituals of Dinner. New York: Grove Weidenfeld, 1991.   ISBN 0-140-17079-0   (p. 215).