Ανατρέχοντας στο βιβλίο της κας Beeton περί Οικιακής Οικονομίας, έκδοση του 1861, θα διαπιστώσουμε πως εκείνη την εποχή η κέτσαπ γινόταν από μανιτάρια, αλάτι, πιπέρι, μοσχοκάρυδο και λίγο μπράντι.
Παρόμοιες σάλτσες χρησιμοποιούσαν ως βάση κρεμμύδια, καρύδια, στρείδια ή αντζούγιες παραπέμποντας στον αρχαιοελληνικό γάρο ή την κινεζική αντίστοιχη σάλτσα από ψάρι και σόγια, ενώ σε μια γλυκιά εκδοχή της χρησιμοποιούταν σαν βάση η μπανάνα.
Η τομάτα, που στην Ευρώπη θεωρούταν δηλητηριώδες φυτό, βρήκε μεγαλύτερη αποδοχή στην Αμερική όταν στα τέλη του 19ου αιώνα ο Henry J. Heinz την χρησιμοποίησε για να φτιάξει τη δική του κέτσαπ και ταυτόχρονα μια οικονομική αυτοκρατορία.
Χάρης Τζαννής, Fnl-guide.com