Το Σπετζοφάι, είναι ο αγαπημένος χειμωνιάτικος μεζές του Πηλίου, που πάντα δημιουργεί την εντύπωση ότι προέρχεται απ’ τις Σπέτσες και αφήνει τον κόσμο να αναρωτιέται γιατί ενώ λέγεται έτσι, προέρχεται απ’ το Πήλιο. Αλλά τα πράγματα μπαίνουν στη θέση τους όταν συνειδητοποιήσουμε ότι η λέξη πικάντικο στα Ιταλικά είναι speziato. Επίσης ότι στην Ιταλία υπάρχουν και παρεμφερείς συνταγές με το όνομα spezzatino con I pepperoni ή spezzatino di manzo con salsiccia e pepperoni που αναφέρονται σε βοδινό κρέας κατσαρόλας με λουκάνικα και πιπεριές. Κάπου εκεί μέσα λοιπόν βρίσκεται η εξήγηση, με δεδομένη την Ιταλική γαστρονομική επιρροή στη Μαγνησία που πρέπει να έφτασε μέσω Ιονίων νησιών, αλλά εγώ δίνω όλη την έμφαση στην έννοια πικάντικο.
Το σπετζοφάι, για να εκπληρώσει τον ιερό ρόλο του χειμωνιάτικου μεζέ στο χιονισμένο Πήλιο, οφείλει απαραιτήτως να είναι πικάντικο, τόσο για να σου δώσει την ψευδαίσθηση της ζέστας, όσο –και κυρίως, μεταξύ μας– για να αναζητά τσίπουρο να ισορροπήσει!
Δυστυχώς τα περισσότερα σπετζοφάγια που έχω δοκιμάσει είναι δειλά ως προς την πικάντικη διάσταση, ακολουθώντας τα γούστα του μέσου Έλληνα που «δεν αντέχει τα καυτερά», σα μωράκι που θα του καεί η γλωσσίτσα! Έλεος πια μ’ αυτή τη μαμμόθρεφτη αντιμετώπιση των γεύσεων, και το φοβικό κατέβασμα του γαστρονομικού πήχη από τα μαγαζιά στο επίπεδο του μέσου, ακαλλιέργητου γευστικά πελάτη. Για να μη παρεξηγηθώ, δεν ευαγγελίζομαι να ασπαστούμε τα σούπερ καυτερά φαγητά της Ινδίας και του Μεξικού που δεν έχουμε συνηθίσει, αλλά βρε παιδί μου, λίγο πικάντικες εντάσεις τις θέλουν πλείστα των φαγητών της κουζίνας μας για να είναι ξεχωριστά ως οφείλουν. Ειδικά όσα έχουν και πολλά γλυκά στοιχεία, όπως το σπετζοφάι!
Το σπετζοφάι, που έχει ρόλο μερακλίδικου μεζέ σε χειμωνιάτικο περιβάλλον, αποτελώντας ένα ιδανικό συνοδευτικού τσίπουρου, οφείλει να δικαιώνει την εικόνα που σου δημιουργεί στο μυαλό, με μια γεύση που να σε εγείρει, να έχει εντάσεις, να σε ξεβολεύει απ’ τη νωχελική σου καθημερινή απάθεια. Το σωστό το σπετζοφάι, πρέπει να σε καλεί να πιεις ακόμη ένα σφηνάκι απ’ το παγωμένο τσιπουράκι, να ξεπερνάς λυτρωτικά την ελαφρά κάψα που έπεται μιας μπουκιάς, να σε κάνει να νιώθεις ότι είσαι ζωντανός και το παλεύεις. Να σε φτιάχνει για να χαρείς τα κρύα, τα χιόνια, έστω και τη βροχή, εκεί έξω απ’ το παράθυρο που μισοθολώνεις απ’ τη δείλια σου, να σε ωθεί να τολμήσεις, να βγεις τελικά απ’ τη πόρτα, να δεις καμία νιφάδα, να νιώσεις το κρύο και να μπορείς να το χαρείς. Και ταυτόχρονα, το καλό το σπετζοφάι, θες να γιορτάζει την αντίθεση της θαλπωρής «του μέσα», με τη ζεστή, κεφάτη παρέα γύρω απ’ το τζάκι με τις πολύχρωμες βελέντζες και φλοκάτες, και με το ελαφρά κιτς πληθωρικό ντεκόρ να γαργαλά το μάτι.
Το σπετζοφάι που λαχταράς, θες να φλερτάρει μαζί σου, να σε ξεσηκώνει, να σου φτιάξει αναμνήσεις, να έχει άποψη και τσαγανό, όχι να σου παρουσιάζεται ήρεμο, γλυκανάλατο και συμπαθές, σαν μια ακόμη τροφή για ευαίσθητους, δήθεν ορεσίβιους μπέμπηδες!
Αυτό λοιπόν το πικάντικο, ξεχωριστό σπετζοφάι, αυτό με τις απόλυτα ισορροπημένες εντάσεις, που δε θα βρείτε εύκολα σε μαγαζί, σας υπόσχομαι ότι θα το φτιάξετε μόνοι σας σπίτι, με τη συνταγή που καταγράφω, αρκεί να έχετε στη καβάντζα τσιπουράκι και επαρκή φαντασία, να σας στείλει σε μια εικονική βόλτα στο χιονισμένο Πήλιο, με την κεφάτη διάθεση μιας ζεστής, τολμηρής παρέας, γύρω σας.