Philipe Tournaire: Ένας ασυμβίβαστος αυτοδίδακτος δεξιοτέχνης

24 Μαρτίου 2023
Κώστας Παπαζέτης
Για τον Philippe Tournaire, η δημιουργία είναι σαν την ασθένεια. Μόλις την «αρπάξεις», δύσκολα σε αφήνει

Στα τέλη της δεκαετίας του ’40, σε μια Ευρώπη που προσπαθεί να μαζέψει τα κομμάτια της από το Β’ παγκόσμιο πόλεμο, γεννιέται ο Philippe Tournaire (Φιλίπ Τουρνέρ). Ήταν το 1949 σε μια πολύ μικρή πόλη στα νότια της Γαλλίας, την Montbrison. Σε μια δύσκολη εποχή επιβίωσης και ψυχολογικής ανάτασης είχε την τύχη και οι δύο του γονείς να αγαπούν την ιστορία και και τις τέχνες. Τον επηρέασε μεν θετικά, αλλά το ένστικτο της επιβίωσης τον οδήγησε στο να σπουδάσει ηλεκτρονικός.

Από πολύ μικρή ηλικία είχε πάθος με τη δημιουργία αντικειμένων. Αρχικά ξεκίνησε για λόγους υγείας. Όντας ασθματικός, συνειδητοποίησε ότι όταν εστίαζε την προσοχή του σε κάτι, ανέπνεε καλύτερα. Προερχόμενος από μια πολύ μικρή πόλη όπου δεν υπήρχε κοσμηματοπώλης, δεν φανταζόταν ποτέ ότι θα μπορούσε να κάνει αυτή τη δουλειά. Έτσι επικεντρώθηκε στη δουλειά του ηλεκτρονικού. Δούλεψε για χρόνια σε αυτόν τον τομέα. Όμως, παράλληλα, πάντα έφτιαχνε κοσμήματα και γλυπτά, μέχρι την ημέρα που το πάθος ήταν πιο δυνατό από τα ηλεκτρονικά κυκλώματα. Κι αποφάσισε ότι έπρεπε να κάνει αυτό που αγαπά.


Ξεκίνησε το 1973, σε ένα κελάρι στο οποίο έμεινε σχεδόν έντεκα χρόνια. Με λίγους πελάτες, κατάφερε να επιβιώσει και να είναι ευτυχισμένος και τρομερά δημιουργικός. Το 1984, σκέφτηκε ότι θα ήταν καλό να έχει βιτρίνα, αντί να δουλεύει από στόμα σε στόμα. Αποφάσισε να ανοίξει ένα κατάστημα στη γενέτειρά του, τη Montbrison. Πολύ γρήγορα η δουλειά εκτοξεύτηκε. Από το 1988 συμμετείχε σε εκθέσεις στο Παρίσι, το Βέλγιο και τη Γερμανία. Γρήγορα ήρθε και η αναγνώριση από τον τύπο, οπότε και αναπτύχθηκε η πελατεία του. Η δημοσιότητα έφερε νέα καταστήματα. Πρώτα στη Λυών το 1999, και στη συνέχεια στην εμβληματική πλατεία των κοσμημάτων, την Place Vendôme στο Παρίσι το 2004.

Για τον Philippe Tournaire, η δημιουργία είναι σαν την ασθένεια. Μόλις την «αρπάξεις», δύσκολα σε αφήνει. Δούλευε χωρίς βοηθό για δέκα χρόνια, εντελώς απομονωμένος. Ήταν αυτοδίδακτος, οπότε ήταν μια ευκαιρία γι’ αυτόν -από άποψη έμπνευσης- να σφυρηλατήσει το στυλ του χωρίς να έχει κανέναν περιορισμό έξω από τα πρότυπα του επαγγέλματος. Μπόρεσε έτσι να καταφέρει πραγματικά να δημιουργήσει αναγνωρίσιμα κοσμήματα. Δεν ακολουθεί τη μόδα. Τα κοσμήματά του είναι απλά η εξέλιξη της δουλειάς του. Νιώθει πιο κοντά στον ζωγράφο παρά στον σχεδιαστή μόδας. Εξάλλου ένα από τα πρώτα του ερεθίσματα το πήρε από τον πίνακα Château του Paul Klee, που ήταν κρεμασμένος στην αίθουσα του σχολείου στο δημοτικό.


Παθιασμένος με την τέχνη, την ιστορία, την αρχαιολογία, την αρχιτεκτονική αντλεί την έμπνευσή του από τα αρχαία δομημένα τοπία. Πάντα τον γοήτευε η αρχιτεκτονική που βρίσκεται στην Τοσκάνη και την Προβηγκία. Η κατασκευή κοσμημάτων είναι πάθος. Η έμπνευση για τον Tournaire μπορεί να έρθει τυχαία στα όνειρά μας, να εμφανιστεί ως λεπτομέρεια στη ζωή, αυτό το κάτι που μας αγγίζει και που θέλουμε να το αποδώσουμε καλλιτεχνικά. Όπως λέει χαρακτηριστικά “όταν έχω δύο καλές ιδέες το χρόνο, μιλάμε για τεράστια ιστορία!”

Του αρέσουν κυρίως τα διαμάντια αλλά και οι αινιγματικές πέτρες όπως τις αποκαλεί. Τα κοσμήματά του μερικές φορές γεννιούνται από μια μάλλον ιδιαίτερη πέτρα γύρω από την οποία θέλει να “χτίσει” κάτι. Συνήθως σε ανακυκλωμένο χρυσό. Κάνει ένα ασαφές σκίτσο και μετά σιγά σιγά με πολλές δοκιμές έρχεται το επιθυμητό αποτέλεσμα. Κι είναι σίγουρα μοναδικό και πανέμορφο. Δαχτυλίδια, ακόμα και τα πιο απλά, απαιτούν συχνά δεκαπέντε ή είκοσι μακέτες βελτίωσης ώστε να υλοποιηθούν σε τέλεια ισορροπία κι αρμονία.


Ο Philippe Tournaire στα πενήντα χρόνια ενασχόλησης του με τα κοσμήματα έχει δημιουργήσει το δικό του μύθο. Απέναντι σε μεγάλους οίκους καθιερώθηκε ως ένας από τους πιο αναγνωρίσιμους δεξιοτέχνες του είδους παγκοσμίως. Κι είναι και τυχερός γιατί υπάρχει διάδοχη κατάσταση. Ο γιος του Matthieu (Ματιέ) ακολουθεί τα βήματα του πατέρα, χωρίς όμως τις παρεμβάσεις του στο σχεδιασμό. Μην ξεχνάμε ότι η οικογένεια είναι αυτοδίδακτη στο κόσμημα. Και σίγουρα αυτό είναι που κάνει και τη διαφορά.

www.philippetournaire.com