Μπορεί οι απανωτές γευσιγνωσίες σπουδαίων κρασιών 2 τελευταίων μηνών να με βρήκε με πληθώρα ύλης, όμως διόλου δεν ξέχασα την γευστική δοκιμή με θέμα “Τα κρασιά μεγάλου υψομέτρου” που παρουσίασα ως μέρος των εκδηλώσεων των φετινών Οινοξενείων. Ιδιαίτερα μάλιστα όταν η άψογα οργανωμένη από τον Τάσο Δροσιάδη γευστική δοκιμή με άφησε με το στόμα ανοιχτό λόγω των αρετών των high altitude κρασιών!
Πολύ μελάνι έχει χυθεί γύρω από το θέμα, το οποίο πάντα ξεκινά από το ποιά κρασιά ορίζονται ως τέτοια. Γιατί δεν είναι μόνο το υψόμετρο αλλά και η γειτνίαση με τον Ισημερινό που λαμβάνεται υπ’ όψιν, με την Ευρώπη να θέτει το όριο των κρασιών του είδους στα 500μέτρα.
Τα μεγάλα υψόμετρα επηρεάζουν τα σταφύλια (και κατ’ επέκταση τα κρασιά) με πολλούς τρόπους, αρχής γενομένης της θερμοκρασίας, αφού αυτή πέφτει κατά 0,65○C ανά 100 μέτρα, με το νούμερο να φθάνει έως και τον 1○C. Πράγμα που σημαίνει ότι στα 1000 και βάλε μέτρα που οριοθετούν την υψηλή ζώνη της Αιγιαλείας (και η οποία είναι λίγο κάτω από την υψηλότερη όλης της ηπείρου!) η θερμοκρασία είναι κατά μέσο όρο τουλάχιστον 6,5○C χαμηλότερη από αυτήν στην επιφάνεια της θάλασσας! Όμως και τα νούμερα της UV ακτινοβολίας είναι εξίσου εντυπωσιακά, μιας και το σταφύλι προσλαμβάνει 10-12% περισσότερου ήλιο για κάθε 300μέτρα, γεγονός που συνεπάγεται πιο χοντρές φλούδες και συνεπώς πιο πλούσιες τανίνες και ανθοκυάνες.
Σίγουρα κανείς δεν θα πρέπει να παραβλέψει και τις μεγαλύτερες θερμοκρασιακές διαφορές μεταξύ μέρας και νύχτας που επικρατούν στα …ψηλά, καθυστερώντας την ωρίμανση και μπολιάζοντας τα σταφύλια με αρωματική ένταση· αλλά και την μειωμένη πιθανότητα για παγετό, μιας και ψυχρές μάζες αέρα κατευθύνοντας προς κάτω απειλώντας πολύ περισσότερο τους πεδινούς αμπελώνες. Όμως και η βροχή μπορεί να αποδειχθεί ιδιαίτερα επιβλαβείς για τους τελευταίους, την ίδια στιγμή που οι ορεινοί αμπελώνες διαθέτουν συνήθως πολύ μεγαλύτερες κλίσεις αλλά και πιο άγονα εδάφη που στραγγίζουν καλύτερα.
Η απομόνωση των αμπελώνων μεγάλου υψομέτρου αποτελεί άλλο ένα σημείο υπεροχής τους, μιας και δεν επηρεάζονται από την μόλυνση που προκαλούν τα αστικά κέντρα. Παράλληλα επιτρέπουν και την ευκολότερη εφαρμογή φιλικών προς το περιβάλλον μεθόδων καλλιέργειας, μιας και δεν υπάρχουν κοντά άλλες καλλιέργειες που θα μπορούσαν να μετατρέψουν κάθε βιολογική ή βιοδυναμική προσπάθεια σε …ψεκασμένο Τσέρνομπιλ!
Έτσι, το μεγάλο υψόμετρο οδηγεί σε κρασιά με μεγαλύτερη αρωματική ένταση, καλύτερη συμπύκνωση, φρεσκάδα του φρούτου, χαμηλότερο αλκοόλ και πιο στιβαρό όσο και φίνο χαρακτήρα.
Βέβαια δεν είναι όλα αγγελικά πλασμένα όταν το location φλερτάρει με τετραψήφια νούμερα. Οι δυνατοί άνεμοι σε συνδυασμό με το κρύο μπορεί να μην επιτρέψουν ούτε καν την στοιχειώδη ωρίμανση, η καλλιέργεια είναι ιδιαίτερα επίπονη και ακριβή και η δυνατότητες άμεσης παρέμβασης πολύ μικρότερες, ιδιαίτερα αν απαιτούνται ώρες για να φτάσει κανείς σε ένα μοναχικό, ορεινό αμπελοτόπι. Ωστόσο ο συγκριτικά μικρότερος βαθμός που η κλιματική αλλαγή επηρεάζει τις ορεινές ζώνες σε σχέση με τις χαμηλές εν τέλει αποζημιώνει για όλες τις δυσκολίες, οδηγώντας ολοένα και περισσότερους παραγωγούς του κόσμου να …πάρουν τα βουνά!
Η ψύχρα που επικρατούσε στα σχεδόν 900μέτρα στα οποία βρίσκεται πλατεία της πανέμορφης Βαλιμής στην οποία έλαβε η δοκιμή σε έβαζε σε ΗΑΜ (high altitude mode!) ακόμα και μια καυτή μέρα του Αυγούστου. Ο Ροδίτης 103 του Κανακάρη, το Μοσχάτο Nature του Τετράμυθου, το Pinot Noir από το Μέγα Σπηλαίο και η Μαυροδάφνη Τσιγκέλω του οινοποιείου Ρούβαλη ανέλαβαν να “εκπροσωπήσουν” την ορεινή ζώνη της Αιγιαλείας απέναντι σε ετικέτες αντίστοιχων ποικιλιών από πεδινούς αμπελώνες.
Η επιλογή ήταν εξολοκλήρου προσωπική και όσοι με ξέρουν φαντάζομαι ότι είναι σίγουροι ότι τα κρασιά που βρέθηκαν απέναντί τους δεν ήταν …κρασάκια που θα επέτρεπαν μια άνετη επικράτηση. Αντίθετα όλα τους αποτελούν –τουλάχιστον κατ’ εμέ – εκ των κορυφαίων εκπροσώπων των ποικιλιών τους από χαμηλά υψόμετρα.
Μάλιστα –για να είμαι απόλυτα ειλικρινής- πίστευα ότι οι διαφορές θα είναι μόνο στιλιστικές, όμως και στα 4 ζευγάρια τα κρασιά της Αιγιαλείας παρουσιάστηκαν πολύ πιο ζωντανά και εκφραστικά στην μύτη. Όμως τα εντυπωσιακότερα έμελε να ακολουθήσουν, αφού στο στόμα οι διαφορές ήταν ακόμα μεγαλύτερες. Και δεν ήταν μόνο η πολύ καλύτερη ενσωμάτωση του αλκοόλ το σημείο υπεροχής τους αλλά και η ένταση όσο και η διάρκεια του flavor, πλεονεκτήματα που έκαναν τον θεωρητικά ισάξιο ανταγωνισμό να φαντάζει επίπεδος και άνευρος.
Δεν θα είχα πρόβλημα να κατηγορηθώ για διαφήμιση των κρασιών της Αιγιαλείας, μιας και αμέτρητες φορές έχω εκφράσει την αγάπη μου για αυτό το μοναδικό terroir. Όμως δεν θα ήθελα το παραπάνω να αποτρέψει κάποιον από το να γνωρίσει τον ξεχωριστό χαρακτήρα των κρασιών μεγάλου υψομέτρου. Ως εκ τούτου αν θέλετε να στραφείτε σε κάποια άλλη ζώνη, επιλέξετε ένα κρασί από περιοχές όπως το Αμύνταιο, τη Σιάτιστα ή ακόμα και από τον Ασπρόκαμπο Νεμέας και βάλτε το δίπλα σε μια ετικέτα ίδιας ποικιλίας από τα “χαμηλά”. Και είμαι απόλυτα σίγουρος ότι θα εκπλαγείτε όσο και εγώ!