Gaetano Pesce, το αρχιτεκτονικό ισοδύναμο μιας καταιγίδας ιδεών

30 Νοεμβρίου 2023
Στέλιος Πενταρβάνης
Εδώ και πέντε δεκαετίες ο 84χρονος πλέον, σπουδαίος Ιταλός αρχιτέκτονας και designer, εξακολουθεί να παραμένει ενεργός, κληρονομώντας στις επόμενες γενιές το πρωτοποριακό του έργο

Γεννημένος στη La Spezia της Ιταλίας το 1939, ο Pesce σπούδασε Αρχιτεκτονική στο Πανεπιστήμιο της Βενετίας μεταξύ 1958 και 1963 και συμμετείχε στο Gruppo N, μια πρώιμη ομάδα που ασχολήθηκε με την προγραμματισμένη-κινητική τέχνη με μοτίβα του Bauhaus. Η Κινητική Τέχνη, ή Προγραμματισμένη Τέχνη, γεννήθηκε μετά τον Β` Παγκόσμιο Πόλεμο σε συνδυασμό με την παρακμή της γεωμετρικής αφαίρεσης. Είναι ένα καλλιτεχνικό ρεύμα που σκοπό είχε να εικονογραφήσει τη μελέτη των μηχανισμών της όρασης, φιλοδοξώντας σε μια απόδοση με εικονογραφικούς και πλαστικούς όρους δυναμισμού, οπτικών φαινομένων και φωτός.

Κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του εξήντα, παρασύρθηκε ακόμα περισσότερο στη δίνη του πειραματισμού, καθώς ασπάστηκε το κίνημα του Radical design, που κατά βάση, υποστήριζε την απομάκρυνση από το παρελθόν και επικεντρωνόταν στις ριζοσπαστικές προτάσεις νέων τρόπων ζωής, ενώ παράλληλα συνδύαζε την ηθική της Pop Art, την καταναλωτική κουλτούρα και την εξέγερση. Το περήφανα συγκεχυμένο-πειραματικό έργο του κατά την διάρκεια των πενήντα χρόνων δημιουργικότητας, καλύπτει δεκάδες τομείς. Κτίρια στην Απουλία, Οσάκα, Μπαΐα, Παρίσι και όχι μόνο, πρωτοποριακά αντικείμενα και έπιπλα που ενέπνευσαν γενιές νέων δημιουργών, ζωγραφική και τρισδιάστατες εικαστικές κατασκευές.


Πριν από χρόνια είχε δηλώσει σε μια συνέντευξη του: «Η δουλειά μου αφορά την έρευνα, τα υλικά και το πώς συνδυάζονται. Με ενδιαφέρει να αποτυπώσω εμπειρίες και να δείξω αυτό που ανακάλυψα. Δεν υπάρχουν αρκετοί άνθρωποι που πειραματίζονται στη δουλειά τους, αλλά, όπως έχω ξαναπεί, υπάρχει μόνο ένας αρχιτέκτονας στον κόσμο που πειραματίζεται. Δεν ξέρω τι κάνει τώρα γιατί έχουμε χαθεί, αλλά μιλάω για τον Frank Gehry». Ο σημαντικός κριτικός των New York Times, τον είχε περιγράψει ως «το αρχιτεκτονικό ισοδύναμο μιας καταιγίδας ιδεών» Ο GaetanoPesce αμφισβήτησε τα αποδεκτά πρότυπα αφαίρεσης, ομοιομορφίας και ομοιογένειας. Συνέδεσε την τέχνη και την κοινωνία με το σχέδιο και μέσω της οργανικής φόρμας. Αυτή εξάλλου την προσπάθεια του, εφάρμοσε και στις συνεργασίες του με τις εταιρείες Vitra, B&B Italia και Cassina, καθώς και στα σχέδια υφασμάτων που δημιούργησε, όπως το μοτίβο «People», που αποτελείται από 570 διαφορετικές φιγούρες. Ένα σχέδιο που ενσωματώνει τις ιδέες του δημιουργού του για την ποικιλία και την ποικιλομορφία στη σύγχρονη κοινωνία, μάλιστα, με σύγχρονους όρους θα έλεγα, την συμπερίληψη.


Ο Pesce, δίδαξε αρχιτεκτονική στο Institut d`Architecture et d`Etudes Urbaines στο Στρασβούργο της Γαλλίας για 28 χρόνια, στο Carnegie Mellon στο Πίτσμπουργκ, στο Domus Academy στο Μιλάνο, στο Polytechinc του Χονγκ Κονγκ, στην Αρχιτεκτονική Σχολή του Σάο Paulo και στο Cooper Union στη Νέα Υόρκη, όπου έχει τη μόνιμη κατοικία του από το 1980, αφού προηγουμένως, έζησε στη Βενετία, το Λονδίνο, το Ελσίνκι και το Παρίσι. Το έργο του εμφανίζεται σε περισσότερες από 30 μόνιμες συλλογές των πιο σημαντικών μουσείων στον κόσμο, όπως το MoMa της Νέας Υόρκης και του Σαν Φρανσίσκο, το Metropolitan Museum στη Νέα Υόρκη, το Vitra Museum στη Γερμανία, το Victoria and Albert Museum στο Λονδίνο, το Pompidou Center και το Musee des Arts Décoratifs του Λούβρου στο Παρίσι. Ενώ έργα του έχουν εκτεθεί σε διάφορες σημαντικές γκαλερί παγκοσμίως. Δεν λαμβάνει υπόψη του τα όρια μεταξύ τέχνης, σχεδίου και βιομηχανίας, πιστεύει ότι η τέχνη, δεν πρέπει να τοποθετείται σε βάθρο μια και πρόκειται για την δημιουργική απάντηση στις ανάγκες των εποχών που ζούμε.