Με αφορμή την κρίση, που κανέναν μας δεν αφήνει ανεπηρέαστο,
πολλά λέγονται και περισσότερα γράφονται. Έχει όμως ενδιαφέρον να δει κανείς
πού μπορεί να τραβήξει αυτό δημιουργικά και σε αυτό παρεμβαίνει μια έκθεση που
φέρει τον εύλογο τίτλο Article,
όπου δημοσιογράφοι (ανάμεσά τους και η υπογράφουσα) και συγγραφείς χρωματίζουν
με λέξεις τον καμβά μιας Ελλάδας σε μετάβαση.
Οι λέξεις λοιπόν γίνονται εικόνες
και «μετά από πέντε χρόνια κρίσης η κατάσταση αντί να βελτιώνεται γίνεται
ολοένα και χειρότερη. Αυτό δείχνει ότι οι κρίσεις χρησιμοποιούνται πάντα για
την καταδυνάστευση της κοινωνίας» λέει η Βασιλική Γραμματικογιάννη,
δημοσιογράφος και επιμελήτρια της έκθεσης. «Ανήκω στην μερίδα εκείνη των
ανθρώπων που πιστεύουν ότι η κρίση μπορεί να αποτελέσει και ευκαιρία για
κοινωνικό μετασχηματισμό. Για να μετατραπεί όμως η κρίση σε ευκαιρία, πρέπει να
κατανοηθεί. Το φαινόμενο της κρίσης, όπως έχει επικοινωνηθεί, όχι μόνο δεν έχει
συμβάλλει στην κατανόηση της κρίσης αλλά αντίθετα μας έχει παραπλανήσει από την
πραγματικότητα της έννοιας. Η κρίση με την ικανότητα της κριτικής. Η έκθεση ARTICLE επιχειρεί
να συμβάλλει ακριβώς σε αυτό: να μας δώσει την ευκαιρία να επαναπροσδιορίσουμε
το σκεπτικό μας, ώστε να διαγνώσουμε το πρόβλημα και να βγούμε απ’ αυτό. Η
κρίση μας εφοδιάζει με μια σημαντική ικανότητα. Την ικανότητα της πρωτοβουλίας.
Μια τέτοια συμβολική πρωτοβουλία είναι και η έκθεση ARTICLE. Σε ότι αφορά το δεύτερο σκέλος
της ερώτησης σου, όταν αποφασίσαμε με το Γιώργο Τζάνερη να κάνουμε την έκθεση
δεν ξέραμε αν το κείμενο μπορεί να αντικαταστήσει την εικόνα. Ήταν μια πρόκληση
και ρισκάραμε. Τώρα που η έκθεση στήνεται νομίζω πως ναι μπορεί το κείμενο να
αντικαταστήσει την εικόνα. Εδώ θα ήθελα
να ευχαριστήσω το Γιώργο Τζάνερη που πίστεψε στην ιδέα και το Γραφείο Δημοσίων
Σχέσεων της Αριάδνης Νικάκη που βοήθησε για να υλοποιηθεί η έκθεση».
Τι είναι εντούτοις αυτό που δίνει τη πνοή στην έκθεση αυτή; Είναι ο διαχωρισμός «μνημόνιο-αντιμνημόνιο»; «Θα είμαι κατηγορηματική πως όχι, λέει η Βασιλική Γραμματικογιάννη και συνεχίζει: Όπως ανέφερα και προηγουμένως, η έκθεση έχει ως στόχο να συντελέσει στην κατανόηση της κατάστασης για να αναπτυχθεί η ικανότητα της κριτικής. Μόνο έτσι μπορεί η κρίση να μετατραπεί σε ευκαιρία. Αν λειτουργούσαμε έτσι, δεν θα χρειαζόμασταν μνημόνια και επιτηρητές. Θα δημιουργούσαμε, να μην πω τα δικά μας μνημόνια, γιατί η λέξη έχει αρνητικό φορτίο, αλλά τις βάσεις για το μέλλον μας. Τα μνημόνια, όσο και να λέμε ότι απέτυχαν, εγώ νομίζω ότι πέτυχαν το σκοπό τους: την καταδυνάστευση της κοινωνίας. Η έκθεση ARTICLE έχει ως στόχο να μας κάνει να δούμε πολύ καθαρά το παρόν ως χρόνο για δράση και λήψεις αποφάσεων έτσι ώστε να δημιουργήσουμε ένα ορίζοντα προσμονής που θα τον διεκδικήσουμε για να μπορούμε να έχουμε μέλλον. Το δίλλημα για μένα «μνημόνιο-αντιμνημόνιο» είναι παγίδα που έχει στήσει ένα σύστημα που καταρρέει παταγωδώς».
Η επιλογή είναι αλήθεια ότι δυσκόλεψε τους διοργανωτές λόγω της πληθώρας των κειμένων που αφορούν στην κρίση. Εδώ η Βασιλική Γραμματικογιάννη ξεκαθαρίζει: «Βασικό κριτήριο ήταν τα κείμενα να μην αφορούν μόνο την οικονομική και πολιτική κρίση αλλά να καλύπτονται όλες οι πλευρές της όπως η ανθρωπιστική, η πολιτιστική, η αξιακή. Τα κείμενα να μας φέρουν αντιμέτωπους με το φόβο που μας έχει παγώσει, τη βία σωματική και λεκτική που την ξεσπάμε ακόμη και στα μνημεία της πόλης μας, το ρατσισμό αλλά και τη ντροπή που έχουμε νιώσει από την παγκόσμια κατακραυγή, και μέσα από την αποτύπωση της πραγματικότητας, των σκέψεων και της υγιούς αυτοκριτικής, και όχι της ενοχικότητας, να επαναπροσδιοριστούμε. Μεγάλα και ηχηρά ονόματα στέκονται δίπλα σε μικρότερα, έως άγνωστα σε κάποιους, θέλοντας να δείξουν το πνεύμα της νέας εποχής και να αποτινάξουν από πάνω μας το “ξέρεις ποιος είμαι εγώ ρε φίλε” και τη ξεπερασμένη νοοτροπία του φτύνω τον κατώτερο και γλύφω τον ανώτερο. Κορυφαίος ο Νάνος Βαλαωρίτης, που αγκάλιασε την ιδέα και όλους τους συμμετέχοντες σαν πατέρας, που δίνει τη σκυτάλη στη νεότερη γενιά και την οδηγεί μέσα από ασφαλή μονοπάτια στο μέλλον».
Η έκθεση θα διαρκέσει ένα τριήμερο, από τις 13/2 έως τις 15/2 και θα δούμε κείμενα των Αύγουστου Κορτώ, Βαγγέλη Δαβιτίδη, Βαγγέλη Κορωνάκη, Βασίλη Καραγιάννη, Βασιλικής Γραμματικογιάννη, Γιάννη Μακριδάκη, Γιάννη Μπασκόζου, Θάνου Δημάδη, Θοδωρή Αντωνόπουλου, Κρίτωνα Αρσένη, Νίκου Βατόπουλου, Ήρας Σινιγάλια, Ντίνας Δασκαλοπούλου, Πέτρου Μπιρμπίλη, Προκόπη Δούκα, Στάθη, Φλώρας Τζημάκα. Τον τόνο δίνει όμως ο σπουδαίος ποιητής Νάνος Βαλαωρίτης που αγκάλιασε την πρωτοβουλία με ανοιχτή διάθεση. Όσο για τα επόμενα βήματα, «υπάρχει μια σκέψη η έκθεση να μεταφερθεί σε λεύκωμα. Είναι όμως ακόμη νωρίς να πούμε κάτι τέτοιο λόγω πνευματικών δικαιωμάτων και τα σχετικά» τονίζει η Βασιλική Γραμματικογιάννη.
Πληροφορίες: η έκθεση Article θα διαρκέσει από τις 13/2 έως τις 15/2 (εγκαίνια Πέμπτη 13/2 στις 20.00) στην γκαλερί Genesis, Χάρητος 35 Κολωνάκι, τηλ. 211 7100 566