Κρασί και έμμετρη κατανάλωση

08 Φεβρουαρίου 2012
Ντίνος Στεργίδης
κρασί κράτος παραγωγή κατανάλωση

Το κρασί, ως οινοπνευματώδες ποτό, κινδυνεύει και αυτό από την παγκόσμια τάση ποινικοποίησης του αλκοόλ και περιθωριοποίησης των καταναλωτών του. Στην Ελλάδα, όπου το κράτος δεν έχει κατορθώσει ούτε καν τους καπνιστές να τιθασεύσει, ο περιορισμός της οινικής κατανάλωσης δεν αποτελεί ακόμα προτεραιότητα• αλλά για πόσο ακόμα;

Δεδομένης της συνεχώς εξαπλούμενης ιδεολογίας του «πολιτικώς ορθού», δεν χωρά αμφιβολία πως σύντομα θα έρθει και στη χώρα μας η ώρα που ο οινοποιητικός κλάδος θα κληθεί να δείξει το «κοινωνικά ευαίσθητο» πρόσωπό του, στηρίζοντας και προβάλλοντας τη «λελογισμένη» ή «έμμετρη», όπως λέγεται, κατανάλωση.

Θέλοντας ίσως να προλάβει καταστάσεις, ο Σύνδεσμος Ελληνικού Οίνου έχει αρχίσει εδώ και καιρό να συμμετέχει στη δημόσια συζήτηση που αφορά την κατανάλωση αλκοολούχων ποτών, τον αλκοολισμό και το φαινόμενο της οδήγησης υπό την επήρεια, η αυστηρή αστυνόμευση του οποίου έχει κυριολεκτικά τσακίσει την κατανάλωση σε άλλες χώρες.

Όλα αυτά γίνονται στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού προγράμματος Wine in Moderation, στο οποίο συμμετέχει ο Σύνδεσμος Ελληνικού Οίνου, και το οποίο φαίνεται πως αφήνει αρκετά περιθώρια στον κλάδο να εκθειάσει το προϊόν κρασί, ένεκα των «ελληνικών ιδιαιτεροτήτων», διάβαζε του γεγονότος ότι δεν έχει ακόμα δημιουργηθεί σοβαρό αντίπαλο δέος στη χώρα μας.

Αντίθετα στη Γαλλία — το κέντρο του οινικού κόσμου! — όχι μόνο δεν υφίσταται πια κάποια ιδιαίτερη μεταχείριση για το κρασί, αλλά αυτό βρίσκεται κανονικά υπό διωγμόν από τα πανίσχυρα λόμπι υγιεινιστών στα οποία πρωταγωνιστούν γιατροί και γονείς πρόωρα σκοτωμένων στην άσφαλτο νέων — ένα ισχυρότατο δίδυμο την εξουσία του οποίου ουδείς μπορεί να αμφισβητήσει, κλείνοντας έτσι εκ των προτέρων την πόρτα σε κάθε συζήτηση.

Στην Ελλάδα, το σλόγκαν «Wine in Moderation» ακολουθεί η φράση «Οίνος: μέτρο απόλαυσης και πολιτισμού», ενδεικτική της προσπάθειας, το κοινό σε όλη την Ευρώπη μήνυμα, να περάσει στη χώρα μας με βάση κάποια καθαρά ελληνικά στοιχεία (όπως μέτρο και πολιτισμός), προκειμένου να επιτευχθούν οι σκοποί του.

Ο οινικός κλάδος — και όχι μόνο στην Ελλάδα — έχει την τάση να στρουθοκαμηλίζει όσον αφορά τις βλαβερές επιπτώσεις των προϊόντων που παράγει. Διάβαζα πρόσφατα ένα ενδιαφέρον μυθιστόρημα, το The Irresistible Inheritance Of Wilberforceτου Paul Torday, όπου ο πρωταγωνιστής επειδή πίνει «μόνο» κρασί και μάλιστα μόνο κρασιά επιπέδου Château Petrus, δεν θέλει με τίποτα να παραδεχθεί ότι είναι βαριά αλκοολικός — άσχετα εάν πίνει 4 με 5 φιάλες την ημέρα! Πόσοι από εμάς, αλήθεια, δεν έχουμε πει στον εαυτό μας, αφορμής δοθείσης, πως «έλα μωρέ, κρασάκι είναι, ας πιω άλλο ένα..». Με τον ίδιο τρόπο, πολλοί είναι οι παραγωγοί (και ακόμα περισσότεροι οι καταναλωτές των προϊόντων τους!) που αρνούνται να αποδεχθούν πως και το κρασί, ακριβώς όπως το ουίσκι και τα άλλα «σκληρά» ποτά, είναι ένα εν δυνάμει καταστρεπτικό για την υγεία προϊόν καθώς επίσης ένα «περίστροφο» στα χέρια ενός αλκοολικού. («Έβαλε το μπουκάλι στον κρόταφο και τράβηξε τη σκανδάλη», λέει χαρακτηριστικά ο Dierks Bentley σ’ ένα γνωστό τραγούδι της κάντρι, το Whisky Tears).

Όσο λοιπόν και να μας ξενίζει, όσο και εάν ορισμένες φορές μας φαίνεται ακόμα και ιεροσυλία να μιλάμε για το κρασί με όρους που το κατεβάζουν από το βάθρο του «τέλειου προϊόντος» (όπου εμείς οι ίδιοι το έχουμε τοποθετήσει), η συμμετοχή στη δημόσια συζήτηση για τις αρνητικές συνέπειες της υπέρμετρης κατανάλωσης αλκοόλ, είναι απαραίτητη όσο και αναπόφευκτη.

Γι’ αυτό και απαιτούνται θέσεις ρεαλιστικές και προσαρμοσμένες στη σύγχρονη πραγματικότητα. Μπορεί πριν από 60 χρόνια ο κόσμος να έπινε 120 λίτρα κρασί το χρόνο (οι φαντάροι του 1ου Παγκοσμίου Πολέμου συχνά τρέφονταν στα χαρακώματα με κόκκινο κρασί και τίποτε άλλο), σήμερα όμως τα πράγματα είναι αλλιώς· το να υποστηρίζουμε — όπως συμβαίνει με μερικούς οινοπαραγωγούς — πως το κρασί δεν είναι «αλκοολούχο ποτό» αλλά ένα «φυσικό τρόφιμο με αλκοόλη» μάλλον μας κατατάσσει στην τάξη των γραφικών.