Χύμα και επώνυμο χύμα

09 Νοεμβρίου 2011
Ντίνος Στεργίδης

Θυμάμαι πόσο είχα σοκαριστεί όταν, στη Γαλλία, και πρωτάρης ακόμα στο χώρο του κρασιού, είχα μάθει ότι ένας οινοποιός εμφιάλωνε το ίδιο κρασί κάτω από δύο διαφορετικές ετικέτες, οι οποίες έβγαιναν στην αγορά σε διαφορετικές τιμές. Είχα αισθανθεί απόλυτα εξαπατημένος και δεν μπορούσα να πιστέψω, πώς ένα γνωστό οινοποιείο θα μπορούσε να κάνει κάτι τέτοιο σε εμένα, τον πιστό του καταναλωτή!

Η δημιουργία πολλών χαρμανιών και διαφορετικών συσκευασιών είναι μια πρακτική που οι οινοποιοί εφαρμόζουν τακτικά, καθώς προσπαθούν να ανταποκριθούν στη ζήτηση διαφορετικών αγορών, π.χ. εκείνη της εστίασης, της κάβας, του σούπερ μάρκετ, που τις περισσότερες φορές οδηγούν και σε διαφοροποιημένες εμπορικές πολιτικές.

Κάτι αντίστοιχο συμβαίνει αυτή τη στιγμή στην ελληνική αγορά με τους οινοποιούς ― ανάμεσά τους μερικά από τα καλύτερα και πιο γνωστά ονόματα ― να τρέχουν μαζικά να εφοδιάσουν τα εστιατόρια με ασκούς καθώς, λόγω της ύφεσης, κορυφώνεται η ζήτηση για χύμα κρασί. Συχνά, τα κρασιά αυτά δεν είναι απλά «πιέσεις» αλλά καλής ποιότητας κρασιά που έμειναν απούλητα και βρίσκουν τώρα εμπορική διέξοδο ως ανώνυμα χύμα. Ανώνυμα; Όχι πάντα! Διότι στη σπουδή τους να αντιμετωπίσουν το «κακό χύμα», οι οινοποιοί μας αποφάσισαν πριν από δύο χρόνια πως θα έπρεπε να λανσάρουν το «επώνυμο χύμα», από ασκό, ζητώντας μάλιστα από τους εστιάτορες να αναγράφουν στον κατάλογο και το όνομα του παραγωγού. Το αποτέλεσμα είναι οι σερβιτόροι να λένε στον κόσμο: «πάρε αυτό το χύμα του τάδε, είναι ακριβώς το ίδιο κρασί με το δείνα εμφιαλωμένο του». Καταστροφή! Η οποία, στο μυαλό του καταναλωτή επιβεβαιώνεται όταν διαπιστώνει, δοκιμάζοντας το κρασί, πως το χύμα είναι πράγματι καλό, είτε επειδή τα καλά οινοποιεία ούτως ή άλλως φτιάχνουν καλά κρασιά (ακόμα και από πιέσεις) είτε επειδή ο ασκός περιέχει το ίδιο κρασί (άντε με μικρές αποκλίσεις) με τη φιάλη.

Το ηθικό δίδαγμα της ιστορίας είναι πως τα οινοποιεία δεν μπορούν να παίζουν σε όλα τα ταμπλό. Ή είσαι «κτήμα» με τη «μοναδικότητα» του τερουάρ σου και όλα τα συμπαρομαρτούντα που δικαιολογούν και τις κατά κανόνα υψηλότερες τιμές ή είσαι οινοπαραγωγός μαζικής κατανάλωσης που καλύπτει βασικές ανάγκες σε προσιτές τιμές, ακόμα και με ασκό. Και τα δύο δεν γίνεται.

Σε κλαδικό επίπεδο η αντίφαση αυτή έχει προκαλέσει πλήρη σύγχυση, κατάδειξη της οποίας είναι το γεγονός ότι οι παραγωγοί δεν μπορούν καν να συμφωνήσουν μεταξύ τους τι είναι χύμα: Eίναι ο ασκός; Των πόσων λίτρων; Είναι το κρασί του επώνυμου ασκού που σερβίρεται ανώνυμα; Είναι το κρασί που μεταφέρεται σε μεταλλικά βαρέλια σαν της μπίρας και σερβίρεται ανώνυμα στις ταβέρνες και στα σούπερ μάρκετ (σελφ σέρβις σε μπουκάλια PET) ― κι ας προέρχεται από υπερσύγχρονα οινοποιεία; Ή μήπως είναι το κρασί του παροιμιώδους «Μπάρμπα Μήτσου» που το φτιάχνει ερασιτεχνικά για τους φίλους του στο υπόγειο του σπιτιού του; Ή, ακόμα, το κρασί του Μπάρμπα Μήτσου που πουλάει στη ζούλα στις λαϊκές ταβέρνες; Το τελευταίο, ας το ονομάσουμε «το χύμα του πιο χαμηλού παρανομαστή», είναι το μόνο, στο πρόσωπο του οποίου, όλοι συμφωνούν, βρίσκεται ο «απόλυτος εχθρός»: παράγεται όπως-όπως και διακινείται παράνομα και δίχως παραστατικά. Έλα όμως που είναι πλέον η εξαίρεση και όχι ο κανόνας...

Σε μια χώρα σαν την Ελλάδα, που παράγει κρασί, πάντα θα υπάρχει χύμα, όπως και στη Γαλλία, την Ισπανία, την Ιταλία και αλλού. Η πρόκληση για τους οινοποιούς είναι το εμφιαλωμένο να είναι ποιοτικά πάντα καλύτερο από το χύμα ― προκλητικά καλύτερο! ― κάτι που το ελληνικό κρασί, γενικά, το είχε κατορθώσει τα τελευταία χρόνια. Γι’ αυτό και οι καταναλωτές που «ανακαλύπτουν» το εμφιαλωμένο δύσκολα επιστρέφουν στο χύμα εφόσον, βέβαια, η σχέση ποιότητας/τιμής του εμφιαλωμένου ακολουθεί αντίστοιχα ανοδική πορεία με εκείνη του χύμα!

Τώρα, εάν για λόγους οικονομικούς ― στις μέρες μας επιβίωσης ― κάποιο από τα κτήματα, που στο μυαλό του κόσμου έχουν ταυτιστεί με την υψηλή ποιοτική παραγωγή, πρέπει οπωσδήποτε να μπει στην αγορά του ασκού, ας προστατέψει τουλάχιστον την εικόνα του με ένα εμπορικό σήμα που ουδεμία σχέση έχει με το όνομα του κτήματος. Η σημερινή δύσκολη συγκυρία έχει οδηγήσει πολύ κόσμο σε μια προσωρινή επιστροφή στο χύμα• προσωρινή όμως δεν θα είναι η εξαθλίωση της εικόνας των οινοποιείων που βιάστηκαν να στραφούν σε αυτό...

Σχόλια Χρηστών

Συνδεθείτε ή Εγγραφείτε για να συμμετάσχετε στη συζήτηση