Έτσι αυτή είναι μια από τις τελευταίες ευκαιρίες για οινικές σκέψεις, αυτή τη φορά με αφορμή τις συζητήσεις περί της δημιουργίας ζωνών, υποζωνών ή Crus σε κάποιες από τις πλέον φημισμένες αμπελουργικές περιοχές της χώρας.
Συζητήσεις που κατά την ταπεινή μου γνώμη μόνο γέλιο μπορούν να προκαλέσουν σε κάθε (έστω και ελάχιστα) σκεπτόμενο φίλο του κρασιού, με δεδομένη την ιστορία, την δομή, τις επιδόσεις και την αξία του Ελληνικού κρασιού.
Φυσικά ανάλογες προσπάθειες να αξιολογηθεί η γη έχουν γίνει πολλές με τις περισσότερες να έχουν λάβει χώρα στην Γαλλία, αν και σίγουρα το απόλυτο πλην λιγότερο γνωστό πρότυπο είναι το Beneficio της περιοχής του Douro στην Πορτογαλία.
Οι σπουδαίες κατατάξεις του Μπορντό και της Βουργουνδίας είναι σίγουρα οι πλέον ξακουστές και παρόλο που η πρώτη “επιβραβεύει” τον παραγωγό και η δεύτερη το terroir, αμφότερες σαν αφετηρία είχαν τις τιμές που τα πλέον περιζήτητα κρασιά αυτών των περιοχών επιτύγχαναν στα μέσα του 19ου αιώνα (η πρώτη κατάταξη του Μπορντό δημιουργήθηκε το 1855 ενώ τον ίδιο χρόνο εκδόθηκε το Plan Topographique του Lavalle που αποτέλεσε την βάση για αυτήν της Βουργουνδίας που έλαβε σάρκα και οστά το 1936).
Πίσω επομένως από αυτές τις ιεραρχήσεις υπήρχε μια μακραίωνη ιστορία ξακουστών, πανάκριβων κρασιών και πανίσχυρων οινοπαραγωγών οίκων αλλά και μια λεπτομερή μελέτη και αυστηρή οριοθέτηση των αμπελώνων, που ειδικά στην περίπτωση της Βουργουνδίας ξεκίνησε σχεδόν μια χιλιετία πριν!!
Επιπρόσθετα η πληθώρα των σπουδαίων παραγωγών που δραστηριοποιούνται σε έναν φημισμένο αμπελώνα και η ικανότητά κάποιων εξ αυτών να βάζουν το 100% του δυναμικού ενός terroir στη φιάλη είναι βασικό συστατικό αυτού του παιχνιδιού. Και αν σήμερα κανείς συζητά για το αν το Clos de Vougeot θα έπρεπε να υποβιβαστεί σε 1er Cru ή το Clos Saint Jacquesνα αναβαθμιστεί σε Grand Cru είναι γιατί υπάρχουν πολλοί παραγωγοί που για δεκαετίες παράγουν κρασιά κατώτερα των προσδοκιών στην πρώτη περίπτωση και σπουδαία στην δεύτερη.
Και τολμάμε στην Ελλάδα να συζητάμε για ανάλογα σενάρια σε περιοχές σαν την Νεμέα, όπου το μεγαλύτερο ποσοστό του αμπελώνα νοσεί και οι single subregion ή οι single vineyard εμφιαλώσεις είναι ελάχιστες! Ακόμα και σε αυτές τις τελευταίες περιπτώσεις πάντως δύσκολα προκύπτουν “αντικειμενικές” αποδείξεις περί της υπεροχής κάποιων αμπελώνων.
Ναι, η Γαία πήρε 800 κιλά στο στρέμμα από το Κούτσι και άλλαξε την ιστορία του μεγαλύτερου αμπελώνα της Ελλάδος προσφέροντας ένα κρασί έτη φωτός ανώτερο από μια blended Νεμέα των 3 τόνων. Αυτό όμως από μόνο του δεν καθιστά το Κούτσι ένα χαρισματικό αμπελοτόπι, αφού κανείς δεν ξέρει αν οι σπουδαίες επιδόσεις του Κτήματος Γαία οφείλονταν στο δυναμικό της γης, στις χαμηλές αποδόσεις ή την μαεστρία του παραγωγού.
Θα έπρεπε πολλοί παραγωγοί –μαέστροι να παράξουν πολλά κρασιά χαμηλών αποδόσεων από πολλά διαφορετικά αμπελοτόπια ώστε να φτάσει κανείς έστω και να διανοηθεί μια κουβέντα περί Crus, σενάριο που δεν απαντάται σε καμία απολύτως περιοχή της Ελλάδας. Ίσως εδώ κανείς ισχυριστεί ότι και στην Βουργουνδία υπάρχουν πολλοί μονοπωλιακοί αμπελώνες –οπότε και δεν υπάρχει η παράμετρος της σύγκρισης- όμως αυτοί βρίσκονται πλάι σε άλλους σπουδαίους από τους οποίους κρασιά παράγουν πολλοί (ακόμα και δεκάδες) παραγωγοί. Αλήθεια, ξέρει κανείς έστω και ένα Ελληνικό Cru που το terroirτου να εκπροσωπείται μέσα από την δουλειά περισσοτέρων των 2-3 παραγωγών; Γιατί προσωπικά στο μυαλό μου έρχεται μόνο ο Παλιοκαλιάς των Δαλαμάρα και Κόκκινου.
Ακόμα όμως και η σοβαρή έρευνα κάποιων μεμονωμένων οινοποιείων δεν είναι ούτε στο παραμικρό επαρκής για να στοιχειοθετήσει την υπεροχή κάποιων αμπελώνων. Η εταιρεία Μπουτάρη έχει προσφέρει στο Ελληνικό κρασί τα μέγιστα σε αυτόν τον τομέα και κάθε οινόφιλος πρέπει να της χρωστά ευγνωμοσύνη , όμως το γεγονός ότι έχει συλλέξει σταφύλι από 20 αμπελώνες της Νάουσας και το έχει οινοποιήσει με το ίδιο πρωτόκολλο καταγράφοντας τις ποιοτικές διαφορές, αλλοίμονο και αν αποτελούσε βάση για μια επίσημη κατάταξη!
Όλα τα παραπάνω σε καμία περίπτωση δεν θα πρέπει να εκληφθούν σαν μια αντίδραση απέναντι σε οποιασδήποτε προσπάθειας ιεράρχησης. Ίσα –ίσα που είμαι από τους πρώτους που πιστεύω ότι η κριτική ή η επιβράβευση είναι απαραίτητη προκειμένου να βγει το Ελληνικό κρασί από το τέλμα της στασιμότητας, πίστη που (καλώς ή κακώς) εκφράζεται μέσα από την 20χρονη ενασχόληση μου με την βαθμολόγηση κρασιών και οινοποιείων.
Μάλιστα από αυτά τα 2 τελευταία θα πρέπει να ξεκινήσει κάθε προσπάθεια ιεράρχησης, προσπάθεια που απαιτεί ανοικτούς ορίζοντες, τόλμη και αποφασιστικότητα από όλους. Η Ισπανία πολύ πρόσφατα απέδειξε ότι διαθέτει αυτά τα προσόντα με την καθιέρωση 12 Grand Cru κρασιών της κατηγορίας αφρωδών Cava, που θα διαθέτουν την ονομασία προέλευσης Cava de Paraje Calificado.
Με την σχέση που ο μέσος Έλληνας οινοπαραγωγός έχει με την κριτική είμαι σίγουρος ότι κάτι ανάλογο θα απαιτήσει δεκαετίες προκειμένου να εφαρμοστεί και στην χώρα μας. Μέχρι τότε λοιπόν το Ελληνικό κρασί ας αφήσει τις ζώνες και ας σφίξει τα ζωνάρια, ώστε να καταφέρει να κάνει το επόμενο ποιοτικό βήμα μετατρέποντας το εξαιρετικό σε σπουδαίο.
Συνδεθείτε ή Εγγραφείτε για να συμμετάσχετε στη συζήτηση