The anama concept και η Κουμανταρία, ο αρχαιότερος οίνος στην Ευρώπη

03 Ιουνίου 2015
Χάρης Τζαννής
Η Κύπρος είναι γνωστή για μια σειρά από προϊόντα με κυριότερο εκπρόσωπο το χαλούμι [χαλλούμι]. Διαθέτει όμως και άλλους πανάρχαιους θησαυρούς.


Αυτό που δεν είναι ευρέως γνωστό είναι πως στην Κύπρο έχει καταγραφεί ο αρχαιότερος οίνος στην Ευρώπη χαρακτηρισμένος ως Ελεγχόμενης Ονομασίας Προέλευσης και καταχωρισμένος στο βιβλίο Guinness. Πρόκειται για την Κουμανταρία [Κουμανδαρία] που μετρά τουλάχιστον 5.500 έτη ιστορίας και αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα μέρη της γαστρονομικής κληρονομιάς της Κύπρου. Σύγχρονες έρευνες έδειξαν πως η Κουμανταρία ίσως σαν έχει ηλικία και 8.500 ετών [κεραμικά Ερήμης].

Ιστορικός οίνος

Το κρασί αρχικά ονομαζόταν Νάμα και ήταν ήδη γνωστό στον Όμηρο ως «το γλυκό κρασί της Κύπρου». Αργότερα, την εποχή των Σταυροφοριών στο νησί μετοίκησαν Ιωαννίτες Ιππότες που δημιούργησαν το Διοικητήριο τους [Grande Commanderie] στην επαρχία της Λεμεσού, κοντά στα εύφορα κτήματα και τους αμπελώνες του κρασιού. Έτσι, περίπου τον 13ο  αιώνα μ.Χ. επικράτησε η ονομασία Κουμανδαρία. Το κρασί λέγεται πως άρεσε πολύ στον Ριχάρδο τον Λεοντόκαρδο ενώ γρήγορα έγινε γνωστό σε ολόκληρη τη δυτική Ευρώπη.

Το κρασί παράγεται αποκλειστικά σε μία ζώνη 14 χωριών που βρίσκονται στους πρόποδες της νότιας πλευράς του όρους Τρόοδος στην Κύπρο. Η ζώνη αυτή περιλαμβάνει τις κοιλάδες των ποταμών Λιμνάτη, Γαρύλλη και Μέσα Ποταμό. Για την παραγωγή της Κουμανταρίας χρησιμοποιούνται δύο γηγενείς ποικιλίες, η κόκκινη Μαύρο και η λευκή Ξυνιστέρι.  Οι δύο ποικιλίες που από μόνες τους δίνουν μέτρια αποτελέσματα με οίνους φτωχούς σε αρώματα και ένταση, εντούτοις ο συνδυασμός τους με την κατάλληλη φροντίδα και διαδικασία παλαίωσης αποδίδει ένα μικρό θαύμα, την Κουμανταρία.


The anama concept

Η Ζωοπηγή αποτελεί ένα από τα 14 χωριά της αποκλειστικής ζώνης οινοποίησης της Κουμανταρίας. Εκεί, και σε υψόμετρο 1.100 μέτρων, στις πλαγιές του όρους Τρόοδος βρίσκεται ο παλαιός αμπελώνας που το anamaconceptχρησιμοποιεί για την οινοποίησή του. Πρόκειται για ένα αμπελώνα ηλικίας άνω των 120 ετών που αποδίδει ώριμους και γεμάτους καρπούς σε μια μικρή πλέον παραγωγή.

Την κληρονομιά αυτή κλήθηκαν να διαχειριστούν ο οινοποιός Λευτέρης Μοχιανάκης και η Χριστίνα Αποστόλου, συνδυάζοντας το παρελθόν με το μέλλον αυτού του οίνου. Έτσι γεννήθηκε το The anama concept που, κατά την άποψη μου, αποτελεί εξαιρετικό case study στην Ιστορία της σύγχρονης οινοποίησης. Αν και ακολουθείται ο παραδοσιακός τρόπος οινοποίησης της Κουμανταρίας, ενσωματώνονται σύγχρονες τεχνικές και αντιλήψεις με αποτέλεσμα την παράδοση ενός ιδιαίτερου επιτραπέζιου οίνου, μέσω μιας διαδικασίας πειραματικής οινοποίησης.Η περιορισμένη απόδοση του αμπελώνα οδήγησε τον οινοποιό να στραφεί σε μια διαφορετική διαχείριση της πρώτης ύλης επενδύοντας αποκλειστικά στην ποιότητα. Καθώς η παραγωγή μετά βίας ξεπερνά τις 2.000 φιάλες ετησίως υπήρξε σχεδόν μονόδρομος η ανάπτυξη ενός ισχυρού brand που να διαφοροποιείται τόσο γευστικά όσο και οπτικά από τις υπόλοιπες παραγωγές. Έτσι, με την καθοριστική συμβολή της Χριστίνας Αποστόλου, και με την ιδιότητα της ως σχεδιάστρια κοσμημάτων, το Anama απέκτησε μια μοναδική όσο και πρωτότυπη ταυτότητα αρκετά δυνατή για να εκπληρώσει τους στόχους της. Τη δημιουργία ενός passion brand με ξεκάθαρο στόχο τους συλλέκτες οίνου και τους αναζητητές της απόλαυσης.

Κάθε χρόνο η ταυτότητα διαφοροποιείται ανάλογα με τα χαρακτηριστικά της σοδειάς. Καθώς το αμπέλι αφήνεται να αποδώσει τη δυναμικότητα που μπορεί, αυτή εξαρτάται άμεσα από τις καιρικές συνθήκες της χρονιάς συγκομιδής. Κατόπιν, ακολουθεί η παλαίωση που κάθε φορά παράγει ένα αποτέλεσμα μοναδικό και ιδιαίτερο. Έτσι, η οπτική ταυτότητα του οίνου προσαρμόζεται σε αυτά τα χαρακτηριστικά αναδεικνύοντας τα περισσότερο, δημιουργώντας ένα αρμονικό σύνολο. Την περυσινή χρονιά το χαρακτηριστικό που αναδείχθηκε ήταν ένα ιδιαίτερα χάλκινο χρώμα και ως εκ τούτου η ταυτότητα περιελάμβανε στοιχεία του χαλκού, σκεύη, όργανα και υλικά παρόμοιας αισθητικής.


Σήμερα, το anama concept 2011

Φέτος, το Anama απέδωσε μια σαγηνευτική πολυπλοκότητα οδηγώντας τη Χριστίνα στη δημιουργία 3 ενοτήτων και 3 διαφορετικών μπουκαλιών. Αν και το περιεχόμενο παραμένει το ίδιο εντούτοις είναι διακριτές οι ενότητες που συνθέτουν την πολυπλοκότητα. Αρώματα ανθέων, εσπεριδοειδών και  λουλουδιών η πρώτη, ώριμων φρούτων, καπνού, σοκολάτας, ξηρών καρπών και μελιού η δεύτερη, μπαχαρικών και πικάντικης επίγευσης η τρίτη.

Πρόκειται για έναν λιαστό οίνο που σημαίνει πως τα σταφύλια αφού ωριμάσουν πάνω στο αμπέλι, αφαιρούνται τα φύλλα με το χέρι και αφήνονται σε απευθείας επαφή πλέον με το ηλιακό φως να λιαστούν για περισσότερες από 40 ημέρες. Κατόπιν μαζεύονται, οι ποικιλίες αναμιγνύονται και τοποθετούνται σε δρύινα βαρέλια για παλαίωση. Εδώ, θα αποκτήσουν μετά από 2 χρόνια τουλάχιστον το σώμα και τα αρώματα που κάνουν αυτόν τον τύπο οίνου μοναδικό σε ολόκληρο τον κόσμο. Το anamaconceptπαρουσίασε φέτος το αποτέλεσμα της εσοδείας του 2011 που έδωσε 2.027 φιάλες εξαιρετικής ποιότητας με μια πολυπλοκότητα γεύσεων και αρωμάτων. Το χρώμα της είναι έντονα κεχριμπαρένιο με βαθυκόκκινες ανταύγειες. Ακολουθούν έντονα αρώματα ανθέων και καραμέλας στο στόμα δίνει μια, πλούσια και γεμάτη η γεύση όπου κυριαρχούν οι τόνοι του μελιού, των αποξηραμένων φρούτων, του δαμάσκηνου, της βανίλιας και του καφέ ενώ η επίγευση είναι ερεθιστικά πικάντικη με νότες μπαχαρικών και κυρίως πιπεριού. Ιδανικά συνδυάζεται με έντονα τυριά, ώριμα φρούτα, σοκολάτα ενώ είναι ιδανική για τους λάτρεις των πούρων. 


Ο παραγωγός

Συνομιλώντας με τον Λευτέρη και την Χριστίνα συνειδητοποιείς αμέσως πως έχεις να κάνεις με μια ξεχωριστή περίπτωση δημιουργών. Εκείνος οινοποιός, εκείνη σχεδιάστρια κοσμημάτων συχνά ανακατεύουν τους ρόλους τους με σκοπό το καλύτερο αποτέλεσμα.

Ο Λευτέρης γίνεται δημιουργός που συνομιλεί με το αμπέλι του και αφουγκράζεται την «γέρικη» σοφία μιας  υπεραιωνόβιας κληρονομιάς. Ακολουθεί τον καιρό και προσαρμόζεται σε αυτόν μέσα από μια αρμονική συνύπαρξη ανθρώπου και φύσης. Ο χυμός των σταφυλιών ακολουθεί κατόπιν την πορεία ωρίμανσης που συντελείται με υπομονή και διαδικασίες αρχέγονες. Η Χριστίνα εμπνέεται και μετουσιώνει το άρωμα σε εικόνα, τη γεύση σε ταυτότητα και παρουσιάζει ένα σύνολο ισορροπίας που δύσκολα συναντάς σε οινοποιεία. 

Πρόκειται για νέα παιδιά που συνειδητά αποφάσισαν να διαχειριστούν την κληρονομιά τους με δημιουργικό και πρωτότυπο τρόπο. Βάζουν στην άκρη την μονοδιάστατη εμπορική εκμετάλλευση και επενδύουν στην ιδέα. Επιλέγουν να μην αυξήσουν την παραγωγή αλλά να της προσθέτουν συνεχώς υπεραξία. Επιλέγουν να παραμείνουν μια μικρή, οικογενειακή επιχείρηση, χωρίς δανεισμό, με αντάλλαγμα την αυτονομία και τον έλεγχο της παραγωγής. Επιλέγουν τη χαρά της δημιουργίας και της απόλαυσης της ζωής και της αρμονικής συμβίωσης με τη φύση από το ανελέητο κυνήγι του κέρδους μέσω της αλόγιστης εκμετάλλευσης. Το αποτέλεσμα;

Το anama concept παράγει περίπου 2.000 φιάλες ετησίως εξαιρετικής ποιότητας γλυκού. λιαστού οίνου.  Οι φιάλες αυτές διατίθενται στην Κύπρο, την Ελλάδα, την Κίνα και άλλες χώρες σε περιορισμένο αριθμών φιαλών αυστηρά. Ενδεικτικά, στην Ελλάδα έρχονται ελεγχόμενα λιγότερες από 200 φιάλες κάθε χρόνο, ενώ στην Κίνα ο αριθμός δεν ξεπερνά τις 300. Έτσι, οι ενδιαφερόμενοι θα πρέπει να αναζητήσουν μια φιάλη της τρέχουσας χρονιάς καθώς για μεγάλο μέρος της παραγωγής ακολουθείται η στρατηγική της προπώλησης. Το προϊόν έτσι γίνεται συλλεκτικό και απευθύνεται κυρίως σε λάτρεις των οίνων παλαίωσης, συλλέκτες και γενικότερα σε όσους είναι σε θέση να εκτιμήσουν τη γεύση ως μιας συνειδητής διαδικασίας οινοποίησης τέτοιου τύπου. Αυτό είναι το concept, the anama concept.

Σχόλια Χρηστών

Συνδεθείτε ή Εγγραφείτε για να συμμετάσχετε στη συζήτηση