Τα Highlights της Λέσβου

28 Αυγούστου 2014
Μακρυωνίτου Νικολέτα
Πρώτη φορά στη Λέσβο έφτασα με την ψευδαίσθηση πως θα την γυρίσω απ’ άκρη σ’ άκρη, μέσα στις 5 μέρες που θα διαρκούσαν οι διακοπές μου.


Έκτοτε έχω ξαναβρεθεί πολλάκις στο νησί, κι όμως θα έλεγα ψέματα αν ισχυριζόμουν πως κατάφερα να επισκεφτώ κάθε παραλία και κάθε χωριό της.

Το μεγαλύτερό μου επίτευγμα εντέλει είναι πως κατάφερα τουλάχιστον να σχηματίσω σφαιρική άποψη περί ούζου, μιας και από καθαρά επαγγελματικό ζήλο, μπορώ να περηφανευτώ πως δοκίμασα δείγματα από καθεμία από τις περισσότερες από 10 ποτοποιείες του νησιού. Εξάλλου θέλει μπόλικο χρόνο και άφθονη όρεξη για βόλτες – αλλά ακόμη κι έτσι μου φαίνεται σχεδόν απίθανο να καταφέρεις να εξαντλήσεις αυτό τον ατελείωτο τόπο... πόσο μάλλον σε ένα άρθρο. Τα αξιοθέατα, οι παραλίες και τα ταβερνάκια της, για να καταγραφούν θέλουν κάμποσο μελάνι, γι’ αυτό προτείνωκάποια από τα δικά μου αγαπημενα, μερικά από εκείνα που με έκαναν, στην διάρκεια του χρόνου, να αγαπήσω την πατρίδα του Θεόφιλου, του Αλκαίου, του Στρατή Μυριβήλη, της Σαπφούς, αλλά και του Οδυσσέα Ελύτη που παρόλο που δεν γεννήθηκε στη Λέσβο είναιΜυτιληνιός εκ καταγωγής.

Πριν αρχίσω το tourστο νησί, φροντίζω πάντα να φχαριστηθώ σε μια γενναία βόλτα την αρχοντική πόλη της Μυτιλήνης, το Φανάρι με τα ουζερί του,περιπάτους στον εμπορικό δρόμο την Ερμού κι ειδικά όταν έρχομαι από το αεροδρόμιο, να ρουφάω εικόνες από πανέμορφα αρχοντικά και πυργόσπιτα, διάσπαρτα στη διαδρομή μέχρι το κέντρο της πόλης. Back to reality,για να ξεκινήσει κανείς ένασωστό road tripτου νησιού, χρειάζεται οπωσδήποτε αυτοκίνητο, αφού οι συγκοινωνίες δεν είναι βολικές για να προσεγγίσει κανείς όλα τα σημεία του. Κι εξάλλου πως να σταματήσεις ολόκληρο το λεωφορείο για να χαζέψεις στη διαδρομή προς Καλλονή τα ροζουλί φλαμίνγκος που κατοικοεδρεύουν στις αλυκές της Αγίας Παρασκευής.


·  Τα αξιοθέατα που δε χάνεις με τίποτα

Μουσείο Θεόφιλου – Μια επίσκεψη στο μουσείο του περίφημου λαϊκού ζωγράφου Θεόφιλου επιβάλλεται. Στο ροδί κτίριο που βρίσκεται στο κέντρο ενός απέραντου ελαιώνα στη Βαρειά, εκτίθενται 86 πίνακες του διάσημου καλλιτέχνη.

Απολιθωμένο δάσος και Μουσείο Φυσικής Ιστορίας – Στη δυτική πλευρά του νησιού, μεταξύ Σιγρίου, Ερεσσού και Άντισσας, βρίσκεται ένα από τα δυο μεγαλύτερα απολιθωμένα δάση του πλανητη. Έχει έκταση 150 τετραγωνικά μέτρα και είναι ενταγμένο στον ενδεικτικό κατάλογο Μνημείων Παγκόσμιας Κληρονομιάς. Αν σας αρέσει το περπάτημα ακολουθήστε τις πεζοπορικές διαδρομές που έχουν χαραχθεί εντός του – το feelingείναι μαγικό. Μπορείτε επίσης να επισκεφτείτε και το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας. 

Φρούρια και Κάστρα- Δεν χορταίνω να περιπλανιέμαι τόσοστο εντυπωσιακό Βυζαντινό κάστρο της Μυτιλήνης όσο και στο άριστα διατηρημένο φρούριο του Μολύβου που πιθανολογείται πως χτίστηκε μετά τα μέσα του 13ου αιώνα (το μυστηριακό περιβάλλον του βάζει την σφραγίδα του στις θεατρικές παραστάσεις που διοργανώνται εντός του). Ενδιαφέρον, αλλά λιγότερο καλά διατηρημένο, είναι το Οθωμανικό κάστρο του Σιγρίου.

Απομεινάρια της Οθωμανικής περιόδου – Το Τσαρσί Χαμάμ, το 400ετών Βαλιδέ Τζαμί και το Γενί Τζαμί στη Μυτιλήνη είναι εξαίσια δείγματα οθωμανικής αρχιτεκτονικής, με εγχάρακτα αραβουργήματα, υπέρθυρα και έγχρωμες τοιχογραφίες. Ένα σύντομο, άκρως ατμοσφαιρικό ταξίδι στο παρελθόν.

Ιαματικές πηγές – Το σπα της φύσης: Το ένα τέταρτο των ιαματικών πηγών της Ελλάδας βρίσκεται στη Λέσβο. Από αυτές, οργανωμένες και επισκέψιμες είναι οι ιαματικές πηγές της Εφταλούς, της Λουτρόπολης Θερμής, του Πολιχνίτου, του Αι Γιάννη Λισβορίου και του Κόλπου της Γέρας.

Πανέμορφα Μοναστήρια – Από τα εντυπωσιακότερα είναι η Μονή Λειμώνος λίγο έξω από την Καλλονή με ανεκτίμητους θησαυρούς στο μουσείο της, ο Ταξιάρχης με το περίφημο ανάγλυφο εικόνισμα του Αρχάγγελου στον Μανταμάδο, αλλάκαι η Μονή Υψηλού στην κορυφή του όρους Όρδυμνος που θυμίζει κάστρο εξωτερικά. 

Μουσείο ούζου – Στο Πλωμάρι φυσικά, για να μάθετε όλα τα μυστικά της παραγωγής του περίφημου, τοπικού ποτού, καθώς και την ιστορία του, μέσα από μια διαδρομή με χάλκινους άμβυκες κι αντικέ εργαλεία. (1ο χλμ. Πλωμαρίου-Μυτιλήνης, 2252032741) – επιβάλλεται πριν αρχίσουμε τις ουζοκατανύξεις.

Ελαιοτριβείο Μουσείο Βρανά – Ένα πετρόκτιστο, βιομηχανικής αισθητικής κτίριο, φιλοξενεί την ιστορία της ελιάς και του ελαιολάδου, που είναι ταυτισμένα με το νησί. Χτισμένο το 1887, ατμοκίνητο, κι εγκαταλελειμμένο για πολλά χρόνια, ανακαινίστηκε κι αξίζει να το επισκεφτείτε τόσο για να δοκιμάσετε το εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο που βγάζει, όσο και για μια ξενάγηση στον μουσειακό χώρο. (Παπάδος Γέρας, 2251082007)


·  Τα ομορφότερα από τα όμορφα χωριά

Από που να αρχίσεις και που να τελειώσεις. Αν δεν έχετε άπλετο χρόνο πάντως, τα παρακάτω  πέντε δεν πρέπει να τα χάσετε με τίποτα.

Μόλυβος(Μήθυμνα) –Όταν πρωτοαντίκρυσα τον Μόλυβο, στη στροφή του δρόμου, μου κόπηκε η ανάσα. Ένα χωριό, ασύγκρητης ομορφιάς, χτισμένο από πέτρα και ξύλο, με τα θεμέλιά του στη θάλασσα και με το εντυπωσιακό κάστρο των Γατελούζων να στολίζει την κορυφή του.

Σίγρι – Εκεί όπου ο δρόμος τερματίζει. Ένα αυθεντικό ψαροχώρι χτισμένο αμφιθεατρικά, στην δυτική άκρη του νησιού,με ένα οθωμανικό κάστρο, το μουσείο απολιθωμένου δάσους, τη σχολήwindsurf και τη θάλασσα να γλείφει τα θεμέλια των σπιτιών.

Αγιάσος – Από τα 460 μέτρα, όπου βρίσκεται χτισμένη η Αγιάσος , αγναντεύει τη θάλασσα αφ υψηλού. Κι όταν το κατακαλόκαιρο η υπόλοιπη Λέσβος βράζει, εδώ, στις πλαγιές του μυτηλινιού Ολύμπουφυσάει δροσερό, φρέσκο αεράκι. Περάστε από το Λαογραφικό Μουσείο του Αναγνωστηρίου, όπου μεταξύ άλλων μπορείτε να δείτε και μια μικρή συλλογή τωναριστοτεχνικώνκεραμικών δημιουργιών του περίφημου Κουρτζή. Μαγικό χωριό η Αγιάσος, σαν βγαλμένη από άλλη εποχή.

Πλωμάρι – Στο λίκνο του ούζου, αλλά και του γνήσιου, λαδένιου σαπουνιού. Το Πλωμάρι είναι η χαρά του νερού. Χτισμένο πάνω στη θάλασσα και ταυτόχρονα στις όχθες του ποταμού Σεδούντα, διατηρεί τη πατίνα του χρόνου, σε ένα σκηνικό με γραφικότητα και εντυπωσιακά, πολύχρωμα αρχοντόσπιτα. 

Λισβόρι –Ένα πανέμορφο, γραφικό χωριό, που όπως λένε, παράγει πρώτης τάξης γλυκάνισο για το ούζο, αλλά και τις καλύτερες ελιές για το ξακουστό μυτιληνιό ελαιόλαδο. Ένας περίπατος στα σοκάκια του επιβάλλεται. Αυθεντικοί άνθρωποι, γαλήνια ατμόσφαιρα, πετρόκτιστα σπιτάκια πατιναρισμένα από τον χρόνο. 


·  Οι καλύτερες βουτιές

Εφταλού – Προσωπικά την προτιμώ όχι τόσο για τα λουτρά της, αλλά για την πετραδένια παραλία της. Ακόμα καλύτερος όμως είναι ο συνδυασμός των δύο: βουτιές εναλλάξ, από το αχνιστό χαμάμ, στα δροσερά κρυσταλλένια νερά της θάλασσας.

Σκάλα Ερεσσού (φωτό) – Μια αφράτη και χορταστική γκριζωπή αμμουδιά, με πεντακάθαρα νερά και στα μετόπισθεν ταβερνάκια για όταν ανοίξει η όρεξη, αλλά και το περίφημο caribbean style, beach bar Parasol  με τα φρουτένια κοκτέιλ του, που μοιάζει έτοιμο να σαλπάρει.

Φανερωμένη – Στα παγωμένα, μα πεντακάθαρα νερά της ερημικής αυτής παραλίας (μια εκ των πολλών που μπορεί κανείς να ξετρυπώσει στο νησί) φχαριστιέσαι κολύμπι.Η δε αμμουδιά της, ότι πρέπει για απερίσπαστα χουζούρια, μπορεί να είναι καθαρότερη κι απ’ την πετσέτα.Τα κύματα όμως, όταν αγριέψει η θάλασσα γίνονται πελώρια, γι’ αυτό και την προτιμάνε οι surfers.

Βατερά – Παρόλο που θεωρείται μια από τις ομορφότερες παραλίες της Λέσβου, δεν υπάρχει περίπτωση να στριμωχθείται μιας και το μήκος της φτάνει στα 8 χιλιόμετρα. Αμμουδερή και με λαχταριστά, καθαρά νερά.

Άγιος Ισίδωρος – Ψιλό βοτσαλάκι πασπαλισμένο με άμμο σε μια από τις ωραιότερες, μεγάλου μήκους παραλίες της Λέσβου. Είναι οργανωμένη και βρίσκεται μόλις 2 χιλιόμετρα από το Πλωμάρι. 

Άγιος Ερμογέννης – Γύρω στα 10 χιλιόμετρα από την Μυτιλήνη, βρίσκεται ο πανέμορφος κολπίσκος  με το εκκλησάκι του Αγίου Ερμογέννη. Κατάφυτος, με πεύκα που κατηφορίζουν σχεδόν ως την θάλασσα, καθρεπτίζονται μέσα της και της δίνουν μια πρασινωπή χροιά. Είναι μικροσκοπική, πολύ κοντά στην πρωτεύουσα, κι επικρατεί συνήθως συνωστισμός. Εκεί προτιμάω να κάνω τοτελευταίο μου μπάνιο στο νησί πριν την αναχώρηση, γιατί είναι ότι καλύτερο υπάρχει σχετικά κοντά στο αεροδρόμιο και το λιμάνι.


·  Νοστιμιές και ουζάκια

Θάλασσα στη Πέτρα – Το όνομά του δίνει και τις ακριβείς συντεταγμένες του. Πλάι στο κύμα, κι ένα βήμα από την ξαπλώστρα. Κάνουν ωραία μαγειρευτά, όπως κουνέλι στιφάδο, καλαμάρια γεμιστά, αρνάκι κλέφτικο, αλλά δοκιμάστε οπωσδήποτε και τα μεζεδάκια του, όπως τους κολοκυθανθούς γεμιστούς με φέτα, σαν λουκουμαδάκια. 22530 41366

Σούλιος στο Σίγρι – Ψαρούκλες, γαρίδες, πεντάγλυκα καλαμάρια, χταπόδια κι αστακοί, ντόπια, ολόφρεσκα και σπαρταριστά. Κι ακόμα κουκιά, σκορδαλιά αμυγδαλένια, λακέρδα παστή, φούσκες που μόλις ξεμύτισαν από τη θάλασσά, αρμύρα τουρσί και χταπόδι ξιδάτο στη γυάλα, ένα κι ένα για το ούζο. Το αγαπημένο μου ταβερνάκι, που βρίσκεται μπροστά στο λιμάνι του χωριού και φημίζεται επίσης για το ριζότο θαλασσινών και τη γαριδομακαρονάδα του. 22530 54221

Βαφειός στο ομώνυμο χωριό (φωτό)- Εδώ μαζευόμαστε όταν σκάει ο τζίτζικας, γιατί η αυλή του είναι μια όαση δροσιάς. Ιδανική ώρα το ηλιοβασίλεμα. Παρόλο που έχει καλά ψητά κρεατικά, προσωπικά προτιμώ την ωραία ποικιλία του από παραδοσιακούς μεζέδες όπως σουγάνια (γεμιστά κρεμμύδια), χάχλες, λουλούδια (κολοκυθανθοί γεμιστοί), γκιουζλεμέδες (τηγανιτά τυροπιτάκια), κισκέτς, κ.α. 22530 71752

Η μουριά του Μυριβίλη στη Σκάλα Συκαμνιάς – Μπρος μουριά και πίσω θάλασσα. Κάτω από την ίδια μουριά, που πήρε έμπνευση ο Στρατής Μυριβίλης, είναι αραδισμένα τα τραπεζάκια αυτής της όμορφης ταβερνούλας. Εδώ πίνω το ουζάκι μου μαζί με σαρδέλες με άρωμα από κάρβουνο, μαρινάτο γαύρο και καθώς πρέπει ψημένο χταπόδι. 2253055419

Καφενείον ο Ερμής στη Μυτιλήνη - Σε αυτόν τον καλοβαλμένο, ιστορικό καφενέ του 1800, με την αστική αισθητική, πηγαίνω πάντα με εισιτήριο ανά χείρας – τσαλακωμένο στον ερχομό, κολλαριστό λίγο πριν το φευγιό. Ξεκινάω με έναν καφέ στη χόβολη και συνεχίζω με ουζάκι. Και μαζί: σπλήνα κρασάτη, κουκιά, σουτζουκάκια σμυρνέικα, κολοκυθολούλουδα, κ.α. Κορνάρου 2 και Ερμού, 2251026232

Κωστάρας στη Παναγιούδα –Ουζάκι και μεζέδες με τα όλα τους. Μπροστά στο λιμανάκι και στα ψαροκάικα, μου αρέσουν πολύ η λακέρδα του, ο γαύρος μαρινάτος, αλλά και τα ολόφρεσκα ψάρια ψημένα μαστόρικα στα κάρβουνα – αν είναι η εποχή της σαρδέλας, ζητήστε την ψημένη στα κάρβουνα. 22510 31275

Αμέτρητοι οι καφενέδες του νησιού από τη Μυτιλήνη, στην Αγιάσο, στο Μεγαλοχώρι, κι όπου αλλού βρεθείς στο νησί, αξίζει να ξαποστάσεις στους παλιομοδίτικους καφενέδες, για ελληνικούς καϊμακλίδικους καφέδες, κι ουζάκι με μερακλίδικη περιβολή που εδώ στη Λέσβο σημαίνει λακέρδες, παστές σαρδέλες, και τα συναφή.


·  Σουβενίρ to go

Παρόλο που τα περισσότερα προϊόντα που παράγει το νησί «εξάγονται» και στην υπόλοιπη Ελλάδα, έχει άλλη χάρη να ψωνίσετε από την πηγή τους: χάχλες (τραχανόκουπες), λαδοτύρι (τουΒασίλα είναι εξαιρετικό) και κασέρι Ερεσού, εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο – δοκιμάστε του Γεραγιώτη Γλιγλή και το Ειρήνη εκ Πλωμαρίου - , φρέσκες αν είναι η εποχή τους ή παστές τις περίφημες σαρδέλες Καλλονής, αμυγδαλένιο μπακλαβά (μπακλαβού) πανύψηλο από την Γέρα, και φυσικά μια ποικιλία από μικρά μπουκαλάκια/μινιατούρες με ούζο. Το φθινόπωρο, αν βρείτε φρέσκα καλαμάρια, δημιουργήστε χώρο στα μπαγκάζια σας και θα με θυμηθείτε.

Επίσης στο νησί φτιάχνουν και προτότυπα γλυκά του κουταλιού όπως κολοκύθα, καρπούζι, ελιά, ντομάτα, ενώ τα μεσοτοπίτικα αμυγδαλωτά μοιάζουν με γλυπτά κομοψοτεχνήματα.

Από την Αγιάσο θυμάμαι ακόμα το πρώτοπαγιαβλέλι που είχα αγοράσει, ένα κεραμικό σφυριχτράκι νερού. Σε ωριμότερη ηλικία προτιμούσα να ψωνίζω μικροέπιπλα και διακοσμητικά από τον Καμαρό τον περίφημο τεχνίτη της Αγιάσου που σκαλίζει με το χέρι τη καρυδιά, το ξύλο της δρυός, της φλαμουριάς και της οξιάς. Τέλος για επιδερμίδα όλο χάρη και λάμψη, αναζητήστε χειροποίητα σαπούνια από ελαιόλαδο, όπως τα εξαιρετικά Φαένα από την Καλλονή .


Προτάσεις για διαμονή:

Στο επιβλητικό αρχοντόσπιτο Loriet Hotel (φωτό επάνω) στη Βαρειά, στους παραδοσιακούς ξενώνες στον Ελαιώνα της Γέρας, στο Πλωμάρι στα κομψά δωμάτια του Frini Studios, στο ατμοσφαιρικό Αρχοντικό της Πέτρας (φωτό κάτω), στο boutique hotel Theofilos Paradise στη Μυτιλήνη , στο περίφημο Πύργο της Μυτιλήνης, γνωστό κι ως Ζαχαρένιο Πύργο, στην περιοχή Σουράδα.


Σχόλια Χρηστών

Συνδεθείτε ή Εγγραφείτε για να συμμετάσχετε στη συζήτηση