Οι Γάλλοι έχουν ένα πάθος για το ροζέ κρασί που δύσκολα μπορεί να γίνει κατανοητό από ένα ξένο. Για το μέσο Γάλλο, το ροζέ κρασί είναι ταυτισμένο με τις θερινές διακοπές, με τις καλλίγραμμες κοπέλες των παραλιών της Côte d’Azur, με τους κάμπους και τα πανέμορφα αγροτόσπιτα της γαλλικής εξοχής, με φαγητά όπως η ρατατούιγ (γαλλικό μπριάμ), η μπουγιαμπές (ψαρόσουπα) και η πισαλαντιέρ (κάτι μεταξύ πίτας και πίτσας με ελιές, αντσούγιες και κρεμμύδια). «Βάλε ένα ροζέ», είναι ο σύνηθης τρόπος που ο Γάλλος θα παραγγείλει το ροζέ του, γιατί το ροζέ κρασί είναι μέρος ενός συγκεκριμένου τρόπου ζωής που σχετίζεται με το far niente των θερινών διακοπών και η απόλαυσή του λίγη σχέση έχει με τον τρόπο που καταναλώνονται στο τραπέζι άλλα κρασιά ―και ειδικά τα κόκκινα, ο «βασιλιάς» του κρασιού στη χώρα αυτή.
Εν ολίγοις, το ροζέ κρασί είναι τα πάντα εκτός από συμβατικό κρασί. Τηρουμένων των αναλογιών, θα μπορούσαμε να πούμε πως το ροζέ κρασί είναι για τους Γάλλους ό,τι είναι (ή ό,τι ήταν) για εμάς η ρετσίνα. Αυτό είναι κάτι που το κατέχουν πολύ καλά οι παραγωγοί, οι οποίοι οινοποιούν και εμπορεύονται τα κρασιά τους ανάλογα.
Οι Γάλλοι είναι εκείνοι που έδωσαν περίεργα ονόματα, που καθιερώθηκαν διεθνώς, στις ροζέ αποχρώσεις των κρασιών, όπως το περίφημο «μάτι της πέρδικας» (ζωηρό ερυθρωπό χρώμα) και η «φλούδα κρεμμυδιού» (απόχρωση προς το κίτρινο-πορτοκαλί). Λίγοι, δε, γνωρίζουν πως τα ροζέ κρασιά δεν έχουν επίσημο, επιστημονικό ορισμό: ροζέ είναι ό,τι δεν είναι λευκό ή ερυθρό! Αυτός είναι και ο λόγος που στο χρώμα των ροζέ επικεντρώνονται όλες οι διαμάχες, οι αντιθέσεις και οι αμφισβητήσεις που αφορούν τα εν λόγω κρασιά.
Πριν από μερικά χρόνια συμμετείχα ως κριτής στον ετήσιο διαγωνισμό ροζέ οίνων που οργανώνει στις Κάννες η Ένωση Γάλλων Οινολόγων. Την προηγουμένη του διαγωνισμού οι οργανωτές μάζεψαν τους κριτές σε μια αίθουσα για ένα «σεμινάριο» με στόχο να αποκτήσουμε μια συναντίληψη για το ροζέ κρασί. Αφού ειπώθηκαν διάφορα, άρχισαν να μας σερβίρουν και κάποια κρασιά. Το πρώτο είχε μια παλ πορτοκαλί απόχρωση, κάτι σαν νερωμένη Fanta. Ααα, κρεμμυδόφλουδα συμφώνησαν όλοι... Στη συνέχεια έρχεται ένα λευκό κρασί στο οποίο, για κάποιον με αετήσια όραση, ίσως να φαίνονταν στο βάθος κάτι απαλές ροζ ανταύγειες. Τι χρώμα είναι αυτό; ρώτησαν οι οινολόγοι. Μα φυσικά λευκό, λέμε ομόφωνα οι μη Γάλλοι. Λάθος! Είδατε που δεν ξέρετε; Είναι ροζέ της Προβηγκίας, προς γνώσιν και συμμόρφωσιν.
Ασφαλώς, διότι την επομένη τα περισσότερα κρασιά του διαγωνισμού ήταν από την Προβηγκία με εξίσου απαλά ή, αν θέλετε, ανύπαρκτα χρώματα, και εάν επρόκειτο οι Ισπανοί, οι Έλληνες και οι Ιταλοί να αρχίσουμε να τα βαθμολογούμε με γνώμονα το χρώμα των «δικών μας» ροζέ (π.χ. τεμπρανίγιο!), θα ακολουθούσε εκατόμβη όσον αφορά τη βράβευση των γαλλικών κρασιών. Από την άλλη, οι ίδιοι οι Γάλλοι δοκιμαστές δεν ήταν διατεθειμένοι να αποδεχθούν τα ροζέ με πολύ έντονο χρώμα και τα τιμωρούσαν συστηματικά! Στο συγκεκριμένο διαγωνισμό, ένα κρασί σαν το Βυσσινόκηπο του Παλυβού θα απορρίπτετο μονομιάς ως μη ροζέ οίνος…
Βέβαια, έκτοτε η τάση των ανοιχτόχρωμων ροζέ οίνων έχει κατακτήσει ολόκληρη την υφήλιο, αλλά ως τάση. Δεν είναι, δηλαδή, ακόμα ο κανόνας. Σύμφωνα με το Παρατηρητήριο Διεθνούς Αγοράς Ροζέ Οίνων, που έχουν στήσει οι Γάλλοι, τα ανοιχτόχρωμα ροζέ κρασιά (αυτά που στην Ελλάδα αποκαλούμε «τύπου Προβηγκίας») αντιπροσωπεύουν το 34% της παγκόσμιας κατανάλωσης, τα σκουρόχρωμα ροζέ το 26% και τα ενδιάμεσα το 40%. Επίσης, ο ίδιος οργανισμός επισημαίνει πως αν και το 28% των ροζέ οίνων διέσχισαν ένα τουλάχιστον σύνορο προτού καταναλωθούν, η κατανάλωσή τους είναι γενικά επιτόπια παρά την τάση προς διεθνοποίηση που τα χαρακτηρίζει.
Ο William Luret, συγγραφέας του εξαιρετικού βιβλίου «Τολμήστε το ροζέ» («Osez le rosé», Hachette 2005), λέει πως από τα τέλη του 19ου μέχρι τα μέσα του 20ού αιώνα, τα ροζέ κρασιά είχαν σχεδόν εξαφανιστεί ως κατηγορία· τα είχε εκτοπίσει τελείως το κόκκινο κρασί, που ήταν το κρασί των αγροτών και των εργατών. Το ροζέ επανακάμπτει τη δεκαετία του ’60 ως το αγαπημένο κρασί των μικροαστών και η επιτυχία του σήμερα εξηγείται από την όλο και μεγαλύτερη εξάπλωση σε όλα τα κοινωνικά στρώματα του ελεύθερου χρόνου: το ροζέ είναι το κρασί των διακοπών.
Ταυτόχρονα, η συνεχιζόμενη πίεση για όλο και πιο συμπυκνωμένα και ώριμα κόκκινα κρασιά ευνοεί οινολογικά την παραγωγή των ροζέ οίνων. Η μέθοδος της αφαίμαξης, που χρησιμοποιείται κατά κόρον στις παραδοσιακά «κόκκινες» αμπελοοινικές περιοχές, δίνει στους οινοποιούς την ευκαιρία να επέμβουν διορθωτικά στην παραγωγή των ερυθρών τους κρασιών, αυξάνοντας τη συμπύκνωσή τους. Αυτός όμως είναι και ο λόγος που τόσο η ποσότητα, όσο και η ποιότητα των ροζέ οίνων δεν παρουσιάζουν πάντα σταθερότητα. Οινολογικά μιλώντας, η παραγωγή των ροζέ οίνων είναι περιστασιακή!
Στο σημείο αυτό πρέπει να κάνουμε μία διευκρίνιση που αφορά τόσο τη γαλλική όσο και την ελληνική οινική πραγματικότητα: χονδρικά, την περίοδο 1980 με 2000 έγιναν πολύ υψηλές επενδύσεις τεχνολογικού εξοπλισμού στα οινοποιεία, ειδικά σε ό,τι αφορούσε την παραγωγή λευκών οίνων. Από τις επενδύσεις αυτές κερδισμένο βγήκε και το ροζέ κρασί, η ποιότητα του οποίου απογειώθηκε ως δευτερεύον όφελος. Σε πολλές περιπτώσεις δε, θα μπορούσαμε να πούμε πως άλλαξε εντελώς και ο χαρακτήρας του. Τα σύγχρονα, ευπώλητα γαλλικά ροζέ όπως το περίφημο Whispering Angel, θα ήταν αδιανότητα και άπιαστα στυλιστικά πριν από 30-40 χρόνια (όπου μεσουρανούσαν κάτι μετριότητες από το Tavel). Δεν είναι, εξάλλου, τυχαία η αύξηση κατά 45% στην κατανάλωση του ροζέ στη Γαλλία την περίοδο 2002-2015. Σήμερα η Γαλλία κατέχει τα παγκόσμια πρωτεία, τόσο στην παραγωγή όσο και στην κατανάλωση: παράγει το 31% και καταναλώνει το 35% της παγκόσμιας παραγωγής ροζέ οίνων, όταν το μερίδιο αγοράς του ροζέ κρασιού σε παγκόσμιο επίπεδο είναι μόλις 11%.
Ωστόσο, η ύπαρξη σύγχρονου οινοποιητικού εξοπλισμού δεν είναι από μόνη της αρκετή. Όπως διευκρινίζει σε μία συνέντευξή του στην εφημερίδα Le Monde ο Gilles Masson, διευθυντής ενός ινστιτούτου έρευνας για τα ροζέ κρασιά στο Vidauban, «θα πρέπει να υπολογίζει κάποιος σε μία επένδυση της τάξης των 200.000€ για 100 στρέμματα αμπελώνα και το πιεστήριο θα πρέπει να είναι ό,τι πιο σύγχρονο και ντελικάτο για να μπορεί να παράξει ένα ροζέ κρασί που θα είναι φίνο και κομψό. Πρέπει πάση θυσία να αποφεύγεται η έκθλιψη και η κακομεταχείρηση του σταφυλιού, που έχει ως αποτέλεσμα έντονες ταννίνες και τη δημιουργία πικρών και δηκτικών πολυφαινολών. Για να πετύχεις τη σωστή δόση αρωμάτων, χρωστικών ουσιών και συστατικών στοιχείων γεύσης πρέπει να είναι όλα υπολογισμένα “στο υποδεκάμετρο” και όλα παίζονται μέσα σε λίγα λεπτά. Αλλιώς παίρνουμε ένα κρασί άγευστο ―κι ας έχει όμορφο χρώμα― ή, αντιθέτως, υπερδομημένο. Για να γίνουν όλα αυτά ο οινοποιός πρέπει να μπορεί να βασίζεται σε έναν εξοπλισμό αξιόπιστο και ακριβείας».
Τα ροζέ κρασιά είναι σήμερα στη μόδα επειδή αρέσουν στους νέους, ως ελαφριά και ευχάριστα ποτά, που τα απολαμβάνουν χωρίς να νοιάζονται ιδιαίτερα για εσοδείες, ποικιλίες αμπέλου, ονομασίες προέλευσης και καταγωγή. Σύμφωνα με μία μελέτη, ενώ τα ερυθρά κρασιά είναι τα αγαπημένα των κάπως μεγαλύτερης ηλικίας ευκατάστατων Γάλλων, τα ροζέ κρασιά βρίσκουν απήχηση σε ευρύτερα οικονομικά και κοινωνικά στρώματα και σε άτομα άτομα διαφόρων ηλικιών και από τα δύο φύλα. Επίσης, ενώ τα ερυθρά κρασιά καταναλώνονται κυρίως με το φαγητό, τα ροζέ, εκτός από το να συνοδεύουν γεύματα, χρησιμοποιούνται συχνά και ως απεριτίφ ή ως βασικό ποτό διάφορων συγκεντρώσεων, δεξιώσεων κ.λπ.
Κερδισμένες από τη μόδα των ροζέ οίνων είναι πρωτίστως οι περιοχές τής Νότιας Γαλλίας, ωστόσο καμία οινοπαραγωγική περιοχή με κόκκινα σταφύλια, σε ολόκληρο τον πλανήτη, δεν έχει αφήσει τη τάση για ρόζε να περάσει ανεκμετάλλευτη. Διότι εκτός των άλλων, για τον οινοπαραγωγό, ροζέ κρασί σημαίνει άμεση επιστροφή από την επένδυσή του, αφού για το κόκκινο κρασί από τα ίδια σταφύλια μπορεί να περιμένει μέχρι και 3 χρόνια για να εισπράξει τα πρώτα του χρήματα! Βέβαια, το μεγάλο ρίσκο με το ροζέ κρασί είναι πως ό,τι μείνει στο οινοποιείο και δεν πουληθεί μέχρι την άφιξη της επόμενης εσοδείας, παίρνει άδεια …μόνιμου κατοίκου γιατί οι καταναλωτές έχουν εμπεδώσει απόλυτα τη λογική πως «καλό ροζέ είναι το ροζέ της τρέχουσας εσοδείας και μόνο». Εξαίρεση αποτελούν τα ροζέ κρασιά της Bandol, μία περιοχή που έχει χτυπήσει κανονικό τζακπότ έχοντας πείσει τους πάντες πως τα ροζέ της κρασιά επιδέχονται μακρόχρονη παλαίωση ενώ τα κόκκινά της είναι ακόμα περισσότερο ακριβοθώρητα.
Drink Pink, Rose Wine Extravaganza by Oenorama
Κυριακή 10/06/18, 12:00-20:00
Ξενοδοχείο Hilton, αίθουσα Θάλεια
Είσοδος: 8€, περιλαμβάνει ποτήρι & κατάλογο
Συνδεθείτε ή Εγγραφείτε για να συμμετάσχετε στη συζήτηση