Το 1995 τα μέλη του Συνδέσμου Ελληνικών Βιομηχανιών Οίνων και Ποτών (ΣΕΒΟΠ) ―επαγγελματική ένωση από τις παλαιότερες της Ελλάδας με έτος ίδρυσης το 1949― αποφάσισαν να την αδρανοποιήσουν και να δημιουργήσουν, για το κρασί, το Σύνδεσμο Ελληνικού Οίνου (ΣΕΟ) και για τα ελληνικής παραγωγής αλκοολούχα ποτά, το Σύνδεσμο Ελληνικών Αποσταγμάτων και Οινοπνευματωδών Ποτών (ΣΕΑΟΠ)**.
Από το 1996 μέχρι σήμερα, δηλαδή εδώ και 20 χρόνια, Ο ΣΕΑΟΠ οργανώνει κάθε χρόνο τον Ιούνιο τη γενική του συνέλευση στην οποία προσκαλεί εκπροσώπους της πολιτείας και των μέσων ενημέρωσης, όπου απαρεγκλίτως συμβαίνουν τα εξής: 1) Οι αποσταγματοποιοί παρουσιάζουν λεπτομερή στοιχεία και στατιστικές που αποδεικνύουν πέραν πάσης αμφιβολίας πως η παραγωγή παράνομου τσίπουρου και η λαθρεμπορία οινοπνεύματος οργιάζουν σε όλη την επικράτεια, 2) Με σπαραξικάρδιες εκκλήσεις ζητούν από την πολιτεία να κάνει κάτι για να προστατέψει, επιτέλους, τα συμφέροντά τους, 3) Οι εκπρόσωποι του κράτους, που είναι πάντοτε παρόντες, τους διαβεβαιώνουν με τον πιο κατηγορηματικό τρόπο πως έχουν απόλυτο δίκιο και πως αύριο, κιόλας, θα λύσουν το πρόβλημα τους μια και καλή.
Μιλάμε για την Ημέρα της Μαρμότας σε όλο της το μεγαλείο.
Θυμάμαι, σαν να ήταν χθες, την περσινή παρέμβαση του Δημήτρη Μάρδα, Αναπληρωτή Υπουργού Οικονομικών, τότε, να μιλάει με μία γνώση και με μία πειστικότητα για το θέμα των παράνομων αποστάξεων, που προσωπικά με είχε αφήσει άναυδο. Τι ΟΟΑΣΑ, τι Τρόικα, τι Πολιτικές Ανάπτυξης... Kαι τι δεν είχε στρατολογήσει για να πείσει τους παρευρισκόμενους πως, πάει, τελείωσε, το θέμα του παράνομου τσίπουρου, σύντομα θα ήταν μία μακρινή και δυσάρεστη ανάμνηση. Μιλούσε για το θέμα με μία απίστευτη άνεση και σιγουριά, με ένα κύρος και έναν αέρα, όχι απλώς υπουργού, αλλά κομισάριου των Βρυξελλών. Όχι μόνο ήξερε· καταλάβαινε! Μας καταλάβαινε. Επιτέλους! Μα τι επιτυχία ήταν η πρόσκλησή του στη γενική συνέλευση του ΣΕΑΟΠ! Πού ήταν τόσα χρόνια κρυμμένος! Μάλιστα με το πέρας της παρέμβασής του έφυγε άρον-άρον, ίσως και με ελικόπτερο, για να συμμετάσχει σε μία από τις πιο σημαντικές συσκέψεις ―με την Τρόικα, αν δεν κάνω λάθος― όπου θα αποφασιζόταν το μέλλον της χώρας. Ένας τόσο σημαντικός άνθρωπος και να ασχολείται με το τσίπουρο! Και με τόση σοφία! Κοιταζόμασταν αποσβολωμένοι και αναρωτιόμασταν για το χαμένο, προ της έλευσης του κ. Μάρδα, χρόνο.
Τα αποτέλεσματα, φυσικά, το γνωρίζουμε όλοι. Όχι μόνο δεν έγινε το παραμικρό για να παταχθεί η παραγωγή, η διακίνηση και η εμπορία του παράνομου τσίπουρου και γενικότερα της λαθρεμπορίας στη χώρα, αλλά μπήκαν και νέοι φόροι (αυτή τη φορά στο κρασί, δίνοντας και εκεί τεράστια ώθηση στην παραοικονομία) για να μην αναφερθούμε στην αύξηση του ΦΠΑ κατά μία μονάδα. Eξάλλου, τα τελευταία 6 χρόνια ο φόρος των αλκοολούχων ποτών έχει αυξηθεί κατά 125%.
Ένα χρόνο μετά, στη φετινή εκδήλωση του ΣΕΑΟΠ πριν από λίγες ημέρες, μίλησε ένας ακόμα υψηλά ιστάμενος εκπρόσωπος του κράτους. Ο Γιώργος Βασιλειάδης, Γενικός Γραμματέας για την Καταπολέμηση της Διαφθοράς στο υπουργείο Δικαιοσύνης, έδειχνε και αυτός να έχει απόλυτη γνώση της κατάστασης και να συμμερίζεται οριζοντίως και καθέτως τις ανησυχίες του κλάδου. «Οι συνθήκες είναι ώριμες για νομοθετική παρέμβαση με σκοπό την πάταξη του λαθρεμπορίου μέσω του χύμα τσίπουρου, προστατεύοντας αφενός την υγεία του καταναλωτή και αφετέρου την υγεία και τη φήμη ενός παραγωγικού κλάδου που προσφέρει έσοδα και θέσεις εργασίας στην οικονομία της χώρας», είπε. Έβλεπα μπροστά μου, καβάλα στο άλογο όπως ήταν όρθιος στο βήμα, τη μετενσάρκωση του Κέβιν Κόστνερ από την καταπληκτική ταινία «Οι Αδιάφθοροι» του Μπράιαν Ντε Πάλμα. Τέρμα το «bootlegging» στην Ελλάδα, τρέμετε λαθρέμποροι, το τέλος σας είναι θέμα όχι εβδομάδων, ούτε ημερών, αλλά ωρών! Όταν, μάλιστα, τη σκυτάλη πήρε ο υποστράτηγος της Ελληνικής Αστυνομίας, Μανώλης Πλουμής, διευθυντής της Διεύθυνσης Οικονομικής Αστυνομίας και μάς έδειξε διαφάνειες από την «Επιχείρηση Καμικάζι» (sic), μόνο που δεν σηκώθηκα όρθιος να τον χειροκροτήσω.
Zητώ συγγνώμη για την ειρωνία, είναι εύκολη. Αλλά όταν το παράνομο τσίπουρο (και όχι μόνο) έχει κατακλύσει την αγορά, από τα τσιπουράδικα όλης της επικράτειας μέχρι και το πιο απομακρυσμένο περίπτερο, είναι αστείο να εκλαμβάνεται ως τεράστια επιτυχία του ελληνικού κράτους η σύλληψη κάποιου loser στα Σεπόλια που διακινούσε μερικές χιλιάδες φιάλες ουίσκι-μαϊμού. Το πρόβλημα είναι τεράστιο και είναι πασιφανές πως οι ίδιοι οι πολιτικοί δεν θέλουν να το λύσουν, σε αντίθεση, ενδεχομένως, με κάποιες κρατικές υπηρεσίες.
Οι Έλληνες αποσταγματοποιοί απέδειξαν τις προάλλες, με μαθηματικό σχεδόν τρόπο, πως η υπερφορολόγηση στην οποία έχει καταφύγει πανικόβλητη η κυβέρνηση είναι η μία από τις βασικές αιτίες όλου του προβλήματος.
Αυτή τη στιγμή η Ελλάδα έχει το θλιβερό προνόμιο να έχει τον υψηλότερο ειδικό φόρο κατανάλωσης σε σχέση με το μέσο κατά κεφαλήν εισόδημα στην Ευρώπη των 28 και την 6η θέση στο σύνολο των κρατών-μελών της ΕΕ-28 σε απόλυτες τιμές! Μόνο η Σουηδία, η Φινλανδία, η Ιρλανδία το Ηνωμένο Βασίλειο και το Βέλγιο έχουν υψηλότερους ειδικούς φόρους κατανάλωσης από εμάς, και αυτό κυρίως για να πατάξουν τον αλκοολισμό. Η γειτονική Βουλγαρία έχει το χαμηλότερο φόρο σε όλη την Ευρώπη: 562€ στο άνυδρο εκατόλιτρο οινοπνεύματος, όταν στην Ελλάδα ο φόρος είναι 2.550€! (Στην Ισπανία: 913€, στην Ιταλία: 1.036€ και στην Κύπρο: 957€). Αντιληπτός ο πειρασμός της λαθρεμπορίας μέσω Βουλγαρίας. Σύμφωνα με τον ΣΕΑΟΠ το 2014 εκτιμάται πως διακινήθηκαν λαθραία 8,2 εκατ. φιάλες ποτού με τα διαφυγόντα έσοδα από τον ΕΦΚ και τον ΦΠΑ να ανέρχονται σε 130€ εκατ. ετησίως. Σε αυτά πρέπει να προστεθούν και τα 24 εκατ. λίτρα χύμα τσίπουρου των «διημέρων» (εντός εισαγωγικών γιατί μόνο δι-ήμεροι δεν είναι) που διέφυγαν φορολόγησης προκαλώντας απώλειες της τάξης των 300€ εκατ. ετησίως.
Εν ολίγοις, το 64% της τελικής τιμής ενός (νόμιμου) αλκοολούχου ποτού στην Ελλάδα αντιπροσωπεύουν ο ειδικός φόρος κατανάλωσης και ο ΦΠΑ. ‘Οταν, δηλαδή, αγοράζουμε ένα ελληνικό απόσταγμα 16€ τη φιάλη, πάνω από 10€ πάνε στο κράτος και από τα εναπομείναντα 5€ πρέπει να πληρωθεί όλη η αλυσίδα παραγωγής και διακίνησης και να προκύψει και κέρδος για τον παραγωγό! Μάλλον πρέπει να είναι κανείς ανόητος για να ασχολείται με μία τέτοια δραστηριότητα.
Θα μπορούσε κανείς να ισχυριστεί, με βάσιμα επιχειρήματα, πως τα 16€ είναι λίγα και πως αν δεν «βγαίνουν» οι αποσταγματοποιοί, δεν έχουν παρά να αυξήσουν τις τιμές τους. Στο κάτω-κάτω η κατανάλωση αλκοόλ είναι μία πολυτέλεια, όποιος θέλει ας την πληρώσει. Πώς, όμως, θα γίνει αυτό όταν ταυτόχρονα το κράτος ανέχεται με τον πιο ξεδιάντροπο τρόπο τον αθέμιτο ανταγωνισμό του χύμα τσίπουρου το οποίο εκτός των άλλων, όταν πληρώνει φόρο, αυτός είναι... 140€ ανά 100 λίτρα αιθυλικής αλκοόλης, δηλαδή περίπου 10 φορές λιγότερο απ’ ό,τι είναι ο φόρος στο επώνυμο τσίπουρο;
Αναρωτιούνται πολλοί γιατί καμία κυβέρνηση δεν τολμά να λύσει το πρόβλημα και έχουμε καταντήσει ως χώρα να ελπίζουμε (κάποιοι) πως θα μας το λύσουν οι ξένοι μέσω της «εργαλειοθήκης» του ΟΟΑΣΑ. Όπως έγραφα και πέρσι («Το χύμα τσίπουρο και η 17Ν»), η απάντηση είναι γιατί δεν υπάρχει καμία κοινωνική πίεση. Όλοι, εκτός από τους νόμιμους αποσταγματοποιούς, αισθάνονται βολεμένοι με την υπάρχουσα κατάσταση. Οι καταναλωτές, ειδικά, το θεωρούν μεγάλη εξυπνάδα που πληρώνουν το χύμα τσίπουρο στη μισή τιμή του εμφιαλωμένου και είναι οι τελευταίοι που θα ασκήσουν πίεση στην κυβέρνηση να πατάξει το χύμα.
Ο μόνος τρόπος για να αλλάξει αυτό είναι να δοθεί μεγαλύτερο βάρος από τον ΣΕΑΟΠ και τις εταιρείες-μέλη του στην επιχειρηματολογία που αφορά τους κινδύνους για την υγεία όσων καταναλώνουν αλβανικά, βουλγάρικα σκοπιανά και άλλα αμφίβολης προέλευσης τσίπουρα ώστε να δημιουργηθεί πίεση προς το κράτος να προστατευθεί η δημόσια υγεία. Όπως έχω ξαναγράψει υπάρχουν μελέτες από τα πανεπιστήμια Κρήτης και Θεσσαλίας που έχουν βρει μέσα σε χύμα τσίπουρα ουσίες που δεν θα θέλατε να καταπιεί ούτε ο χειρότερός σας εχθρός.
Πρέπει να καταλάβουμε όλοι πως η ερασιτεχνική απόσταξη, όπως λόγου χάρη και το κυνήγι, δεν μπορεί παρά να είναι ένα χόμπυ και μάλιστα ελεγχόμενο από το κράτος. Επειδή είναι μία εν δυνάμει επικίνδυνη δραστηριότητα για τη δημόσια υγεία, οι κανόνες λειτουργίας της πρέπει να αφορούν αποκλειστικά και μόνο εκείνους που επιδίδονται σε αυτήν. Με άλλα λόγια οι ποσότητες αποστάγματος που θα πρέπει να επιτρέπονται στον χομπίστα-αποστάκτη να παράγει, πρέπει να αφορούν ένα μόνο άτομο, τον ίδιο. (Ούτε καν την οικογένειά του). Πόσο τσίπουρο μπορεί να πιει ένας άνθρωπος μέσα σε ένα χρόνο; Ας πούμε 36 λίτρα, δηλαδή 3 λίτρα το μήνα, που είναι ένα τεράστιο νούμερο (ζήτω η κίρρωση του ήπατος). Ας του δώσει, λοιπόν, η πολιτεία το δικαίωμα να αποστάζει αυτήν την ποσότητα και μόνο, για τον ίδιο αποκλειστικά (γιατί αυτός και μόνο αυτός θα πρέπει να παίρνει το ρίσκο της κατάποσης τού αποστάγματος που παράγει) και για το οποίο θα πρέπει επιπλέον να πληρώσει τόσο φόρο όσο θα πλήρωνε εάν αγόραζε την ίδια ποσότητα στο σούπερ μάρκετ. Αυτό είναι το σωστό και δίκαιο για να είμαστε σίγουροι πως όποιος καταπιάνεται με την ερασιτεχνική απόσταξη δεν έχει υστεροβουλίες.
Από εκεί και πέρα, όποιος θέλει να ασχοληθεί με την απόσταξη με σκοπό την εμπορία, θα πρέπει να ακολουθήσει όλες τις νόμιμες διαδικασίες παραγωγής, διακίνησης και πώλησης, είτε είναι πολυεθνικός κολοσσός είτε ο καλύτερος μικρός παραγωγός της Άνω Φτέριδας Φθιώτιδος που φτιάχνει το «καλύτερο τσίπουρο στον κόσμο». Σε μία ευνομούμενη πολιτεία τα πράγματα θα ήταν τόσο απλά.
* http://www.fnl-guide.com/gr/el/abelotopi/ampelotopi-3/
** Έκτοτε άλλαξε όνομα σε Συνδέσμο Ελλήνων Παραγωγών
Αποσταγμάτων & Αλκοολούχων Ποτών· σήμερα τα μέλη του παράγουν και διακινούν το 70% των εμφιαλωμένων ποτών στην
Ελλάδα ενώ εξάγουν το 85% των ελληνικών εξαγομένων ποτών.
Συνδεθείτε ή Εγγραφείτε για να συμμετάσχετε στη συζήτηση